قفل وام کرونا باز می‌شود؟

حدود 6‌ماه از شیوع کرونا در ایران می‌گذرد و تدابیر حمایتی زیادی برای جبران تبعات اقتصادی مخرب‌ترین پاندومی قرن از سوی دولت اتخاذ شده؛ اما همچنان برخی از این حمایت‌ها، نظیر پرداخت تسهیلات بانکی مصوب ستاد مقابله با کرونا به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از شیوع این بیماری، سخت و پیچیده است.
به‌گزارش همشهری، در تازه‌ترین اقدام برای تسهیل بهره‌مندی آسیب‌دیدگان به حمایت‌های ضد‌کرونا، بانک مرکزی یکی از چالش‌های اصلی دریافت تسهیلات کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از این بیماری را رفع کرد تا قدمی مثبت در مسیر تسهیل دستیابی به این تسهیلات برداشته باشد؛ هرچند بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ افزون بر مبهم بودن فرایند بررسی و تأیید وام کرونا، بانک‌ها نیز همچنان در پرداخت این تسهیلات سختگیری می‌کنند.

تمدید و تسهیل دریافت وام
هفته گذشته بود که کارگروه مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، مهلت تشکیل پرونده و پرداخت تسهیلات کرونایی به کسب‌وکارهای بیمه نشده را تا پایان شهریور و مهلت کسب‌وکارهای بیمه‌شده را تا ۱۵شهریور تمدید کرد تا جاماندگان بتوانند با مراجعه به سامانه کارا روند ثبت‌نام دریافت تسهیلات حمایتی کرونا را دنبال کنند. البته یکی از دلایلی که باعث شده همچنان در ششمین ماه از شیوع کرونا، برخی از کسب‌وکارها موفق به دریافت تسهیلات حمایتی نشوند، موانع قانون و بروکراسی‌های پیچیده‌ای است که در مسیر دریافت این تسهیلات وجود دارد. یکی از این موانع، شرط «نداشتن چک برگشتی» است که کارگروه مقابله با پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا این شرط را از مقررات پرداخت تسهیلات بانکی مستثنا کرد تا روند پرداخت تسهیلات کرونا به متقاضیان و صاحبان کسب‌وکارها تسهیل شود؛ اما بانک‌ها از این کارگروه دستور نمی‌گیرند و بدون اذن بانک مرکزی جرات چنین گشایشی ندارند. علاوه بر این، سختگیری‌هایی که بانک‌ها برای قبول ضامن در نظر گرفته‌اند و همچنین محدودیت‌هایی که به‌خصوص کارمندان در دریافت گواهی کسر اقساط دارند نیز از عوامل دیگری هستند که برخی از تسهیلات کرونایی را از دسترس آسیب‌دیدگان کرونا دور کرده‌اند.

حذف رفع محدودیت‌ها ابلاغ می‌شود
یکی از اصلی‌ترین شروط نظام بانکی برای ارائه خدمات اعتباری به مشتریان به‌ویژه دریافت تسهیلات یا تضمین تسهیلات دیگری، شرط نداشتن چک‌ برگشتی است که پیش ‌از این در دستورالعمل‌های اجرایی طرح اعطای تسهیلات به صاحبان کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا  مورد اشاره قرار گرفته بود و متقاضیان تسهیلات که در دوره شیوع کرونا یعنی از تاریخ یک‌اسفند1398 تا تاریخ 31تیر1399 دارای چک برگشتی بودند، از محدودیت‌های مقرر در قانون صدور چک مستثنا شدند تا بتوانند برای دریافت تسهیلات کرونایی یا ضمانت متقاضیان این تسهیلات اقدام کنند؛ اما همچنان بانک‌ها از قبول این دستورالعمل خودداری می‌کردند؛ چراکه مکلف بودند براساس بخشنامه و ابلاغ بانک مرکزی کار کنند. حالا، بانک مرکزی اعلام کرده است: برای تسهیلات کرونایی، شامل طرح‌های اعطای تسهیلات به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا و تسهیلات ودیعه اجاره مستأجران، همه متقاضیان، ذی‌نفعان و ضامنان را از محدودیت‌های متعارف در اعطای تسهیلات بانکی با ابلاغ به نظام بانکی مستثنا می‌کند. طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، در ابلاغیه جدید، موضوع مستثنا شدن از محدودیت‌های ناظر بر چک برگشتی شامل ضامنان و ذی‌نفعان نیز می‌شود و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند نسبت به قبول ضمانت افرادی که دارای چک برگشتی در بازه زمانی یکم ‌اسفندماه1398 تا پایان زمان اجرای طرح اعطای تسهیلات مورد اشاره باشند، اقدام کنند. البته هنوز این بخشنامه به‌دست بانک‌ها نرسیده و در شرف ابلاغ است تا با قید فوریت به شبکه بانکی کشور ابلاغ ‌شود.


جزئیات تسهیلات ضد‌کرونا

براساس مصوبات ستاد مقابله با کرونا، به کارگاه‌هایی که مستقیم از کرونا لطمه دیده و به‌اجبار تعطیل شده‌اند، مبلغ ۱۶میلیون تومان وام به‌ازای هر نیروی انسانی اختصاص می‌یابد و در واحدهای کسب‌وکاری که فعال بوده، تعطیل نشده و غیرمستقیم از کرونا آسیب دیده‌اند، مبلغ ۱۲میلیون تومان تسهیلات پرداخت می‌شود. نرخ سود تسهیلات نیز ۱۲درصد بوده و بازپرداخت آن از مهرماه است. همچنین وثیقه لازم برای وام ۱۶میلیون تومانی بنگاه‌های آسیب‌دیده از کرونا تنها سفته یا چک است و برای مبالغ بیشتر علاوه بر آن باید ضامن نیز ارائه شود. براساس آخرین آمار از کل ۳۸۵هزارو۱۶۶ پرونده ارسال شده به مؤسسات عامل، ۱۱۹هزارو۲۵۷پرونده مصوب و تسهیلات مربوط به ۱۰۰هزارو ۳۷۶پرونده پرداخت شده است. تاکنون ۲۳هزار‌و۶۶۷میلیارد ریال تحت عنوان تسهیلات کرونا از سوی مؤسسات عامل به مشمولان پرداخت شده است.