یک چینی و یک ژاپنی درخیابان های تهران

علی ابراهیمی ـ دبیر گروه بازار

چند سالی است که تب خرید خودروهای شاسی بلند به‌خصوص از انواع اتوماتیک و آپشنال آن در بازار خودروی ایران داغ شده است. این رشد تقاضا موجب شد تا طی یک دهه گذشته خودروسازان کره‌ای حاکم بلامنازع بازار ایران در عرضه این خودروها شوند؛خودروسازانی که با عرضه محصولات برندهای کیا، هیوندایی و سانگ یانگ سهم عمده بازار خودروهای شاسی بلند را تصاحب کردند اما شرکت‌های خودرو‌سازی ایرانی نیز برای عقب نماندن از بازار این خودروها مونتاژ و عرضه برخی خودروهای کراس اور ژاپنی و حتی چینی را در دستور کار قرار دادند. مونتاژ انواع سوزوکی گراند ویتارا، هایما، مینی کراس اور دانگ فنگ، رنو کپچر و در نهایت پژو 2008 در ایران خودرو، انواع چانگان در سایپا و انواع محصولات جک و چری در کرمان خودرو و مدیران خودرو تلاشی برای پاسخگویی به این تقاضا بود. اما با آغاز دور تازه تحریم‌ها و قطع همکاری خودروسازان شرکای چینی و اروپایی با شرکای ایرانی، نه‌تنها مونتاژ و عرضه اغلب این خودروها متوقف شد بلکه خودروسازان ایرانی را با تعهدات معوق ناشی از پیش‌فروش این خودروها به مشتریان مواجه کرد. این شرایط تولید و رشد بی‌رویه قیمت خودرو موجب تغییر سبد تقاضای مشتریان از محصولات کره‌ای و ژاپنی به خودروهای چینی شد. با وجود این سوزوکی گراند ویتارا و پژو 2008 آخرین خودروهای شاسی و نیمه شاسی بلندی بودند که ایران خودرو به بازار عرضه کرد و در نقطه مقابل سایپا نیز تمرکز خود در تولید و عرضه این نوع خودروها را بر انواع نیمه فول و فول چانگان گذاشت. گرچه انواع فول سوزوکی گراند ویتارا و چانگان از نظر قیمت و امکانات فاصله زیادی باهم دارند اما با توقف فروش رسمی این خودروها اکنون بازار مدل‌های کارکرده دنده دستی و نیمه فول این خودروها همچنان داغ است. با توجه به قدرت موتور، امکانات رفاهی، شرایط بازار، قیمت و بودجه خانوارهای ایرانی سوزوکی گراند ویتارای ژاپنی یا چانگان CS35 چینی کدام خودرو ارزش خرید دارد؟

توقف مونتاژ سوزوکی گراند ویتارا و افت شدید تولید انواع چانگان در ایران خودرو و سایپا و از سوی دیگر رشد شدید قیمت انواع خودروی داخلی و وارداتی موجب رکود بازار خودرو و سوق دادن محدود مشتریان این خودروها به بازار خودروهای کارکرده براساس قیمت‌های حاشیه بازار شده است. حذف قیمت از آگهی‌های فروش خودرو در فضای مجازی و جاماندن خودروسازان از اعلام رسمی نرخ محصولات مونتاژی نیز به نابسامانی بازار این خودروها دامن زده است. با این شرایط علاوه بر مشخصات فنی و امکانات رفاهی، برای بررسی ارزش خرید این دو خودرو باید قیمت حاشیه بازار انواع دست‌دوم سوزوکی گراند ویتارا و چانگان را معیار مقایسه قرار داد.

دگردیسی ویتارا در ایران خودرو
بعد از واردات بسیار محدود سوزوکی گراند ویتارا در مدل‌های  2006 و 2007، ایران خودرو مونتاژ این خودرو در مشهد را آغاز و سرانجام نخستین سری آن را در مدل 1386 به بازار عرضه کرد. ابتدا سری نخست این محصول با پیشرانه 2.0 لیتری مونتاژ شد اما ایران خودرو در سال 88 تولید نسخه 2.4 لیتری با جعبه دنده دستی و اتوماتیک را جایگزین نسخه 2.0 لیتری کرد که هر دو نوع خودرو نیز دارای دو تیپ نیمه ‌فول یا کلاس 5 و تیپ فول در کلاس 8 بودند. اما این پایان ماجرای ارتقای مونتاژ سوزوکی نبود و ایران خودرو سرانجام نسل سوم ویتارا (JT) را پس از یک ‌دهه مونتاژ در ابتدای تابستان 95 متوقف کرد و در شهریور همان سال نسخه نیوفیس این خودرو که در سال 2012 به بازار جهانی عرضه شده بود را در شهرک صنعتی بینالود مشهد، مونتاژ و تنها با نسخه فول در کلاس 9 و اندکی بعد در کلاس 10 عرضه کرد.

