پسماند
با راه‌اندازی مجدد مرکز تولید انرژی آبعلی رخ می‌دهد:
تزریق برق به مدار تهران از پسماند
«هاضم بی‌هوازی»؛ عبارتی که شاید به گوش‌تان نخورده باشد اما آنقدر مهم به‌شمار می‌رود که بسیاری از فعالان محیط‌زیست دنیا معتقدند یکی از راه‌های نجات زمین از پلاستیک و پسماندها توجه به همین موضوع است.
به‌گزارش همشهری، هاضم در حوزه پسماند یعنی تولید برق از پسماندهایی که به‌کار نمی‌آیند و دفن‌شان می‌تواند محیط‌زیست را با خطرات جدی مواجه سازد. این در حالی است که با تولید برق از این روش، حجم دفن زباله هم کاهش می‌یابد.
در همین راستا سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران و هلدینگ شمشال، به توافقی مهم رسیده‌اند تا براساس آن اقدامات لازم برای اورهال تاسیسات و تولید برق از پسماندهای آلی در مجتمع پردازش و دفع آبعلی انجام شود؛ اقدامی که می‌تواند مدیریت شهری را به هدف کاهش میزان دفن زباله و اجرای طرح کاپ (الگوی نوین کاهش پسماند) که از سال گذشته آغاز شده، نزدیک‌تر کند. البته اجرای این طرح تنها محدود به تفکیک زباله‌های خانگی نمی‌شود و دامنه وسیعی چون جلوگیری از دفن پسماندهای آلی در طبیعت را نیز در بر می‌گیرد.
در همین رابطه، سازمان مدیریت پسماند در ماه‌های گذشته با انتشار فراخوانی، از بخش خصوصی دعوت کرد تا در اجرای پروژه «هاضم بی‌هوازی» مشارکت کند. در قالب این پروژه پسماندهای آلی وارد رآکتور و تبدیل به بیوگاز می‌شوند. این بیوگازها در مرحله بعد به‌عنوان سوخت به سمت ژنراتور می‌روند و برق تولید می‌شود.
به‌گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، این پروژه پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. صدرالدین علیپور در این خصوص به همشهری می‌گوید: «طبق توافق صورت‌گرفته با بخش خصوصی قرار است تا در بازه زمانی 9ماهه تاسیسات اورهال و پس از آن عملیات تولید برق آغاز شود. مدت قرارداد ما با شرکت نیز 8سال است که پس از آن سازمان یا تصمیم به ادامه همکاری می‌گیرد یا پروژه را با همکاری و مشارکت شرکت خصوصی دیگری ادامه می‌دهد.»
آنگونه که علیپور می‌گوید شهرداری متعهد شده تا روزانه 300تن پسماند را به‌صورت رایگان در اختیار بخش خصوصی در مجتمع پردازش و دفع آبعلی قرار دهد. این پسماندها در مرحله اول وارد سالن پردازش شده و به 3قسمت خشک ارزشمند، ریجکت بی‌ارزش و پسماند تر و آلی تقسیم می‌شوند. پسماندهای بی‌ارزش دفع، زباله‌های خشک ارزشمند هم وارد صنایع بازیافت و پسماندهای‌تر و آلی هم به سمت رآکتورها هدایت می‌شوند. این نوع پسماند بین 24 تا 28روز در سالن پردازش می‌مانند تا عملیات تخمیر انجام شده و به وسیله فرایند بیولوژیکال، بیوگاز از آنها استخراج شود. در مرحله بعد، بیوگاز و متان به سمت 4ژنراتور می‌رود و ژنراتورها با ظرفیت 2مگاوات در ساعت برق را تولید می‌کنند و تحویل شبکه سراسری توزیع می‌دهند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران نیز در توضیحات تکمیلی درباره میزان تولید برق از پسماند می‌گوید: «تولید 2مگاوات برق از بیش از 6هزار تن زباله‌ای که روزانه در تهران تولید می‌شود شاید رقم چشمگیری نباشد، اما همین میزان هم برق مورد نیاز یک روستا را تامین می‌کند. ضمن اینکه سازمان مدیریت پسماند در این زمینه در ابتدای راه قرار دارد و می‌تواند با جلب مشارکت بخش خصوصی این حجم را افزایش دهد.»
