انتخابات
کشور در تدارک 4 انتخابات
مرحله دوم انتخابات مجلس در جمعه‌ای که پیش روست برگزار می‌شود، اما سال آینده سالی است که تکلیف نهاد ریاست‌جمهوری ، شوراها ، برخی صندلی‌های خالی مجلس شورای اسلامی و خبرگان تعیین می‌شود
محسن تولایی- خبر‌نگار
ادغام انتخابات‌ها اگرچه از سال92به این سو دوره‌های رأی‌گیری در کشور را از یک سال به 2سال افزایش داد، اما اتفاقات کم‌سابقه‌ای مثل درگذشت برخی اعضای مجلس خبرگان رهبری و اعضای مجلس شورای اسلامی یا رداعتبارنامه نماینده گچساران، یکی از شلوغ‌ترین سال‌های انتخاباتی را طی یک سال آینده پیش روی کشور قرار داده است.
کلید این انتخابات‌ها نیز از جمعه پایان این هفته با برگزاری مرحله دوم مجلس در 11حوزه انتخابیه زده شده است. 9ماه بعد، با برگزاری همزمان 4انتخابات، سالی را برای ایران رقم زده که سرنوشت شوراها و نهاد ریاست‌جمهوری تعیین می‌شود و صندلی‌های خالی خبرگان و مجلس شورای اسلامی تعیین تکلیف می‌شود. در هر 4نهاد انتخابی(مجلس، خبرگان، شوراها و ریاست‌جمهوری) یک‌بار دیگر سرنوشت کرسی‌های نمایندگی به صندوق‌های رأی سپرده شده است.
سالی که نکوست
نوروز سال آینده ثبت‌نام‌های انتخاباتی آغاز خواهد شد؛ از 8فروردین‌ماه. وزارت کشور در هماهنگی با شورای نگهبان 28خردادماه سال بعد را به‌عنوان زمان برگزاری این انتخابات‌ها تعیین کرده است. سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، ششمین دوره شوراهای شهر و روستا، دومین انتخابات میان دوره‌ای خبرگان پنجم و انتخابات میاندورهای مجلس یازدهم به‌طور همزمان در این روز برگزار خواهد شد. تاکنون گمانه‌زنی‌های زیادی درباره کسانی که وارد عرصه ریاست‌جمهوری خواهند شد، زده شده است اما نخستین نفری که روز گذشته رسما اعلام کرد وارد عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شود سیدمحمد غرضی بود، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92که اگرچه رأی نیاورد اما به پدیده فراموش نشدنی آن انتخابات تبدیل شد.
سال دغدغه مشارکت
در مهم‌ترین این انتخابات‌ها (نهاد ریاست‌جمهوری) سرانجام پس از 8سال ریاست‌جمهوری حسن روحانی، در خردادماه سال بعد رئیس دولت جدید را خواهد شناخت.
روحانی در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود با بیان اینکه کم‌کم چند‌ماه دیگر وارد فضای رقابت‌های انتخاباتی می‌شویم، گفت: شرایط کشور به‌گونه‌ای است که ما هم در تحریم هستیم، هم کروناست و هم مردم مشکلاتی دارند که با عواطف، احساسات، اعتقادات مردم و ایمانی که مردم نسبت به انقلاب دارند، نباید بازی شود. وزیر کشور دولت او هم با توجه به مشارکت نزدیک به 25درصدی شهرهایی مانند تهران در انتخابات مجلس یازدهم نسبت به کاهش مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم ابراز نگرانی کرد و گفت: «نگرانی ما در ۱۴۰۰ با توجه به شرایطی که در انتخابات مجلس یازدهم داشتیم، دغدغه مشارکت است. امیدواریم با زمینه‌سازی‌‌ها و مشارکت همه گروه‌های سیاسی بتوانیم مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را بالا ببریم.»
این نگرانی‌ها به‌خصوص در انتخابات‌های میاندورهای پررنگ‌تر هستند، چون اقبال مردم نسبت به مشارکت در آنها پایین‌تر بوده است و این بار ممکن است در پایین‌ترین حد خود
قرار گیرد. در عین حال برخی راهکارهای انتخاباتی از گذشته سعی در جبران این فاصله آرا داشته‌اند.
