اجماع فلسطینی

 برخلاف انتظارات اولیه به‌نظر می‌رسد، آخرین نشست روسای سازمان‌های مقاومت فلسطینی در رام‌الله، بیروت و دمشق با نتایج قابل‌توجهی برای مقابله با اسرائیل و همچنین سیاست کشورهایی نظیر امارات در قبال مسئله فلسطین همراه بوده است. این نشست پس از سال‌ها با مشارکت تمامی سازمان‌های مقاومت (مجموعه ساف، حماس، جهاد اسلامی و سایر گروه‌های فعال در غزه) به ریاست محمود عباس و با هدف اتخاذ مواضع یکسان و توافق بر سر نقشه راه برای مقابله با چالش‌های پیش روی فلسطین، طی 2 روز گذشته از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد.
 به گفته صالح العاروری، معاون سیاسی جنبش حماس، تمامی گروه‌های حاضر در این نشست بر سر3 اصل مبنایی به توافق رسیده‌اند:
1- تشکیل فرماندهی ملی و میدانی واحد، متشکل از تمام نیروهای فعال در مقاومت فلسطینی برای رهبری مقاومت در مرحله کنونی
2- طراحی سازوکار عملی برای وحدت سازمانی و پایان دادن به چند دستگی کنونی میان مجموعه‌های فعال در کرانه غربی و غزه
3- طراحی چشم‌اندازی جامع و مورد توافق برای وحدت مردم فلسطین در چارچوب سازمان آزادی‌بخش ظرف مدت 5هفته
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان پس از این نشست گفت: در مرحله بسیار خطرناکی قرار داریم، مسئله فلسطین با توطئه‌ها و خطرهای بی‌سابقه‌ای روبه‌رو‌ست؛ از معامله قرن گرفته تا برنامه الحاق سرزمین‌های جدید به اسرائیل که تا‌کنون با مقاومت مردم ما بی‌نتیجه مانده و حالا هم پروژه عادی‌سازی‌ روابط عربی-اسرائیلی که حکم خنجری آغشته به سم در کمر ملت فلسطین را دارد. ما در کنار هم جمع شدیم که یادآوری کنیم برای مقابله با تمام این توطئه‌ها، راهی جز وحدت برایمان باقی نمانده است.
از سوی دیگرحسن یوسف، از رهبران عالی‌رتبه جنبش حماس که در این نشست حضور داشته نیز گفت: نخستین گام پیش‌روی ما، تشکیل کمیته‌های مشترک میان سازمان‌های مقاومت برای اجرای 3بند مورد توافق در این نشست است. بدون شک حماس از هیچ کمکی برای تحقق رؤیای وحدت اسلامی دریغ نخواهد کرد.

خوش‌بینی زودهنگام؟
اگرچه نتایج نشست سازمان‌های فلسطینی بازتاب گسترده‌ای در میان رسانه‌های عربی داشته، اما سایه بی‌اعتمادی همچنان بر سر توافق‌های سیاسی میان این گروه‌ها سنگینی می‌کند؛ امری که ریشه آن به توافق‌های مشابه و البته بی‌نتیجه همین سازمان‌ها طی 5دهه گذشته بر می‌گردد. برای مثال، عبدالباری عطوان، نویسنده مشهور فلسطینی و سردبیر روزنامه رأی‌الیوم در مطلبی با عنوان «چرا خیلی به نتایج نشست سازمان‌های مقاومت فلسطینی خوش‌بین نیستیم» نوشت: نمی‌دانم چنین نشست‌هایی تا چه اندازه به حل بحران ما کمک می‌کند؟ به‌ویژه که اکثریت مطلق این گروه‌ها حالا صرفا سازمان‌های عریض و طویل، بدون کادر و بدنه میدانی هستند که فعالیت‌های مقاومتی خود را طی سال‌های گذشته به کلی کنار گذاشته‌اند. به باور من بیانیه‌های انشایی درباره وحدت و در آغوش کشیدن‌های تشریفاتی مقابل لنز دوربین‌ها نه‌تنها کمکی به مسئله فلسطین نکرده بلکه بحران آن را نیز با ضربات جدید به اعتماد عمومی عمیق‌تر می‌کند. این در حالی است که به‌نظر می‌رسد برخی نیروهای موجود در تشکیلات خودگردان می‌خواهند با استفاده از این برنامه تبلیغاتی، شروط خود را برای بازگشت به همان مذاکرات سابق با اشغالگران تقویت کنند.
به این ترتیب به‌نظر می‌رسد با وجود اظهارات بسیار مثبت و حتی شاید کم‌سابقه رهبران تمام گروه‌های فلسطینی، هنوز برای قضاوت درباره نتایج این نشست کمی زود است و باید بیش از اینها صبر کرد.

