بازی تغییر سهمیه‌بندی بنزین در زمین مجلس
وزیر نفت: در دولت بحثی درباره تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین مطرح نشده و هرگونه تغییر در این حوزه به مصوبه مجلس بستگی دارد
دولت منتظر مصوبه بنزینی مجلس برای تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین و تغییر مبلغ یارانه نقدی می‌ماند و خودش بحثی در این زمینه ندارد؛ این چکیده اظهارات بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه نشست دیروز هیأت دولت است که در واکنش به سؤال خبرنگاران در مورد طرح بنزینی مجلس برای تغییر شیوه تخصیص سهمیه بنزین مطرح شد. به گفته او، در دولت هیچ بحثی در این زمینه مطرح نشده و تغییرات شیوه توزیع سهمیه بنزین و واریز مابه‌التفاوت این شیوه به‌حساب یارانه‌بگیران به مصوبه مجلس بستگی دارد و نسخه‌ای که نمایندگان می‌پیچند.
به گزارش همشهری، تخصیص سهمیه بنزین به افراد به‌جای خودروها، یکی از قدیمی‌ترین پیشنهادهای ارائه شده برای سهمیه‌بندی بنزین است که این بار در قالب طرحی از سوی برخی نمایندگان مجلس یازدهم تهیه شده و در صف اعلام وصول از سوی هیأت رئیسه قرار دارد.
تغییر سهمیه‌بندی ناعادلانه به عادلانه
ارائه‌دهندگان طرح تغییر شیوه تخصیص سهمیه بنزین یارانه‌ای می‌گویند: براساس شیوه سهمیه‌بندی کنونی که در حال اجراست، حدود 50درصد از خانوارهای کشور که خودرو ندارند از یارانه انرژی بی‌بهره هستند و درواقع نحوه توزیع یارانه سوخت ناعادلانه است و باید اصلاح شود.
مالک شریعتی نیاسر، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در تشریح این طرح می‌گوید: در مجلس پیشنهاد شده با تغییر در شیوه سهمیه‌بندی، سهمیه بنزین به‌جای خودروها به افراد خانواده‌ها تخصیص داده شود. به گفته او در این طرح پیش‌بینی شده به هر فرد از جامعه ماهانه ۲۰ لیتر بنزین اختصاص یابد. همچنین طبق اظهارات شریعتی نیاسر، در طرح مجلس پیش‌بینی شده تا سامانه‌ای برای فروش بنزین افرادی که خودرو ندارند تهیه شود. البته این پیشنهادها، هم در حوزه تخصیص سهمیه به افراد و هم در مورد بازارسازی برای فروش سهمیه مازاد، همگی پیشنهادهایی است که تاکنون چندین بار به شیوه‌های مختلف مطرح شده‌اند و آخرین بار نیز در زمان اجرای طرح بنزینی دولت در آبان 98از سوی نمایندگان مجلس دهم مطرح شد؛ اما هر بار پیچیدگی ماجرا و مهیا نبودن زیرساخت موردنیاز باعث شد این طرح حتی روی کاغذ هم عملیاتی نشود.
خرید سهمیه‌های بلااستفاده توسط دولت
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: در طرح مجلس برای تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین، امکان این کار نیز دیده شده که دولت سهمیه بنزین افرادی که فاقد خودرو هستند و بنزین مصرف نمی‌کنند را در آخر هر‌ماه بردارد و مبلغ آن را در کارت بانکی افراد شارژ کند تا آنها مانند یارانه نقدی ماهانه قادر باشند از محل این پول کالا و خدمات خریداری کنند. البته آنگونه که شریعتی نیاسر اظهار می‌کند؛ این طرح اکنون در نوبت اعلام وصول توسط هیأت رئیسه مجلس در صحن علنی قرار دارد و بعد از اعلام وصول باید کلیات آن به رأی گذاشته شود تا درصورت موافقت کلی با طرح، جزئیات آن برای تبدیل شدن به قانون مورد بررسی قرار گیرد.
