آب تهران، بلای جان اهل تهران

   احسان بهرام غفاری 

اواخر دی‌ماه سال1327، وضعیت بیماری در تهران به اوج خود رسیده بود. حصبه، دیفتری و آبله جان صدها هزارنفر را تهدید می‌کرد و دولت وقت هم کاری برای آن نمی‌کرد. این وضعیت به‌دلیل بارش برف سنگین در مجاری آب تهران و عدم‌وجود آب سالم در خانه‌ها و آب‌انبارها شکل گرفته بود و مردم مجبور بودند با سطل به‌دنبال آب بروند و هر آبی را استفاده کنند. وضعیت در نقاط حومه و پایین‌شهر تهران اسفناک‌تر بود. مردم پایین‌شهر مجبور بودند آب بدبو و سرشار از میکروب را برای رفع عطش استفاده کنند و همین امر باعث شده بود بسیاری از خانواده‌ها، دست‌کم یک یا 2بیمار در خانه داشته باشند. از طرف دیگر طرح مایه‌کوبی آبله هم شکست خورده بود و مردم استقبالی از آن نکرده و همین موجب اپیدمی شدن این بیماری بین بزرگ و کوچک شده بود. سرمای شدید هم مزید بر علت شده و مردمی که اجبارا در خانه مانده بودند، درصورت داشتن یک بیمار در خانه، همگی مبتلا می‌شدند. ارتش تنها نهادی بود که آن ‌زمان امکان پاکسازی معابر و مجاری را با وسیله‌های خود داشت، اما هیچ اقدامی از سوی آنها شکل نمی‌گرفت تا به حل این مشکل کمک کند یا آن‌قدر این کار سرسری انجام می‌شد که تفاوتی ایجاد نمی‌کرد. به هر روی تهران در تهدید بیماری‌های مختلف به‌سر می‌برد و مردم در انتظار رسیدن فصل گرما بودند تا بلکه فرجی حاصل شود.