گزارش دو
گزارش همشهری از جزئیات بیشتر آغاز به‌کار مدارس در سال کرونا
نسخه کرونایی برنامه درسی مدارس تدوین می‌شود
فهیمه طباطبایی- خبرنگار
هیچ سالی به اندازه سال 99برای نظام آموزشی ایران سخت و پر چالش نبوده، چه آن وقت که آموزش و پرورش در اردیبهشت امسال تصمیم گرفت مدارس را نصفه و نیمه باز کند تا دانش‌آموزان جامانده از آموزش اینترنتی به کلاس درس بروند، چه بعدتر که در خرداد خواست امتحانات را حضوری برگزار کنند. البته بحث‌ها و گروه‌بندی‌ها در مقابل تصمیمات نظام آموزشی در ماجرای زمان برگزاری کنکور به اوج خود رسید و حتی پای مجلس تازه‌وارد را هم چندین بار به میان کشید. اما موضوع داغ این دو روزه نحوه بازگشایی مدارس و تغییراتی به تناسب زمانه کروناست. از دوشنبه که وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد پانزدهم شهریور آغاز سال تحصیلی جدید است و حضور دانش‌آموزان در مناطق سفید و زرد در مدرسه الزامی شده، موج جدیدی از انتقادها به سمت این وزارتخانه روانه شده و باز هم عده‌ای از خانواده‌ها، کارشناسان آموزشی و معلمان نسبت به این نحوه بازگشایی مدارس انتقاد دارند. این چالش مخصوص ایران نیست و در کشورهای مختلفی که با بیماری کرونا مواجه هستند، نحوه بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان مسئله‌ساز شده و مخالفان و موافقان را روبه‌روی هم قرار داده است. به‌طور مثال انجمن معلمان آلمان از دولت خواسته است که کلاس‌های دانش‌آموزان ۱۰ ساله به بالا به‌صورت آنلاین برگزار شود در مقابل بزرگ‌ترین اتحادیه معلمان انگلیس از بازگشایی مدارس استقبال کرده است. جری گلیزیر، رئیس این اتحادیه می‌گوید که معلمان نگران تأثیرات روانی منفی ناشی از تعطیلی طولانی‌مدت مدارس بر دانش‌آموزان هستند.
منتقدان بازگشایی مدارس چه کسانی هستند؟
برخی خانواده‌ها بزرگ‌ترین منتقد بازگشایی مدارس هستند، آنها می‌گویند که چرا باید در شرایط خطرناک شیوع بیماری کرونا، مدارس باز شوند؟ ایده آنها همان آموزش از راه دور است و مخالف حضور فیزیکی فرزندانشان در مدارس هستند. مسئولان وزارت بهداشت هم به‌طور ضمنی مخالفتشان را با آموزش حضوری اعلام کردند. علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در شهر تهران در این‌باره گفت: با بازگشایی مدارس و مراکز آموزشی و افزایش بار ترافیکی در شهر تهران، امکان تسریع انتقال ویروس کرونا در خانواده‌ها وجود دارد.
سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هم به ایسنا گفت: وزارت بهداشت در زمینه بازگشایی مدارس هنوز هیچ تصمیم جدیدی نگرفته و تصمیم‌گیری در این زمینه براساس اعلام ستاد ملی مقابله با کروناست. باید توجه کرد که سلامت دانش‌آموزان برای وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش در اولویت قرار دارد. بر همین اساس تمهیدات لازم برای حفاظت از سلامت دانش‌آموزان اندیشیده شده است. لاری البته این را هم گفته: « از طرفی نمی‌توان امر آموزش را تعطیل کرد. همانطور که در همه ماه‌های اخیر بسیاری از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و آموزشی به نوعی با وجود کرونا انجام شده، آموزش نیز انجام و به هر حال در شیوه‌ها دچار تغییراتی نسبت به سال‌های قبل می‌شود.»
موافقان بازگشایی مدارس چه می‌گویند؟
مسئولان آموزش و پرورش و برخی کارشناسان آموزشی که موافق بازگشایی مدرسه هستند، معتقدند که تعطیلی آموزش به بهانه شیوع بیماری کرونا کار درستی نیست و به جای صفر و صد نگاه کردن به این موضوع، باید راه‌های جدیدی را برای ادامه راه آموزش پیدا کرد. محمد حسنی، عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش یکی از مدافعان بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید است. او با بیان اینکه توقف آموزش مدارس پیامدهای منفی اجتماعی در بین کودکان و نوجوانان دارد، گفت: قطعا هیچ‌کس موافق بازگشایی مدارس به شیوه سال‌های گذشته نیست. اینکه دانش‌آموزان در یک کلاس درس، ساعت‌ها فشرده در کنار هم بنشینند و درس بخوانند و حتی ساعت اضافه‌تر در مدرسه بمانند، اما نمی‌توان به بهانه یک بیماری تمام فعالیت‌ها را هم متوقف کرد و دست روی دست گذاشت تا دانشمندان برای آن کاری کنند. راه درست این است که سبک آموزش را متناسب با این وضعیت تغییر داد که برای سال تحصیلی جدید همین گونه شد و آموزش از راه دور یا ترکیبی جایگزین آموزش حضوری شد. این عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: این تغییر رویه دادن هم فقط مخصوص ایران نیست و کشورهای دیگر مانند برزیل، آمریکا و... این شیوه را دنبال می‌کنند.
حسنی به پیامدهای مثبت و منفی شیوع ویروس کرونا در آموزش و پرورش ایران اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین نکته مثبتش این بود که وزارت آموزش و پرورش که سال‌هاست مانع جدی استقلال مدارس است، حالا امسال خودش این استقلال در مدیریت و برنامه‌ریزی را دو دستی تقدیم مدارس کرده و به آنها می‌گوید که خودشان هم برنامه‌ریز و هم مجری باشند. او ادامه داد: قطعا این سبک جدید آموزشی در ابتدای راه نواقص و مشکلاتی هم دارد اما در نهایت شرایط به نفع آموزش درست و بهینه تغییر خواهد کرد. از این جهت خانواده‌ها نگران نباشند و اجازه دهند فرزندانشان امسال هم در فرایند آموزش قرار بگیرند و این را هم بدانند که شیوه‌ای که برای فعالیت مدارس از سوی آموزش و پرورش اعلام شده، بهترین روش بوده که کشورهای دیگر دنیا هم آن را دنبال می‌کنند.
نسخه کرونایی کتاب‌های درسی
یکی از مشکلات اساسی آموزش در دوره کرونا، حجم بالای مطالب درسی است. معلمان و دانش‌آموزان عنوان می‌کنند که در شیوه جدید آموزشی، ارائه همه مطالب شدنی نیست. به گفته حسنی، نسخه کرونایی برنامه درسی در حال تدوین است تا در سال تحصیلی جدید تنها مفاهیم اساسی‌تر از سوی معلمان آموزش داده شود. حسنی در این‌باره گفت: قطعا این نسخه تعدیل شده جدا از اینکه در کوتاه‌مدت به دانش‌آموزان و معلمان کمک می‌کند، در بلندمدت هم باعث تغییر در برنامه درسی می‌شود.
سال تحصیلی جدید، شنبه هفته آینده آغاز می‌شود. با ده‌ها پروتکل، برنامه جدید و ساختارهایی که آموزش و پرورش ایران برای نخستین بار آن را تجربه می‌کند و البته در این مسیر موافقان و مخالفان زیادی دارد. باید منتظر ماند و دید که این شیوه جدید آموزشی به کجا ختم می‌شود.
