گرسنگی در انتظار میلیون‌ها ونزوئلایی
غذای غالب «آنا نونیز»، 63ساله و کارمند بازنشسته شهرداری در غرب ونزوئلا، تنها چند پن‌کیک از پودر ذرت است که در ونزوئلا با نام آرپاس شناخته می‌شود. او همیشه یا پول ندارد، یا اگر هم پولی در بساط دارد، چیزی در سوپرمارکت‌های شهر ماراسیابو پیدا نمی‌کند، چون آنگونه که او می‌گوید، این فروشگاه‌ها «به‌جای غذای باکیفیت زباله می‌فروشند».
به نوشته وال‌استریت ژورنال، کمبود گسترده بنزین و سوخت، آخرین عاملی است که بازار غذا را در ونزوئلا به هم ریخته است. در این شرایط، غذا به سوپرمارکت‌ها نمی‌رسد و مزرعه‌داران نمی‌توانند تراکتورهایشان را روشن کنند. ونزوئلا که یکی از بزرگ‌ترین منابع نفتی دنیا را دارد، پیش از این هم در یک بحران به‌سر می‌برد؛ بحران کمبود بذر و کود شیمیایی.
ونزوئلایی‌ها تنها کسانی نیستند که گرسنگی می‌کشند. در سراسر آمریکای لاتین، ضربه اقتصادی کرونا میلیون‌ها نفر را بیکار کرده و به دام فقر کشانده است. به گزارش سازمان ملل، از مکزیکوسیتی تا سانتیاگو (پایتخت شیلی)، مردم وعده‌های غذایی کمتری می‌خورند و مقابل آشپرخانه‌های عمومی صف می‌کشند و برای دریافت غذا عملا گدایی می‌کنند. اما شرایط در ونزوئلا، جایی که حتی پیش از همه‌گیری کرونا بزرگ‌ترین ضربه اقتصادی تاریخ خود را تجربه می‌کرد، به‌مراتب بدتر و وخیم‌تر شده است.
در گزارش شبکه جهانی مقابله با بحران غذا به این مسئله اشاره شده که ونزوئلا، چهارمین کشور از نظر بزرگی بحران غذا در دنیاست و تنها کشورهای جنگ‌زده یمن، افغانستان و جمهوری دمکراتیک کنگو وضع بدتری نسبت به این کشور دارند. در این گزارش آمده که 9.3میلیون نفر، یعنی حدود یک‌سوم جمعیت ونزوئلا، در سال گذشته به غذای کافی و مغذی مورد نیاز برای رشد بدن دسترسی کافی نداشته‌اند. همچنین مشخص شده که 13درصد کودکان زیر 5سال در این کشور، به‌خاطر فقر غذایی مشکلات جسمی دارند و 30درصد آنها هم به کم‌خونی مبتلا هستند. در این گزارش آمده است: «با وجود داشتن بزرگ‌ترین منبع نفت دنیا، ونزوئلا هم‌اکنون یکی از بحرانی‌ترین نقاط دنیا در زمینه ناامنی غذایی است.»
بخشی از این ناامنی غذایی، به‌خاطر عدم‌دسترسی تولیدکنندگان به وسایل نقلیه پیش آمده است.
آرماند چاسین در مزرعه‌اش روزی 1500لیتر شیر تولید می‌کند اما از آنجا که بنزین ندارد، ماشین‌های انتقال شیر زمینگیر شده‌اند. او توانایی خرید بنزین در بازار سیاه -جایی که قیمت هر لیتر 2.5دلار است- را هم ندارد تا کامیون‌هایش را راه بیندازد. او البته اجازه نمی‌دهد این شیر فاسد شود و آن را به نوعی پنیر تبدیل می‌کند که هم دیرتر فاسد می‌شود و هم حمل‌ونقل آن راحت‌تر است. چاسین که رئیس انجمن گله‌داران ونزوئلاست درباره این وضعیت گفته است: «کمبود بنزین عملا ما را زنده به گور کرده است.»
در مناطق حاصل‌خیز نزدیک مرز کلمبیا، در شرایطی که کامیون‌ها و تراکتورها زمینگیر شده‌اند، مزرعه‌داران از قاطر استفاده می‌کنند. اما در مناطق دیگر، کمبود بنزین، تولید محصول را به خطر انداخته چون مزرعه‌داران نمی‌توانند پمپ‌های آب را روشن کنند و محصول هزاران هکتار زمین از بین رفته است.
در پی قطع تولید داخلی، ونزوئلا شدیدا به واردات غذا وابسته شده و 85درصد از غذای کل کشور از این طریق تامین می‌شود. اما این روزها دولت مادورو به‌خاطر توقف صادرات نفت، پول کمی برای واردات غذا دارد. تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا معامله با شرکت ملی نفت ونزوئلا را ممنوع کرده و همین کار فروش نفت و واردات بنزین را بسیار سخت‌تر کرده است. جف رمزی از گروه سیاستگذاری دفتر آمریکای لاتین در واشنگتن، معتقد است که بحران با تحریم آمریکا شروع نشده اما تحریم‌ها، آن را شدیدتر کرده است؛ «ما بسیار نگرانیم. ونزوئلا در آستانه یک بحران برگشت‌ناپذیر است.»
دولت مادورو، بین میلیون‌ها نفر بسته غذایی توزیع می‌کند اما این کار همیشگی نیست و گفته می‌شود فساد زیادی هم در این سیستم توزیع وجود دارد. حتی وقتی سوپرمارکت‌ها هم پر باشند، خرید برای میلیون‌ها ونزوئلایی آرزویی سخت است؛ ابرتورم 9500درصدی در سال گذشته و اضافه‌شدن میلیون‌ها نفر به سیل بیکاران باعث شده خانواده‌های کمی بتوانند از فروشگاه‌ها غذا بخرند. سازمان ملل اعلام کرده که دستمزد پایه در ونزوئلا، تنها برای خرید 5درصد از سبد غذایی مورد نیاز هر خانوار کافی است.
کارلوس آلونسو، کارگر مزرعه در غرب ونزوئلا گفته است: «ما را آووکادو‌ها و موزهایی که نزدیک خانه‌مان رشد می‌کنند نجات می‌دهند.»
بسیاری هم زندگی را با پولی که بستگانشان از خارج می‌فرستند سر می‌کنند اما به گفته سوزانا رافالی، مشاور امنیت غذایی در ونزوئلا، ارسال پول به‌خاطر تعطیلی‌های سراسری در دنیا عملا متوقف شده است. او معتقد است که مادورو نمی‌خواهد این بحران به سازمان برنامه جهانی غذا کشیده شود چون با کمک‌های بین‌المللی برای حل آن موافق نیست. رافالی درباره شرایط در ونزوئلا گفته است: «ما هنوز وارد قحطی نشده‌ایم اما در یک وضعیت اضطراری غذایی قرار داریم. چرخه تامین غذا کاملا از بین رفته است.»