اسماعیل موسوی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور درخصوص شرایط افرادی که می‌توانند جمعه این هفته 21شهریورماه رأی دهند، گفته: «کسانی که در دور اول انتخابات مجلس شورای اسلامی یعنی ۲ اسفندماه ۱۳۹۸؛ در حوزه‌های انتخابیه مربوطه شرکت کرده و رأی دادند می‌توانند در دور دوم نیز در همان حوزه رأی دهند. همچنین افرادی که در انتخابات اسفندماه سال گذشته، در هیچ‌یک از حوزه‌های انتخابی شرکت نکرده و رأی ندادند، هم می‌توانند در این انتخابات شرکت کنند و به نامزدهای مورد نظر خود رأی دهند.»
بدیمنی‌های مجلس یازدهم
بدیمنی‌های مجلس یازدهم تنها مشارکت پایین مردم در این انتخابات نبود. در اتفاقی کم‌سابقه 5منتخب این دوره از مجلس به دلایل مختلف نتوانستند به جایگاه نمایندگی مردم دست یابند. غلامرضا تاجگردون، منتخب گچساران به‌دلیل رد اعتبارنامه‌اش توسط نمایندگان مجلس و سینا کمالخانی به‌دلیل ردصلاحیت توسط شورای نگهبان به‌خاطر جعلی بودن مدرک تحصیلی از حضور در مجلس یازدهم باز ماندند. فاطمه رهبر منتخب مردم تهران، عیسی جعفری نماینده بهار و کبودرآهنگ و محمدعلی رمضانی منتخب مردم آستانه اشرفیه نیز به‌دلیل کرونا فوت کردند و تعیین تکلیف 5کرسی آنها به انتخابات میاندورهای در 28خردادماه سال بعد موکول شد.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در این‌باره گفته بود که «ما دو مرحله انتخابات بعد از انتخابات سراسری داریم که مرحله دوم برای کسانی است که حد نصاب لازم را ندارند. این انتخابات‌ها معمولاً بعد از انتخابات اصلی برگزار می‌شود، به همین دلیل و به‌علت شیوع ویروس کرونا این مرحله از انتخابات به شهریورماه موکول شد بنابراین تصمیم گرفته شده مرحله دوم انتخابات در شهریورماه برگزار شود.
برای کسانی که فوت می‌کنند یا به هر دلیلی از ورود به مجلس باز می‌مانند انتخابات میاندورهای باید برگزار شود، انتخابات میاندورهای قبلاً به‌صورت مستقل برگزار می‌شد ولی سال‌هاست به موجب قانون مجلس با نخستین انتخابات سراسری برگزار می‌شود. انتخابات این ۴حوزه انتخابیه با انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود.» بعدتر با فوت نماینده کبودرآهنگ تعداد این حوزه‌ها در سخنان کدخدایی به عدد 5 رسید.
فرایندهای انتخاباتی خبرگان رهبری هم به‌علت درگذشت جمعی از اعضای این مجلس چنان شده که تکلیف خیلی از صندلی‌های خالی در میان‌دوره‌ای‌ها تعیین می‌شود. انتخابات میاندورهای اول خبرگان(دوم اسفندماه98) برای تعیین تکلیف 7جایگزین فوت‌‌شده این مجلس هنوز برگزار نشده بود که نورالله طبرسی نماینده مازندران در خبرگان نیز درگذشت و با توجه به پایان مهلت ثبت‌نام‌ها برگزاری انتخابات میاندورهای دوم خبرگان در سال 1400نیز ضروری شد. به فاصله کوتاهی پس از انتخابات میاندورهای اول 3نفر از نمایندگان استان تهران در خبرگان رهبری نیز به جمع فوت‌شده‌ها اضافه شدند. تاکنون برگزاری انتخابات میاندورهای دوم خبرگان برای 4کرسی در 28خردادماه سال1400قطعی شده است. ششمین دوره شوراهای شهر و روستا نیز در انتخابات 1400صاحبان جدید کرسی‌های خود را خواهد شناخت. در انتخابات سال96بیشترین میزان مشارکت در میان ادوار انتخابات شوراهای شهر و روستا با حدود 69درصد ثبت شد.
