خط و نشان عربی-ترکی

سیاوش فلاح‌پور ـ خبرنگار

روز گذشته وزارت خارجه امارات با صدور بیانیه‌ای شدیداللحن خواستار توقف دخالت‌های ترکیه در مسائل داخلی جهان عرب و کنارگذاشتن «توهم استعمار» از سوی این کشور شد. این بیانیه در پاسخ به مصاحبه خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه با شبکه الجزیره قطر منتشر شده؛ مصاحبه‌ای که در آن حملات بی‌سابقه‌ای علیه امارات و سیاست‌های منطقه‌ای این کشور مطرح شده است. آکار در بخشی از این مصاحبه و در تهدیدی آشکار می‌گوید: ابوظبی از سازمان‌های تروریستی که علیه امنیت ملی ترکیه اقدام می‌کنند حمایت کرده و فعالیت‌های مخربی در سوریه و لیبی داشته است. ما در مکان و زمان مناسب به حساب این رفتارهای ابوظبی خواهیم رسید. وی همچنین امارات را «کشوری ابزاری» توصیف کرده که در جهت منافع سیاسی و نظامی دیگران فعالیت می‌کند و از خارج از مرزهای خود «مدیریت» می‌شود. انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجی امارات دقایقی پس از انتشار بیانیه تند وزارت خارجه این کشور در صفحه توییتر خود نوشت: منطق باب عالی و دولت علیه (اشاره به عناوین سیاسی خلافت عثمانی که بر سراسر جهان عرب سیطره داشت) به پایان رسیده و جایی جز آرشیوهای تاریخی ندارد.  در دنیای امروز روابط بر پایه تهدید و هشدار نمی‌چرخد و توهمات استعماری هم دیگر به‌کار کشورها نمی‌آید. عبدالله بن‌زاید، وزیر خارجه امارات نیز در مصاحبه با رویترز، سخنان آکار را سقوطی جدید در سیاست خارجی ترکیه توصیف کرده و خواستار توقف دخالت‌های بی‌وقفه این کشور در امور داخلی جهان عرب شده است. این اولین‌بار نیست که مقامات عالی‌رتبه ترکیه و امارات به‌صورت علنی در رسانه‌ها برای یکدیگر خط و نشان می‌کشند. برای مثال یک سال قبل، بازنشر توییتی درباره تاریخ عثمانی توسط وزیر خارجه امارات، موجی از تنش‌های سیاسی و رسانه‌ای را میان مقامات 2کشور به‌دنبال داشت. این توییت حاوی اسنادی تاریخی بود که به ادعای نویسنده آن، جنایات فخرالدین پاشا، فرمانده عثمانی در مناطق عربی ازجمله حاشیه خلیج‌فارس و شهر مدینه را اثبات می‌کرد. 
مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در واکنش به این توییت در همان شبکه اجتماعی خطاب به عبدالله بن‌زاید نوشت: حد خودت را فراموش نکن! رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه نیز به فاصله چند روز در یکی از سخنرانی‌های خود بدون اشاره مستقیم به وزیر خارجه امارات، از وی به‌عنوان فردی «بی‌ادب» یاد کرد که تاریخ را به شکل صحیح مطالعه نکرده است. البته ماجرا به همین‌جا ختم نشد و درنهایت با حکم شهردار آنکارا، نام خیابانی که سفارت امارات در آن قرار دارد به فخرالدین پاشا تغییر کرد! این تنش‌های سیاسی و رسانه‌ای میان مقامات ترکیه و امارات که روزبه‌روز هم بیشتر می‌شود، فارغ از جزئیات جذابشان برای رسانه‌ها، بیانگر بحرانی عمیق در روابط 2کشور است؛ بحرانی که بر بخش مهمی از تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تأثیر گذشته است.