الکتروکاپ در خدمت محیط‌زیست

معصومه حق‌جو

 از آنجا که دفن پسماندهای الکترونیکی به محیط‌زیست صدمه می‌زند، شهرداری تهران اقدام به راه‌اندازی غرفه‌هایی به نام الکتروکاپ کرده است. از اوایل شهریور امسال هم برای نخستین بار ۲۸ غرفه تحویل پسماندهای الکترونیکی در پایتخت کم‌کم شروع به کار کرد. در منطقه 6 تهران هم غرفه گیلان به‌عنوان غرفه منتخب جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی در خیابان ولی‌عصر(عج) انتخاب شد. پای صحبت‌های «محمدرضا اخلاصی» رئیس اداره پسماند شهرداری منطقه 6 نشستیم تا بیشتر با این طرح آشنا شویم.  

 درباره چگونگی اجرای طرح جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی (الکتروکاپ) توضیح دهید. 
الکتروکاپ در واقع یک قرارداد مستقل است که سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران از طریق فراخوان عمومی‌ با پیمانکاری که صلاحیت بازیافت وسایل الکترونیکی را داشت، منعقد کرد. طی این قرارداد 28 غرفه در مناطق مختلف شهرداری تهران به جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی در ازای پرداخت وجه نقد به شهروندان می‌پردازند.   

 تفاوت طرح جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی با طرح کاپ(جمع‌آوری زباله‌های معمولی) چیست؟ 
در طرح الکتروکاپ فقط پسماند الکترونیکی از جمله سی. ‌دی، باتری، کارت بانکی، باتری موبایل و انواع لوازم برقی دریافت می‌شود. تمامی ‌این اقدامات برای اجرای طرح کاپ و جلوگیری از فعالیت عوامل غیرمجاز تفکیک پسماند و جلوگیری از دفن این نوع زباله انجام می‌شود. کلیت و ماهیت طرح کاپ کاملاً محیط‌زیستی است و نهادینه کردن آن اقدام بسیار بزرگی محسوب می‌شود.  

 در زمینه مدیریت پسماند الکترونیکی چه برنامه‌هایی در آینده دارید؟ 
طرح‌های ویژه دیگری هم در آینده نزدیک در حوزه پسماند الکترونیکی داریم که اگر به ما کمک شود به‌زودی از آنها رونمایی خواهیم کرد. پیمانکار پروژه هم برنامه‌هایی در نظر دارد. این روزها در جامعه ما فرهنگ مصرف‌گرایی رواج دارد. رواج فرهنگ مصرف‌گرایی باعث کمرنگ شدن تعمیر وسایل الکترونیکی شده است. به همین دلیل با اجرای طرح‌های بعدی قصد داریم گامی‌ مؤثر برای کمرنگ کردن مصرف‌گرایی برداریم. 

 برای اینکه شهروندان با این طرح جدید آشنا شوند، چه اقداماتی انجام شده است؟ 

علاوه بر اینکه سازمان مدیریت پسماند در حال فعالیت است، تبلیغات از طریق فضای مجازی و پرتال‌ها هم انجام شده است. کلیپ‌ها و تیزرهایی هم آماده کرده‌ایم. همچنین در گروه‌های اطلاع‌رسانی مجازی‌سراهای محله‌ تبلیغات کرده‌ایم. بعد از ساماندهی این غرفه‌ها در شهر، باید تبلیغات گسترده‌تری انجام شود. به‌خصوص در منطقه 6 که 80‌درصد بافت آن اداری است و می‌توان گفت پایتخت پسماند الکترونیکی شهر تهران است، نیاز اساسی به جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی وجود دارد. 

 برای تشویق شهروندان به همکاری با این طرح چه برنامه‌ای دارید؟ 
با توجه به اینکه پسماندهای الکترونیکی ارزشمند هستند، در ازای دریافت پسماندهای الکترونیکی، وجه نقد به شهروندان پرداخت می‌شود. با این اقدام هم شهروندان تشویق به جداسازی پسماندها می‌شوند و هم معادل ارزش این پسماندها وجه نقد دریافت می‌کنند. 

  تعرفه‌ای که برای این پسماندها در نظر گرفته شده چقدر است؟ 
تعرفه‌ها را سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران به‌صورت دوره‌ای به مناطق و غرفه‌های بازیافت اعلام می‌کند.  

 غرفه‌های الکتروکاپ در کدام مناطق جانمایی شده‌اند؟ 

 این غرفه‌ها در تمامی‌ مناطق ۲۲‌گانه و در معابر پر‌ تردد مانند خیابان نیاوران، پاسداران، هروی، آیت‌الله کاشانی، بلوار فردوس، سی تیر، پیروزی، افسریه، جوادیه، بزرگراه شهید محلاتی، خانی‌آباد و دولت‌آباد جانمایی شده‌اند. 
 درباره این پسماندها چه توصیه‌ای به شهروندان دارید؟ 

مهم‌ترین توصیه این است که شهروندان پسماندها را جدا کنند و در مخازن نریزند. همکاران ما از در منازل این زباله‌ها را تحویل می‌گیرند. اگر شهرداری تهران در طول سال ده‌ها پل بسازد، ارزش‌کاری و منفعتی که از اجرای طرح می‌برد در مقابل طرح الکتروکاپ ناچیز است. در واقع منافع اجرای این طرح‌ها در آینده در شهرداری تأثیر شگرفی می‌گذارد. این را هم باید اضافه کنم که اغلب شهروندان همکاری لازم را دارند و عده کمی‌ هستند که به دلایلی و شاید بتوان گفت از روی ناآگاهی همکاری نمی‌کنند. با این روندی که در پیش گرفته‌ایم امیدواریم به مرور زمان این افراد هم در اجرای این طرح‌ها با ما همکاری کنند.