یادداشت
نگرانی از رشد بی‌رویه اجاره‌بها
حسام عقبایی|نایب‌رئیس اتحادیه مشاوران املاک:
بازار مسکن در حالی سال جدید را آغاز کرده است که بازهم توهم قیمتی فروشندگان و اجاره‌دهندگان واحدهای مسکونی در فایل‌های فروش و اجاره مسکن بازتاب پیدا کرده است اما تجربه سال‌های گذشته نشان داده که در پایان این بازار است که باید قیمت‌ها را تعیین کرد و قیمت‌گذاری‌های غیرمنطقی در‌ماه نخست سال، نمی‌تواند به‌معنای افزایش بی‌رویه قیمت‌ها در بازار مسکن باشد.
ازآنجاکه در ماه‌های پایانی سال گذشته، همراه با افزایش نرخ ارز شاهد رشد تقریباً غیرمنطقی در بخش خریدوفروش مسکن بودیم و این افزایش قیمت در برخی از مناطق تهران حتی به 30درصد نیز رسید، پیش‌بینی می‌شود بازار مسکن در بهار سال‌جاری بی‌تلاطم و آرام باشد. از سوی دیگر طبق سنت همه‌ساله، به‌دلیل تعطیلات نوروزی، تغییر خاصی در وضعیت بازار مسکن فروردین‌ماه رخ نخواهد داد و این بازار از اردیبهشت‌ماه روال عادی کار خود را با معاملات همسطح سال گذشته و ثبات قیمتی آغاز می‌کند.
در تابستان 97اما پیش‌بینی می‌شود بازار خریدوفروش گرمای بیشتری داشته و تعداد معاملات با رشد قابل‌قبولی همراه شود اما افزایش قیمت مسکن حداکثر در حد تورم باشد چراکه از یک‌سو آثار نوسانات قیمت ارز در بازار مسکن تخلیه شده و از سوی دیگر به‌واسطه افزایش غیرمنطقی قیمت مسکن در ماه‌های پایانی سال گذشته، توازن بین قدرت خرید متقاضیان و قیمت مسکن از بین رفته است و بازار کشش افزایش قیمت را ندارد. در این وضعیت حتی افزایش 25درصدی سقف تسهیلات مسکن و افزایش وام زوج‌های خانه‌اولی از 160میلیون تومان به 200میلیون تومان نیز نخواهد توانست زمینه‌ساز افزایش قیمت مسکن شود چراکه درصورت افزایش این تسهیلات، در بهترین حالت قدرت خرید متقاضیان به حدود سطح قبلی برمی‌گردد.
در این میان باوجوداینکه بازار مسکن در 6ماه نخست سال‌جاری باثبات و معقولانه پیش‌بینی می‌شود، در بخش رهن و اجاره نگرانی‌هایی برای افزایش قیمت بالاتر از نرخ تورم وجود دارد که امید است با توجه مسئولان و جلوگیری از ایجاد فضای رسانه‌ای مسموم در مسیر خواسته سوداگران، برطرف شود.
ما نمی‌توانیم این واقعیت که در شهرهای بزرگ بین عرضه و تقاضای واحدهای اجاره‌ای تناسب وجود ندارد را منکر شویم اما با وجود این افزایش غیرمعقولانه قیمت در بازار رهن و اجاره توجیه‌پذیر نیست. هر سال در فروردین‌ماه شاهد افزایش قیمت در فایل‌های بازار رهن و اجاره هستیم اما هیچگاه این قیمت‌ها تحقق پیدا نکرده‌اند و در خردادماه که فصل نقل‌وانتقال بازار مسکن شروع شده، قیمت‌ها به سمت واقعی شدن گرایش پیدا کرده‌اند.
باوجوداین، در بازار اجاره این دغدغه وجود دارد که با توجه به کاهش سود بانکی، کافی نبودن تعداد منازل استیجاری در شهرهای بزرگ و از همه مهم‌تر جو روانی سوداگران در بازار اجاره، امکان افزایش قیمت اجاره بیش از نرخ تورم وجود دارد. باید توجه داشت که برخی از سوداگران واحدهای مسکونی که به‌واسطه رکود سال‌های اخیر موفق به فروش واحدهای مسکونی خود نشده و این واحدها را وارد بازار اجاره کرده‌اند، همواره به‌دنبال جوسازی در بازار اجاره و بالا بردن قیمت‌ها هستند و در این شرایط اگر در بحث روانی، جوسازی‌های رسانه‌ای بازار مدیریت نشود، بی‌سامانی و رشد افسارگسیخته قیمت‌ها دور از انتظار نخواهد بود. توجه به این نکته ضروری است که اگر تعدادی از مالکان قیمت‌های پیشنهادی خود در فایل‌های اجاره را افزایش دهند، این مسئله به‌معنای افزایش قیمت در بازار اجاره نیست اما سوداگران تلاش خواهند کرد با مخابره کردن موجی از اخبار مسموم، رسانه‌ها را نیز با خود همراه کرده و هیجان‌ها را به گرانی واقعی تبدیل کنند. در شرایط فعلی رسالت متولیان حوزه مسکن و رسانه‌ها این است که اطلاع‌رسانی موثق، کارشناسی و درست به مردم را پیگیری کنند و به اخلالگران بازار اجاره میدان ندهند.