هر نفر 20لیتر بنزین
طبق اظهارات سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، در طرح تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین، برای هر فرد ماهانه ۲۰ لیتر بنزین درنظر گرفته شده است، یعنی هر فرد در روز حدود 0.66لیتر بنزین می‌گیرد که قاعدتاً باید در کارت سوخت خانوار ذخیره شود. با اجرای این شیوه، یک خانوار 5نفره ماهانه 100لیتر بنزین دریافت می‌کند که با قیمت امروز، مابه‌التفاوت آن با بنزین آزاد به 150هزار تومان می‌رسد و درصورتی‌که این خانوار فاقد خودرو باشد، می‌تواند ماهانه روی دریافت یارانه 150هزارتومانی حساب باز کند؛ اما این فقط یک سمت ماجراست و احتمالاً دریافت‌کننده یارانه بنزین باید یارانه دریافتی و حتی مبالغی بالاتر از آن را صرف جبران تورم در حوزه حمل‌ونقل، خدمات و کالا کند. به‌عبارت‌دیگر، توزیع یارانه‌های دولتی در جوامعی مانند ایران به‌واسطه پوشش دادن سیاست‌های سرکوب قیمت و جبران کاهش قدرت خرید جامعه به‌واسطه سرکوب مزد و درآمد است و گرچه توزیع این یارانه‌ها لزوماً قادر نخواهد بود همه اهداف مدنظر سیاستگذار را محقق کند؛ اما تغییر در شیوه توزیع یارانه‌ها یا حذف یکباره آنها به‌واسطه ناکارآمدی‌های ساختاری در اقتصاد ایران باعث می‌شود تورم قیمت کالا و خدمات تا همسان‌سازی با قیمت‌های آزاد رشد کند. بر این اساس، با فرض موفقیت طرح مجلس در تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین و تخصیص سهمیه به افراد به‌جای خودروها، باید دید یارانه اختصاص یافته به ناوگان حمل‌ونقل عمومی کالا و مسافر به چه گونه‌ای تغییر خواهد کرد و تبعات آن برای اقتصاد خانواده چه خواهد بود.
مقدار بنزین سهمیه‌ای تغییری نمی‌کند
در شرایطی که نمایندگان مجلس، جنبش احیای طرح تغییر شیوه سهمیه‌بندی بنزین را به راه انداخته‌اند و برخی از جزئیات مربوط به آن نیز رسانه‌ای شده؛ اما آنگونه که وزیر نفت می‌گوید: بحثی درخصوص تغییر سهمیه‌بندی بنزین در دولت مطرح نشده است. بیژن زنگنه، دیروز در حاشیه نشست هیأت دولت به خبرنگاران گفت: هنوز مشخص نیست چه چیزی در مجلس به تصویب می‌رسد و در دولت نیز اصلاً بحثی درباره تغییر شیوه سهمیه‌بندی مطرح نشده، ازاین‌رو هرگونه تغییر در شیوه توزیع سهمیه بنزین و واریز مابه‌التفاوت این شیوه به‌حساب یارانه به مصوبه مجلس بستگی دارد.
زنگنه با اشاره به پیشنهاد مجلس برای تخصیص سهمیه بنزین به افراد افزود: در طرح مجلس پیشنهاد اختصاص ۲۰ لیتر بنزین به هر فرد در‌ماه مطرح شده که با احتساب جمعیت 84میلیون نفری ایران، مجموع میزان بنزین سهمیه‌ای در روز در محدوده همان ۶۰ میلیون لیتر خواهد بود که فعلاً نیز توزیع می‌شود. به گفته او، با اجرای این طرح، بنزین آزاد همچنان با یک قیمت مشخص توزیع می‌شود و کسانی که از سهمیه خود استفاده نکنند، مابه‌التفاوت قیمت بنزین دولتی و آزاد را به‌عنوان یارانه دریافت خواهند کرد.
