همسایه طهوری و چهر

  ندا زندی   

محمود، احمد و مرتضی عظیمی زواره‌ای را می‌توان برادران تأثیرگذار عرصه نشر نامید. احمد با سرمایه‌گذاری در تاسیس نشر «نیل» مؤثر شد، مرتضی با تاسیس نشر «آذر» و محمود با تاسیس کتابفروشی «دهخدا» در سال 1338. محمود عظیمی، استاد دانشگاه تهران و از دوستان دکتر فاطمی و دکتر مصدق بود که پس از کودتای 28 مرداد تدریس را رها کرد و به نشر و فروش کتاب روی آورد و کتابفروشی دهخدا را ابتدا در خیابان فخررازی افتتاح کرد و بعدها با نقل مکان به روبه‌روی دانشگاه، به همسایگی کتابفروشی‌های «طهوری» و «چهر» رفت. محمود عظیمی در دوران حیاتش آثاری همچون «تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران»، «تاریخ روسیه»، «تاریخ فرهنگ اروپا»، «زمینه جامعه‌شناسی»، «شناسایی و هستی»، «فلسفه تاریخ»، «کلیات تاریخ عمومی»، «یادگار عمر» و... را به چاپ رساند. کتابفروشی دهخدا با مرگ محمود عظیمی تعطیل شد و فرزندانش نیز گرفتار دعوای ارث و میراث شده، قید ادامه حیات کتابفروشی را زدند و در نهایت پس از 13 سال کتاب‌های در انبار مانده را به کتابخانه مجلس بخشیدند. بارانی، خزر، صائب، فراهانی، فروغی، کانون دنیا و هنر، محمدی، مرجان، مکتب الصدوق، آرمان و یساولی از کتابفروشی‌ها و نشرهای تاسیس‌شده در همین دهه هستند که آثار عمومی، مذهبی و ادبی به چاپ می‌رساندند.