خطر بازگشت دحلان
یکی از حاشیه‌هایی که همراه با توافق امارات و اسرائیل برای عادی‌سازی‌ روابط دوجانبه مطرح شده، احتمال بازگشت محمد دحلان، عضو سابق جنبش فتح و مشاور ویژه محمد بن‌زاید، ولیعهد ابوظبی به صدر تحولات فلسطین است. دحلان که از رقبای دیرین محمود عباس برای رهبری تشکیلات خودگردان به شمار می‌رود، طی سالیان گذشته برای بازگشت به فلسطین و احیای موقعیت پیشین خود در این کشور ناکام بوده است. او فرمانده شاخه امنیتی جنبش فتح در نوار غزه بود که پس از به قدرت رسیدن حماس در این منطقه، براساس توافقی نانوشته میان محمود عباس و خالد مشعل، ناچار به ترک فلسطین شد. منابع مختلف  از تلاش‌های امارات برای بازگرداندن دحلان به کشورش و اعطای نقش محوری به او در مذاکرات میان گروه‌های مقاومت با اسرائیل سخن می‌گویند.
باید توجه داشت که طی بیش از 10سال گذشته، اصلی‌ترین میانجی بین اسرائیل و جنبش حماس در غزه، دولت قطر بوده است. بیشترین حجم از کمک‌های مالی و انسانی برای ساکنین غزه همواره توسط دولت قطر و از طریق گذرگاه‌های تحت کنترل رژیم صهیونیستی تامین می‌شود. بر این اساس، نقش قطر در مذاکرات آتش‌بس میان اسرائیل و حماس حتی   پر‌رنگ‌تر از مصر ارزیابی می‌شود. در چنین شرایطی امارات تلاش می‌کند با میدان دادن به متحد دیرین خود در فلسطین، یعنی محمد دحلان، از نفوذ قطر بکاهد و خود نقش میانجی را بر عهده بگیرد. روزنامه العربی الجدید در این‌باره می‌نویسد: می‌توان انتظار داشت در مرحله پیش رو، فشار امارات برای نقش‌آفرینی در پرونده فلسطین، از طریق لابی برای جلوگیری از ارسال کمک‌های قطر به غزه، ارائه پیشنهادهای اقتصادی و سیاسی ویژه برای حماس و... بیشتر شود. این روزنامه همچنین از احتمال نزدیکی محمود عباس به حماس برای مقابله با این فشارها خبر داده است.
همزمان با تمام این تحولات امارات اعلام کرده است به‌زودی و در چارچوب اجرای بخشی از توافق عادی‌سازی‌ رابطه با اسرائیل، سفارت خود در سرزمین‎های اشغالی فلسطین را افتتاح خواهد کرد. عطوان پیش‌بینی کرده است با افتتاح این سفارت، فضای بی‌سابقه‌ای به‌منظور اعمال نفوذ دحلان در تحولات فلسطین ایجاد خواهد شد.

در مرحله بسیار خطرناکی قرار داریم، مسئله فلسطین با توطئه‌ها و خطرهای بی‌سابقه‌ای روبه‌رو‌ست؛ از معامله قرن گرفته تا برنامه الحاق سرزمین‌های جدید به اسرائیل که تا‌کنون با مقاومت مردم ما بی‌نتیجه مانده و حالا هم پروژه عادی‌سازی‌ روابط عربی-اسرائیلی که حکم خنجری آغشته به سم در کمر ملت فلسطین را دارد

مقاومت مسلحانه، اولویت حماس
رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس از روز سه‌شنبه و برای نخستین‌بار بعد از 27سال وارد بیروت، پایتخت لبنان شد. اگرچه در برنامه سفر هنیه، ملاقات با تمامی رهبران سیاسی لبنان، ازجمله میشل عون، نبیه‌بری و البته مصطفی ادیب، نخست‌وزیر جدید لبنان اعلام شده اما گفته می‎‌شود، علت اصلی این سفر، هماهنگی‌های بیشتر در سطوح عالی با رهبری مقاومت لبنان یعنی حزب‌الله است. حتی رسانه‌های لبنانی از احتمال انتشار تصاویری از ملاقات هنیه با سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله نیز سخن گفته‌اند؛ تصاویری که البته تا‌کنون منتشر نشده است. هنیه در سخنرانی روز چهارشنبه‌خود در بیروت، مواضع قاطعانه‌‌ای را در باره مسئله فلسطین و صلح عربی-اسرائیلی بیان کرد. به گفته او «مقاومت مسلحانه» در اولویت برنامه استراتژیک حماس قرار دارد و هیچ قدرتی در جهان قادر به خلع سلاح مقاومت نیست. هنیه تأکید کرد: هر اقدامی را برای صلح یا عادی‌سازی رابطه با رژیم صهیونیستی خیانت به مسئله فلسطین می‌دانیم.