دعوا بر سر «دارا دوم»، بورس را به هم ریخت

دیروز چالش عرضه شدن یا نشدن دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی با نام «دارا دوم» که شامل سهام 4پالایشگاه است روی بورس اثر منفی گذاشت و منجر به افت شاخص شد. سازمان خصوصی‌سازی‌ می‌گوید: وزارت نفت با واگذاری سهام پالایشگاه در قالب صندوق سرمایه‌گذاری موافق نبوده، اما شرکت ملی پالایش و پخش به نمایندگی از وزارت نفت تلویحا این موضوع را رد و تأکید کرده، قرار نبوده سهام پالایشگاه در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری فروخته شود. به گزارش همشهری، دیروز با وجود آنکه در ابتدای صبح شاخص کل بورس با یک روند مثبت کار خود را آغاز کرده بود، اما انتشار خبر‌هایی در مورد واگذار نشدن دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی منجر به افت 13هزارو 435واحدی شاخص شد و بیش از 71هزار میلیارد تومان از ارزش سهام شرکت‌های بازار سهام کاسته شد. انتشار این خبر منجر به این امر شد که با وجود اینکه سهام پالایشگاه‌ها در ابتدای صبح با صف‌های خرید مواجه بودند اما در میانه معاملات با صف‌های سنگین فروش از سوی سهامداران مواجه شوند. این جو منفی بلافاصله به کل بازار سرایت کرد و منجر به افت سهام بسیاری از شرکت‌ها شد. همه اینها در حالی است که ماجرای واگذاری دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی میان تأیید و تکذیب سازمان خصوصی‌سازی‌ و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی مبهم باقی مانده است.

ماجرا از چه قرار است؟
ماجرا از این قرار است که طبق اعلام قبلی، برنامه‌ریزی شده بود دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی که مشتمل بر سهام پالایشگا‌ها بود، شهریورماه در بورس عرضه شود، اما از چندی پیش خبر‌هایی در مورد لغو این واگذاری به گوش رسید تا اینکه مشخص شد سازمان خصوصی‌سازی‌ قصد دارد سهام برخی از پالایشگاه‌ها را به‌صورت بلوکی بفروشد، اما هنوز ماجرای فروش این صندوق به‌طور کامل ملغی نشده بود. با وجود مبهم بودن شرایط واگذاری این صندوق، یکشنبه شب خبر شبانگاهی شبکه سوم سیما، از قول علیرضا صالح، رئیس سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد؛ پذیره‌نویسی دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی شامل 15درصد از سهام پالایشگاه‌های اصفهان، بندرعباس، تبریز و تهران با سقف خرید 5 میلیون تومان از اوایل شهریور انجام می‌شود. با وجود انتشار این خبر، اما صبح دیروز حسن علایی، معاون سازمان خصوصی‌سازی‌ در سخنانی متفاوت آب پاکی را روی دست همه ریخت و به‌طور کامل خبر از لغو واگذاری صندوق دولتی دارا دوم در بورس داد و منجر به آشفتگی بازار سهام شد. پس از انتشار خبر لغو واگذاری صندوق دارا دوم شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با انتشار اطلاعیه‌ای این موضوع را رد کرد، اما با توجه به اینکه اطلاعیه دوم بعد از ساعت معاملات منتشر شد، اثری بر بازار نداشت. آن‌طور که سازمان خصوصی‌سازی‌ اعلام کرده، دلیل لغو واگذاری صندوق دارا دوم، مخالفت وزارت نفت بوده، اما شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی این موضوع را تأیید نمی‌کند.
روابط عمومی سازمان خصوصی‌سازی‌ دیروز با انتشار اطلاعیه‌ای ضمن تکذیب خبر واگذاری صندوق دارا دوم اعلام کرد: براساس اعلام قبلی سازمان خصوصی‌سازی‌ قرار بود سهام دولت در 4 پالایشگاه در قالب دومین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (etf) عرضه شود؛ لیکن با توجه به عدم ‌اقدام وزارت نفت در تاسیس صندوق مذکور، هیأت واگذاری در آخرین جلسه خود و با توجه عرضه قبلی سهام شرکت پالایش نفت تبریز، عرضه باقیمانده بلوک سهام متعلق به دولت در 3 شرکت پالایش نفت بندرعباس، تهران و اصفهان را نیز مصوب کرد؛ لذا بر همین اساس آگهی عرضه عمده و بلوکی سهام این شرکت‌ها هفته گذشته منتشر شده که پس از هماهنگی با بورس تاریخ دقیق عرضه آن در بازار سرمایه مشخص خواهد شد. بلافاصله پس از انتشار این اطلاعیه، روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در موضع‌گیری متقابل اعلام کرد: مطابق توافق انجام شده قرار است سهام این پالایشگاه‌ها به‌صورت بلوکی فروخته شود. روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش همچنین در پاسخ به اظهارات علیرضا صالح، رئیس سازمان خصوصی‌سازی‌ درباره عدم‌همراهی وزارت نفت برای واگذاری سهام پالایشگاه‌ها با اظهار تعجب از مطالب اظهار شده توسط رئیس سازمان خصوصی، اعلام کرد: طبق آخرین نظر فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، قرار شد سهام پالایشگاه‌ها به‌صورت بلوکی فروخته شود؛ لذا با انتخاب این روش عرضه، دیگر لزومی به تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری نبوده است. شرکت پالایش و پخش در ادامه تأکید کرده است: درهرحال درصورت تغییر این نظر و تصمیم برای تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری ETF، این شرکت و وزارت نفت آماده بوده و هستند که تمام اختیارات خود را در این خصوص به وزیر و وزارت محترم امور اقتصادی و دارایی، تفویض کنند. همه این تأیید و تکذیب‌ها دیروز اثرات منفی زیادی بر بازار سهام گذاشت و زمینه نزول بازار سهام را فراهم کرد.

از شرکت‌ها چه خبر؟
معاملات بازار سهام دیروز در شرایطی دنبال شد که سازمان بورس بار دیگر با ابلاغ آخرین اصلاحات مصوبه کمیته پایش ریسک بازار، از کاهش دوباره ضریب اعتباری سهام به ۱۰ درصد خبر داد. به‌نظر می‌رسد این آخرین کاهش ضریب اعتباری خرید سهام است. دیروز همچنین مشخص شد که سهام شرکت بهساز کاشانه تهران به‌طور قطع در روز چهارشنبه 22مرداد برای نخستین‌بار در بورس عرضه خواهد شد. همچنین مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با بیان آنکه صادرات در 4‌ماه گذشته نسبت به سال 98افزایش دوبرابری داشته است، روند فعالیت این شرکت را جلوتر از برنامه‌ریزی‌های انجام شده دانست. خبر‌های دیگر حاکی از آن است که احتمالا سهام باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال مهرماه در بازار سهام عرضه خواهد شد.