از فضای کابین تا مشخصات فنی 
طراحی فضای کابین سوزوکی ویتارا در مقایسه با سایر خودروهای شاسی بلند ژاپنی، کره‌ای و حتی چینی، ساده و قدیمی است. گرچه صندلی‌ها به‌صورت ارگونومیک ساخته شده و بدن را به‌خوبی در بر می‌گیرد اما برای مسافرت‌های طولانی چندان راحت نیست. مواد داخل کابین نیز در بعضی نقاط همچون قاب دور کنسول کیفیت ندارد و انتظارات را برآورده نمی‌کند. با وجود این به‌دلیل ابعاد مناسب کابین، سرنشینان هر دو ردیف با محدودیتی از ناحیه سر، پاها و زانوها مواجه نخواهند بود. محفظه بار نیز فضای کافی را در اختیار اسباب و وسایل موردنیاز برای مسافرت‌های خانوادگی قرار می‌دهد. همچنین با توجه به قدمت بالا، شمایل بیرونی سوزوکی ویتارا چندان جسورانه و مدرن به ‌نظر نمی‌رسد و تا حد امکان سعی شده از خطوط ساده و غیرسیال در این قسمت استفاده شود تا در هزینه‌های تولید صرفه‌جویی شود. گرچه در مدل نیوفیس شاهد سپر، چراغ‌ها و جلو پنجره جدید هستیم که در آن از سادگی نسخه پیشین تا حد امکان پرهیز شده، اما هنوز هم نسبت به رقبای چینی و کره‌ای جدید حرف چندانی برای گفتن ندارد. سوزوکی ویتارا در ابتدا به یک پیشرانه 4سیلندر 2لیتری با قدرت 140 اسب بخار و گشتاور 183نیوتن متر و جعبه دنده چهارسرعته اتوماتیک (پنج‌سرعته دستی) مجهز شده بود. شتاب صفر تا 100، بیشینه سرعت و مصرف سوخت ترکیبی این مدل به‌ترتیب برابر است با 13.6 ثانیه (12.5 ثانیه برای مدل دستی)، 170 کیلومتر بر ساعت (175 کیلومتردستی)، 9.4 لیتر در هر 100 کیلومتر (9.1 لیتر دستی)، اما پس از آن ویتارا به یک پیشرانه 2.4 لیتری با قدرت 169 اسب بخار و 227 نیوتن متر گشتاور تجهیز شد که توان حاصل توسط جعبه دنده پنج‌سرعته دستی یا چهارسرعته اتوماتیک و با 2 عدد دیفرانسیل به سوی تمامی چرخ‌ها انتقال می‌یافت. شتاب‌گیری ویتارا با پیشرانه حجیم‌تر بهبود یافت و به رقم 12 ثانیه (11.7 ثانیه دستی) رسید. حداکثر سرعت و مصرف سوخت ترکیبی این مدل نیز معادل 175 کیلومتر بر ساعت (185کیلومتردستی) و 9.7لیتر در هر 100کیلومتر (9لیتردستی) رسید، اما هنوز هم نمی‌توان سوزوکی ویتارا را خودرویی چابک و پرشتاب قلمداد کرد و حتی نسخه 2.4 لیتری نیز شتاب‌گیری سریعی ندارد. از نظر ایمنی نیز این خودرو موفق به کسب 4 ستاره ایمنی در بخش حفظ امنیت بزرگسالان و 3 ستاره در حفاظت از کودکان از سوی مؤسسه یوروانکپ شده است که در قیاس با محصولات چینی حاضر در بازار ایران، سطح ایمنی مناسبی به‌ نظر می‌رسد، اما در مقابل حریفان کره‌ای امتیاز کمتری دارد. حسگر پارک دنده‌عقب، ABS، EBD، ترمز کمکی، 6عدد کیسه هوا جلو-پرده‌ای-جانبی، کمربند ایمنی پیش کشنده و محدود کننده، قفل مرکزی لمسی و سانروف ازجمله امکانات رفاهی این خودرو است.

