زباله
مازندران هنوز در زباله دفن می‌شود
پروژه‌های حل معضل زباله در شمال کشور معطل مانده و عزم جدی برای پایان بخشیدن به بحران زباله در نوار سبز شمالی وجود ندارد
زهرا رفیعی- خبرنگار
مسئولیت زباله در شهرهای شمالی کشور با چه‌کسی است ؟ تاوان معضلی که سال‌هاست ساکنان و مسافران کمربند سبز شمال کشور در ایجاد آن سهیم‌اند را فقط محیط‌زیست می‌پردازد. شهرداری‌ها سال‌هاست در دل جنگل‌های هیرکانی کنار رودها و چسبیده به دریا، کوهی از زباله را پنهان و آشکار تخلیه می‌کنند و کسی هم پاسخگو نیست. اگرچه پس از پایش‌های چند ماهه برای شهرداران مازندران، اخطاریه صادر می‌شود و تاکنون با شکایت سازمان حفاظت محیط‌زیست برای 28شهردار، قرار وثیقه صادر شده است، ولی در نهایت هیچ اتفاقی برای ساماندهی زباله‌های شمال نمی‌افتد.
سال گذشته علی‌اصغر یوسف‌نژاد، نماینده شهر ساری در مجلس در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد که مجلس برای ساماندهی زباله، هزار میلیارد تومان در بودجه سال 99گنجانده است؛ ولی با وجود اینکه در قانون بودجه امسال این ردیف بودجه گنجانده شده، باز هم اتفاقی برای حل معضل زباله در شمال کشور نیفتاده است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست روز گذشته یادآوری کرد که سال 96از مجلس خواسته بود که 1.6میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای ساماندهی زباله برداشت کند، ولی مجلسی‌ها با آن موافقت نکردند. نمایندگان مجلس در آن دوره می‌خواستند دولت لایحه‌ای به مجلس بیاورد که در آن، محل تامین بودجه تعیین شده باشد، اما دولت در شرایطی نیست که حتی ردیف‌های از پیش تعیین شده‌ای را برای این موضوع مشخص کند.
ساماندهی زباله شمال مطالبه مردمی نیست
سهیل اولاد زاد، فعال محیط‌زیست که این روزها تمام تلاش خود را برای ساماندهی وضعیت زباله در مازندران می‌کند به همشهری می‌گوید: تاکنون کمتر از 350میلیون تومان به شکل اوراق به شهرهای کوچک مانند شیرگاه زیرآب و پل سفید داده‌اند. درحالی‌که 28محل دفن زباله غیراصولی در مازندران وجود دارد. موضوع زباله به حیاط خلوت شهرداری‌ها تبدیل شده است. در شرایطی که شهروندان مطالبه‌ای در حوزه زباله ندارند، تداوم مافیای زباله در شهرهای شمال برای شهرداری‌ها به‌عنوان منبع درآمد باقی خواهد ماند. مردم این استان حتی نسبت به محل دفن زباله‌هایی که در دیدرس‌شان است هم واکنشی نشان نمی‌دهند. به گفته سهیل اولادزاد، شهرداری آمل تا سال‌ها بابت دپوی زباله سایر شهرها و صنایع معروف، پول دریافت می‌کرد، ولی ریالی از آن را حتی برای بهبود شرایط محل دفن زباله خرج نکرد.
او نبود یک سیاست مشخص برای مدیریت پسماند در شهرهای شمالی را عامل دیگری برای نابسامانی شرایط می‌داند و می‌گوید: یک شهر درمیان، شهرداران بدون درنظر گرفتن ارزیابی زیست‌محیطی تصمیم می‌گیرند مرکز کمپوست یا زباله‌سوز احداث کنند. کسی هم نیست بپرسد با چه آمایش سرزمینی تصمیم گرفته‌اند چسبیده به پناهگاه حیات‌وحش میانکاله مرکز کمپوست بزنند؟ چطور مشخص شده که در چالوس روش احداث خازن برای استحصال گاز بهتر است؟
جیب خالی مدیران ناهماهنگ
مدیریت واحد و کارآمد، حلقه مفقوده ماجرای زباله در شمال کشور است. بودجه‌های میلیاردی از دیرباز برای ساماندهی پسماند سر از شهرهای شمالی درمی‌آورند، ولی عملا در جاهای دیگر هزینه می‌شوند. سال گذشته نیز قرار بود هزار میلیارد تومان به موضوع پسماند اختصاص یابد که به گفته محمدعلی محسنی‌بندپی، نماینده نوشهر و چالوس به دلیل عدم تحقق بخش عمده‌ای از درآمدهای عمومی دولت از بخش فروش نفت به مانند بودجه بخش‌های عمرانی، محقق نشد. او پس از جلسه دیروز مجمع نمایندگان مازندران در مجلس که با حضور مدیران سازمان برنامه‌وبودجه برگزار شد، به همشهری می‌گوید: قرار است دولت برای موضوع زباله اعتبار خوبی درنظر بگیرد. مدیریت ناکارآمد، عامل اصلی نیمه رها ماندن پروژه‌هاست. محسنی بندپی می‌گوید: اگر به من بگویند مهم‌ترین نقطه ضعف دستگاه‌های اجرایی چیست می‌گویم، عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف است که ناشی از عدم نظارت مدیران ارشد در کشور است. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور باید از شهرداری‌ها تعهد بگیرد که بودجه زباله را در بخش زباله هزینه کنند. الگوی توسعه در زمینه زیرساخت‌ها در کشور، زخمی و رهاکردن پروژه‌هاست و در نتیجه تعداد زیادی طرح در همه بخش‌ها، نیمه‌کاره رها شده است. میانگین تولید زباله در کشورهای پیشرفته به ازای هر فرد 300تا 400گرم است. در تهران این رقم 900گرم و در شمال ایران 1.2کیلوگرم است. اما به گفته نماینده مازندران در مجلس، در شمال کشور 2.5برابر افراد بومی، مردم غیربومی ساکن هستند و در سال 98حدود 17میلیون نفر به این استان سفر کردند. به گفته نماینده نوشهر و چالوس در مجلس، نگرانی دیگر آن است که پس از راه‌اندازی فاز بعدی آزاد راه تهران - شمال، مازندران به مشکلات تهران مبتلا شود و در این شرایط باید قبل از بروز بحران، برای حل معضل زباله در شمال کشور چاره‌اندیشی شود.