علیرضا کفش‌کنان، معاون سرمایه‌گذاری و فناوری‌های نوین سازمان مدیریت پسماند هم معتقد است: در شرایطی که شهرداری با محدودیت بودجه مواجه است و از سوی دیگر تلاش می‌کند تا با استفاده از دانش روز و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان سطح ارائه خدمات شهری را ارتقا دهد، باید از پتانسیل بخش خصوصی و نگاه کارشناسانه آنها به موضوعات فنی استفاده شود تا هم سرمایه‌گذار امکان تولید داشته باشد و هم شهرداری نقش تسهیلگری خود را به‌درستی ایفا کند. همین رویکرد هم موجب شد تا سازمان مدیریت پسماند برای اجرای چنین پروژه عظیمی با بخش خصوصی مشارکت کند.
ردپای کاپ در پروژه تولید برق از پسماند
تلاش شهرداری تهران برای جذب بخش خصوصی و اجرای پروژه‌های تولید انرژی از پسماند تنها با یک هدف انجام می‌شود؛ کاهش دفن پسماند. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با تأکید بر این موضوع عنوان می‌کند: «در این دوره از مدیریت شهری برای کاهش تبعات محیط‌زیستی دفن پسماند که خود آلودگی منابع آبی و خاکی را به‌دنبال دارد، تصمیم گرفتیم تا به روش‌های مختلف به موضوع ورود کنیم.» علیپور یکی از روش‌ها را زمینه‌سازی برای فعالیت هرچه بهتر زباله‌سوزها و جلب مشارکت بخش خصوصی برای تبدیل پسماند به انرژی می‌داند و معتقد است این گام یکی از محورهای 6گانه طرح کاپ به‌عنوان الگوی نوین کاهش پسماند است.
فرایند تبدیل روزانه 2مگاوات برق از 300تن زباله تا 9ماه دیگر آغاز می‌شود و شهرداری تهران امیدوار است تا همزمان با پیشبرد این پروژه بتواند با همکاری سرمایه‌گذاران، پروژه‌هایی از این دست را در سطحی وسیع‌تر عملیاتی کند تا هم گامی برای حفظ محیط‌زیست برداشته باشد و هم امکان تولید داخلی را افزایش دهد.
بازگشت هزینه سرمایه‌گذاری با خرید برق از طرف وزارت نیرو
پروژه هاضم بی‌هوازی مانند بسیاری از پروژه‌های شهرداری تهران به روش قرارداد مشارکتی اجرا می‌شود. آنگونه که اصغر آزادی، مدیر حقوقی سازمان مدیریت پسماند می‌گوید، در قالب این قرارداد شهرداری تهران زباله و مکان را در اختیار بخش خصوصی قرار می‌دهد و در مقابل سرمایه‌گذار، تاسیسات را تامین می‌کند. برق تولیدشده هم به وزارت نیرو تحویل داده می‌شود و وزارتخانه به نرخ پسماندی که هم‌اکنون حدود 1100تومان در هر کیلووات ساعت است، به پروژه هاضم پرداخت می‌کند و از همین محل سرمایه بخش خصوصی بازمی‌گردد. مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی در رابطه با تبدیل پسماند به انرژی هم شهرداری‌ها را موظف کرده تا پسماندها را برای تولید انرژی در اختیار سازمان‌ها قرار دهند. وزارت نیرو نیز بهای قابل‌قبولی را برای تولید برق از پسماند پرداخت می‌کند؛ به‌طوری که الان برق مصرفی شهروندان بر مبنای حدود 100 تا 150تومان در هر کیلووات ساعت محاسبه می‌شود، اما وزارتخانه همین را 1100تومان از سرمایه‌گذار خریداری می‌کند.