چانگان CS35چینی
چانگان CS35خودرویی شاسی بلند ساخت کشور چین است که توسط سایپا مونتاژ و عرضه می‌شود. این خودرو نخستین بار طی سال ۲۰۱۲ در نمایشگاه خودرو پکن معرفی شد و پس از آن سایپا تصمیم گرفت این شاسی بلند کوچک شهری را در ایران مونتاژ کند. از رقبای مهم این خودرو در ایران می‌توان به ‌ام وی‌ام X22، رنو ساندرو استپ وی و بسترن B30 اشاره کرد. از نظر فنی چانگان CS35 دارای موتور ٤ سیلندر 1.6لیتری Blue Core  است. این موتور ١٢٥ اسب بخار قدرت ١٦٠ نیوتن متر گشتاور دارد. گیربکس این خودرو نیز چهارسرعته اتوماتیک و شتاب صفر تا 100 آن حدود 15 ثانیه است که رقم چندان قابل توجهی به ‌نظر نمی‌رسد و در این زمینه رقبایی مانند ‌ام وی‌ام ایکس ۳۳، لیفان ایکس ۶۰ و جک اس ۳ دارد. اما این خودرو سطح مناسبی از آپشن‌ها را ارائه می‌دهد که در نسخه اتوماتیک این تجهیزات بیشتر است. همچنین بسیاری از مالکان از عملکرد این خودرو ابراز رضایت می‌کنند اما ضعف خدمات پس از فروش، کمبود قطعات در بازار و افت قیمت بالا در بازار خودروهای دست‌دوم از مهم‌ترین نقاط ضعف آن است. از جمله آپشن‌ها و امکانات رفاهی این خودرو می‌توان به رینگ ۱۷ اینچی آلومینیومی، سانروف، کروز کنترل، سیستم ضد‌سرقت، کامپیوتر سفری و صندلی چرمی با قابلیت تنظیم صندلی راننده در ۶ جهت، سنسور پارک دنده‌عقب، هشدار‌دهنده بسته نبودن کمربند ایمنی، دکمه‌های تنظیم روی فرمان، چراغ‌های جلو هالوژن با قابلیت تنظیم ارتفاع، شیشه بالابر برقی جلو و عقب، چراغ مه‌شکن عقب، زیر آرنجی مرکزی عقب و سیستم تهویه مطبوع، آینه‌های جانبی برقی مجهز به چراغ راهنما، آینه‌های جانبی با قابلیت تاشوی برقی، کمربندهای ایمنی مجهز به سیستم پیش‌کشنده و قابل تنظیم ارتفاع، ریموت کنترل تاشو، قفل مرکزی، گرمکن شیشه عقب، چراغ مطالعه و برف پاک‌کن عقب اشاره کرد.


  نقد و بررسی ارزش خرید 
گرچه از نظر قیمت و مشخصات فنی مقایسه سوزوکی گراند ویتارای کلاس 10 با چانگانCS35  قیاسی مع‌الفارق است اما این ۲ خودرو به‌دلیل شباهت ظاهری متقاضیان یکسانی داشته و بسیاری از افراد برای انتخاب یکی از این ۲ خودرو دو‌دل هستند. در شرایطی که عرضه سوزوکی گراند ویتارای 2400 لیتری کلاس 10و چانگانCS35 از ایران خودرو و سایپا متوقف و قیمت رسمی برای فروش و پیش‌فروش آن به مشتریان اعلام نمی‌شود، بررسی قیمت‌های حاشیه بازار این دو خودرو نشان از فاصله دو برابری نرخ فروش انواع صفر کیلومتر این خودروها در مدل 98 دارد. فاصله قیمتی که حتی در انواع مدل‌ پایین و کارکرده نیز کفه ترازوی خرید را به نفع متقاضیان چانگان سنگین‌تر می‌کند؛ چراکه فروشندگان فضای مجازی قیمت فروش صفر کیلومتر سوزوکی گراند ویتارای کلاس 10 مدل 98 را 950میلیون تومان اعلام می‌کنند، اما قیمت نوع فول چانگانCS35  در این آگهی‌ها 405میلیون تومان و نوع ساده آن حدود 380میلیون تومان اعلام می‌شود. با این شرایط اگر به ‌دنبال خرید خودرویی با قدرت بالاتر و فضای کابین بیشتر با وجود کابین خشک و نامناسب و آپشن‌های حداقلی هستید و به هر دلیلی دل خوشی از خودروهای کره‌ای و چینی موجود در بازار ندارید، باید با هزینه‌ای دو برابری به سراغ خرید سوزوکی گراند ویتارا با برندی ژاپنی در انواع کلاس 5 تا 10بروید. اما درصورتی که خواستار هزینه کمتر برای سوار شدن بر خودرویی تقریبا شاسی بلند از انواع چینی هستید که با وجود قدرت و شتاب بسیار پایین آپشن و امکانات رفاهی نسبتا خوبی ارائه می‌کند، چانگانCS35 گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود.