نسخه مدیریت شهری برای درمان خودرومحوری

صفا صبوری‌دیلمی- معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران

بیش از 4دهه از زمان تدوین نخستین طرح جامع شهر تهران می‌گذرد. تهران طی تمام این سال‌ها شاهد تحقق چشم‌اندازهای چند سند توسعه بوده است. حالا این شهر با چنین سابقه‌ای از توسعه مدون برنامه‌ای و در شرایطی که بسیاری تصور می‌کنند ظرفیت اجرای اقدامات زیرساختی در آن- دست‌کم در حوزه توسعه معابر- به اتمام رسیده است، هنوز از پیاده‌روهای مناسب برخوردار نیست. تهران در روند توسعه خود همواره بخش قابل‌توجهی از فضاهای عمومی را در اختیار معابر سواره‌رو گذاشته و گسترش خیابان‌ها و بزرگراه‌ها شاخصی برای میزان توسعه‌یافتگی‌اش بوده است.
بدون شک تهران برای ایجاد فرصت مکث، تماشا و کاهش هیجان‌های منفی زندگی شهری نیازمند پیاده‌روهایی مناسب برای همه شهروندان است؛ معابری که نه‌تنها کودکان، سالخوردگان و شهروندان کم‌توان جسمی، بلکه دوچرخه‌سواران نیز بتوانند بدون واهمه از حرکت سریع خودروها و موتورسیکلت‌ها از مواهب تردد در آنها برخوردار شوند. از این دیدگاه، گزینش میان خودرومحوری و انسان‌محوری، نه‌تنها به‌معنای انتخاب میان 2مُد مختلف حرکتی، بلکه برگزیدن سبکی متفاوت از زندگی شهری است.
دوره فعلی مدیریت شهری پایتخت در بوته نقد و قضاوت آیندگان با تلاش برای توسعه قلمروی عمومی شهر از طریق حذف کارگاه‌های غیرضروری، ساخت میدانگاه‌های شهری و البته بهسازی 500کیلومتر معبر پیاده‌رو و احداث مسیرهای دوچرخه شناخته خواهد شد. تمام این فعالیت‌ها تلاشی است تا این شهر 751کیلومترمربعی تا حدودی از سلطه خودروها رهایی یابد و به این ترتیب پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در میان مدهای مختلف حمل‌ونقلی پررنگ‌تر شود.
معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران در طرح بهسازی معابر پیاده‌رو جداول، بتن خشک و افزودنی‌های لازم را براساس یک طرح اختلاط از پیش تعیین‌شده در اختیار مناطق گذاشته و ضمن کنترل کیفیت مصالح در مبدأ، هزینه‌های اجرای طرح را به‌شدت کاهش داده است. درواقع همانگونه که مدیریت شهری پایتخت به مدد اجرای طرح بهسازی معابر شهر تهران، از یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آسفالت به یکی از مهم‌ترین تولید‌کنندگان آن در کشور تبدیل شده است، می‌توان امیدوار بود که اجرای طرح 500کیلومتری احداث مسیر دوچرخه و بهسازی معابر پیاده‌رو نیز منشأ آثار مثبتی جهت جهش تولید و البته بهبود وضعیت پیاده‌روها باشد.