تمام ویلموتس های فوتبال

محمدرضا نصیری

در روزهای اخیر و پس از محکوم‌شدن ایران به پرداخت غرامت به ویلموتس در فیفا، انتقادات زیادی از این مربی بلژیکی صورت گرفته و او را به دزدی و کلاهبرداری از ما متهم کرده‌اند. طبیعی است وقتی کسی کاری نکرده، پولی بابت آن نگیرد، اما حکم صادرشده یک روال عادی و قانونی در فوتبال جهان است. همین الان مربیان سرشناسی داریم که در خانه یا ویلا یا جزیره شخصی‌شان لم داده‌اند و از باشگاه یا فدراسیون تحت قراردادشان پول و حقوق و غرامت می‌گیرند. اگر این کار اسمش دزدی است، شاید تنها متهم آن ویلموتس نباشد و دزدگیرها باید افرادی را وارد اقدامات قضایی کنند که در این دزدی شریک بوده‌اند و تصمیم‌گیری به‌عهده آنها بوده.
در سال‌های گذشته مربیان مشهوری مثل اسکولاری (۱۳.۶میلیون پوند)، کونته (۲۶.۲)، مورینیو (18) و حتی آنچلوتی و مربی معمولی و گمنامی مثل آورام گرانت از چلسی اخراج شده و پس از اخراج، میلیون‌ها پوند از آبراموویچ غرامت گرفته‌اند. مورینیو که اواسط فصل گذشته ‌اخراج شد و جایش را به سولشر داد، ۱۹.۶میلیون پوند از باشگاه منچستریونایتد غرامت گرفت.
مربی تا زمانی که تحت قرارداد باشگاه باشد، پس از اخراج هم به تمام حق و حقوق مندرج در قراردادش براساس زمان پرداخت تعیین‌شده خواهد رسید. لورن بلان که هم‌اکنون در باشگاه پاری‌سن‌ژرمن پست مدیریتی دارد، در سال2016 از سرمربیگری تیم فوتبال همین باشگاه اخراج شد و 17میلیون پوند غرامت گرفت.مربی پس از اخراج تا زمانی که با باشگاه دیگری قرارداد امضا نکرده، می‌تواند از مزایای قرارداد با باشگاه قبلی‌اش بهره‌مند شود. به محض توافق با باشگاه جدید، دین از گردن باشگاه قبلی ساقط می‌شود. برای همین است مربیانی مثل آلگری در یکی دو سال اخیر بدون تیم مانده‌اند وگرنه چنین مربیانی مشتریان زیادی دارند. آنها اگر به تیم جدیدی بروند، باید با باشگاه قبلی خود تسویه کنند و با رقمی توافقی جدا شوند.
جدایی توافقی بیشتر در آمریکا روال است؛ اگر یک مربی در مدت زمان پس از اخراج 17میلیون دلار طلب داشته باشد، با باشگاه توافق می‌کند که مثلا در ازای دریافت 9میلیون دلار قرارداد طرفین فسخ شود.شاید اگر مورینیو با سابقه نزدیک 38میلیون پوند دریافت غرامت، ربطی به ایران داشت، الان بعضی منتقدان فرمان لشکرکشی به پرتغال را صادر کرده بودند. پوچتینو هم پس از برکناری تا زمانی که قراردادش در ژوئن ۲۰۲۳ به پایان برسد، از باشگاه تاتنهام مبلغ 19میلیون پوند (حدود 20میلیون یورو) حقوق دریافت خواهد کرد. البته این سرمربی آرژانتینی که در این مدت گزینه نیمکت تیم‌هایی مثل منچستریونایتد، منچسترسیتی، بارسلونا، بایرن مونیخ، پاری‌سن‌ژرمن و... بوده نمی‌خواهد تا 3سال دیگر هم بدون تیم بماند و از یادها برود. او ترجیح می‌دهد مثل مربیان بسکتبال و فوتبال آمریکایی با رقمی پایین‌تر با باشگاه لندنی توافق کند و بقیه مهریه‌اش را حلال و جانش را آزاد کند، اما مشکل اینجاست که هنوز مقصد مناسبی برای ادامه فعالیت مربیگری پیدا نکرده است.ساری که به‌تازگی از مربیگری یوونتوس برکنار شده، می‌تواند در 62سالگی و در 2سال باقیمانده از قراردادش سالی 5.5میلیون یورو از باشگاه بگیرد و بازنشستگی‌اش را با دود‌کردن روزی 3 پاکت سیگار به شکل باشکوهی آغاز کند.سامی خدیرا هم که این فصل در بازی‌های کمی برای یوونتوس به میدان رفت، در لیست مازاد قرار گرفته ‌و برای فسخ قراردادش مبلغ 6میلیون یورو درخواست کرده.در رئال مادرید هم اوضاع به همین منوال است. باشگاه 2 فصل است می‌خواهد از شر ماریانو و بیل و خامس رها شود، اما قرارداد موجود مانع می‌شود. بیل و ماریانو ترجیح می‌دهند روی سکوها بنشینند و حقوق نجومی‌شان را بگیرند تا اینکه با حقوقی کمتر به تیم دیگری بروند و بیشتر بازی کنند.پس غرامت‌دادن چیز عجیبی نیست. اگر جنبه آن را نداریم و با سروصدا می‌خواهیم جرزنی راه بیندازیم، بهتر است هرگز بازیکن یا مربی خارجی استخدام نکنیم. مدیران با خیال راحت بابت حساب پس‌ندادن در دوره پس از مدیریت خود، به هر نحوی که شده، با غیرواقعی‌ترین رقم‌های ممکن اقدام به عقد قرارداد با بازیکن و مربی خارجی می‌کنند؛ ما هم باید تیتر بزنیم که فلان مربی از ما سرقت کرده. خیر؛ او با استفاده از ساده‌لوحی یا بی‌کفایتی ما قراردادی قانونی بسته و پولش را می‌خواهد. نمی‌شود ویلموتس و مورینیو را محاکمه کرد، ولی بازخواست از امضاکنندگان قرارداد یک موضوع منطقی است.