تحریم به تماشای فوتبال رسید

هیوا یوسفی- روزنامه‌نگار

در لیگ قهرمانان آسیا، تیم فوتبال شهرخودرو مشهد امشب با الشباب امارات بازی می‌کند. فردا هم پرسپولیس و سپاهان به ترتیب با التعاون و النصر عربستان بازی می‌کنند، اما هیچ کدام از این بازی‌ها احتمالا از تلویزیون ایران پخش نخواهد شد. فدراسیون فوتبال ایران می‌گوید کنفدراسیون فوتبال آسیا در نامه‌ای اعلام کرده که به دلیل تحریم‌ها، قراردادش را با صداوسیمای ایران لغو کرده است. تصویر این نامه در رسانه‌ها منتشر نشد به همین دلیل کسی از جزئیات آن و دلایل مورد اشاره ای‌اف‌سی خبر ندارد. مهدی محمد نبی، دبیرکل فدراسیون فوتبال، می‌گوید این فدراسیون نامه‌ای به ای‌اف‌سی نوشته و به این تصمیم اعتراض کرده است. او دیروز به خبرگزاری فارس گفت:«  انتظار داریم هرچه سریع‌تر این موضوع توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا حل شود. همانطور که می‌دانید 4 نماینده ایران با هزینه‌هایی که متحمل شده‌اند به قطر سفر کرده‌اند تا در لیگ قهرمانان آسیا حضور پیدا کنند. هر کدام از این تیم‌ها اسپانسرهایی دارند و مبالغی از آنها دریافت شده و آنها نیاز دارند که مسابقات تیم‌های ایرانی به صورت زنده از تلویزیون پخش شود زیرا این مسئله هم به لحاظ معنوی و هم به لحاظ مادی برای نمایندگان ایران مهم است.»
کنفدراسیون فوتبال آسیا حق پخش بازی‌هایش را به مدت 8 سال به شرکت معروف world sport group واگذار کرده است. این شرکت چندی پیش منحل شده و امتیازش به شرکت فرانسوی Lagardère واگذار شده. در حال حاضر هم این شرکت بهsport 5  تغییر نام داده است. شرکت مزبور، حق پخش منطقه‌ خاورمیانه و شمال آفریقا را به بین اسپورت قطر فروخته است. به این ترتیب صداوسیما چنانچه بخواهد بازی‌های زیر نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا را پخش کند، باید با بین‌اسپورت مذاکره کند. کسی به درستی نمی‌داند تصمیم اخیر درباره تحریم صداوسیمای ایران را چه کسی گرفته است؟ بین‌اسپورت؟ اسپورت فایو؟ یا خود کنفدراسیون فوتبال آسیا؟ شواهد نشان می‌دهد که بعید است موضوع به بین‌اسپورت ربط داشته باشد. در عالم سیاست، قطر یکی از دوستان منطقه‌ای ایران به حساب می‌آید، از طرف دیگر بین‌اسپورت برای پخش بازی‌هایی از لیگ‌ قهرمانان آسیا، انتخابی جام ملت‌ها و انتخابی جام‌جهانی که در ایران برگزار می‌شود، به همکاری با صداوسیما نیاز دارد، در نتیجه بعید است چنین ریسکی کرده باشد. مگر آنکه فکر کنیم از این پس دیگر قرار نیست میزبانی این بازی‌ها به ایران داده شود. آخرین بار که قرار بود تیم‌های ایران میزبان بازی‌های مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا باشند، کنفدراسیون فوتبال به بهانه ناامنی پس از سقوط هواپیمای اوکراینی، این میزبانی‌ها را از فوتبال ایران گرفت. شیوع کرونا، بازی‌های انتخابی جام جهانی را هم به تعویق انداخت، در نتیجه کسی به درستی نمی‌داند که میزبانی بعدی ایران چه زمانی خواهد بود.
آیا ممکن است ای‌اف‌سی و فیفا خواب تازه‌ای برای فوتبال ایران دیده باشند؟ پاسخ دقیق به این سوال آسان نیست اما شواهدی هست که نشان می‌دهد فشارهای بیرون از فوتبال روز به روز بیشتر می‌شود. ای‌اف‌سی از این پس دیگر هیچ مبادله مالی با فوتبال ایران نخواهد داشت. حتی تیم‌های باشگاهی حاضر در لیگ قهرمانان آسیا هم نمی‌توانند روی درآمد معمول این بازی‌ها حساب کنند. گفته می‌شود شرکتی که حق تبلیغات محیطی بازی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا را هم خریده، از فروش بیلبورد به شرکت‌ها و برندهای ایرانی‌ها خودداری کرده است.
 
راهی برای پخش بازی‌ها هست؟
اولین بار نیست که صداوسیمای ایران به دلایل مختلف از پخش بازی‌های فوتبال منع شده اما در بیشتر موارد قبلی راهی برای دور زدن این ممنوعیت‌ها پیدا شده است. یک منبع آگاه در صداوسیما به همشهری می‌گوید:« تصور می‌کنم هیچ راه قانونی برای پخش بازی‌ها وجود ندارد، ولی این احتمال وجود دارد که صداوسیما محدودیت‌ها را دور بزند.»
به گفته این منبع، صداوسیما نزدیک به 2 و نیم میلیون دلار به شرکت اسپورت فایو بدهکار است، اما بعید است تصمیم اخیر ربطی به این بدهی داشته باشد.