جولان تورم در میدان پردرآمدها

میانگین نرخ تورم کل کشور در مردادماه امسال 25.8درصد اعلام شد؛ اما تازه‌ترین اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم در این‌ماه از 23.4درصد برای دهک اول تا 28.8درصد برای دهک دهم در نوسان بوده است.
به گزارش همشهری، محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین ۲۱.۶درصد برای دهک اول تا ۲۲.۳درصد برای دهک نهم در نوسان بوده و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» این بازه بین ۲۵.۲درصد برای دهک اول تا ۳۰.۶درصد برای دهک دهم برآورد شده است.

سبقت تورم غیرخوراکی‌ها
یکی از نخستین نتایج قابل‌توجه در بررسی جزئیات نرخ تورم مردادماه، پیشی گرفتن رشد تورم گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» از تورم گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بوده که تا حدودی می‌تواند نشانگر ثبات در هزینه‌های معیشت دهک‌های فقیر جامعه باشد؛ چراکه سهم گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در سبد مصرفی این دهک‌ها به‌مراتب نسبت به گروه غیرخوراکی‌ها بیشتر است و هرگونه ثبات در تورم گروه خوراکی لااقل می‌تواند تداوم معیشت فعلی را با همه کاستی‌های موجود تضمین کند.
در این شرایط، به‌واسطه بالا بودن سهم گروه غیرخوراکی در سبد مصرفی دهک‌های پردرآمد، نرخ تورم این دهک‌ها با رشد بیشتری نسبت به دهک‌های کم‌درآمد مواجه شده و برخلاف روال ماه‌های قبل، فشار تورمی بر معیشت دهک فقیر رشد کمتری داشته است.
بررسی جزئیات اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سبد مصرفی تعیین شده برای استخراج نرخ تورم میانگین کشور، ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها 27.24درصد و ضریب اهمیت گروه غیرخوراکی و خدمات معادل 72.76درصد تعیین شده است. این در حالی است که به‌واسطه محدود شدن هزینه دهک‌های فقیر به هزینه‌های خوراکی و گذران معیشت، ضریب اهمیت کالاهای خوراکی در محاسبه نرخ تورم آنها به‌مراتب بالاتر است. به‌عنوان‌مثال در مرداد امسال ضریب اهمیت گروه خوراکی و آشامیدنی در سبد مصرفی دهک اول (فقیرترین دهک) 43.3درصد و ضریب اهمیت کالاهای غیرخوراکی و خدمات معادل 56.7مدنظر قرار گرفته است درحالی‌که این ضرایب برای دهک دهم (ثروتمندترین دهک) معادل 17.22درصد برای گروه خوراکی‌ها و 82.78درصد برای گروه غیرخوراکی و خدمات محاسبه شده است.
 
فاصله تورمی دهک‌ها
براساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، در مردادماه امسال فاصله تورمی دهک‌های هزینه‌ای در اقتصاد ایران به 5.4درصد رسیده که نسبت به‌ماه قبل (۴.۷درصد) بالغ بر ۰.۷واحد درصد افزایش داشته است. در این ماه، فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل ۰.۹واحد درصد کاهش داشته؛ اما در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل ۰.۸واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، در مرداد1399، نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور معادل 20.4درصد برآورد شده است که نسبت به نرخ تورم 26.9درصدی تیرماه، 3.5درصد رشد دارد.  در این وضعیت، نرخ تورم نقطه‌ای برای دهک اول یعنی فقیرترین دهک هزینه‌ای در اقتصاد ایران معادل 27.7درصد محاسبه شده که نسبت به تیرماه از رشد 3.4درصدی برخوردار است و در مقابل نرخ تورم دهک دهم، به‌عنوان ثروتمندترین دهک هزینه‌ای کشور معادل 37.8درصد برآورد شده که نسبت به‌ماه قبل 5.5درصد افزایش نشان می‌دهد. در این ماه، تورم نقطه‌ای دهک فقیر 2.7درصد از نرخ تورم میانگین کشور پایین‌تر بوده؛ اما تورم دهک ثروتمند 7.4درصد بیش از نرخ تورم میانگین کشور رشد کرده است.
 البته باوجوداینکه ظاهر آمارها می‌تواند از بهتر بودن وضعیت تورمی دهک‌های کم‌درآمد نسبت به دهک‌های ثروتمندان حکایت کند؛ اما، نکته اینجاست که تورم دهک‌های فقیر در شرایط انقباضی با این میزان رشد مواجه شده است درحالی‌که تورم دهک‌های ثروتمند با تداوم الگوی مصرف به‌خصوص در گروه کالاهای غیرخوراکی رشد کرده و فشاری به معیشت این دهک‌ها وارد نکرده است.