تخلیه پایگاه‌های آمریکا در عراق ادامه دارد

سیاوش فلاح پور_خبرنگار

 روز گذشته نیروهای ائتلاف بین‌المللی مبارزه با داعش به رهبری آمریکا از هفتمین پایگاه خود در عراق خارج شدند. این فرایند در قالب عملیاتی با عنوان «بازیابی مواضع» طی 6‌ماه گذشته آغاز شده و در جریان آن تا‌کنون، 7پایگاه نظامی در اطراف بغداد و غرب عراق، به‌دلیل ضعف امنیتی و تکرار حملات راکتی تخلیه شده است. پایگاه بسمایه در 30کیلومتری جنوب بغداد که روز گذشته در اختیار ارتش عراق قرار گرفت تا پیش از این میزبان نیروهای آمریکایی، اسپانیایی و پرتغالی بود.
اگرچه فرماندهی مرکزی ائتلاف در عراق، جزئیاتی از مقصد جابه‌جایی این نیروها اعلام نکرده، اما رسانه‌های عراق به نقل از منابع آگاه، دو پایگاه حریر و عین‌الاسد در اربیل و الانبار را به‌عنوان میزبان جدید نیروهای ائتلاف معرفی کرده‌اند؛ پایگاه‌هایی که گفته می‌شود بخشی مهم از برنامه حضور بلندمدت نیروهای آمریکایی در عراق به آنها بستگی دارد. پیش از این، گزارش‌های غیررسمی مبنی بر تقویت زیرساخت‌های دفاعی در این دو پایگاه، پس از حملات موشکی ایران به عین‌الاسد منتشر شده بود.
فرمانده اتاق عملیات مشترک ارتش عراق، پس از خروج نیروهای ائتلاف از پایگاه بسمایه گفت: بخش اصلی پایگاه‌هایی که نیروهای ائتلاف از آن خارج می‌شوند طی سال‌های 2013 تا 2017 با هدف مبارزه با داعش ساخته شده و دیگر کارایی چندانی برای ساختار امنیتی کشور ندارد. علاوه بر این، زیرساخت دفاعی این پایگاه‌ها برای مقابله با حملات راکتی و موشکی مناسب نیست و اگر چنین حملاتی در زمان حضور نیروهای ائتلاف تکرار شود، بحرانی سیاسی برای عراق ایجاد خواهد شد.
تمام اینها در حالی است که دومین مرحله از گفت‌وگوهای استراتژیک آمریکا با دولت مصطفی الکاظمی به فاصله کمتر از 10روز دیگر آغاز می‌شود. روزنامه العربی الجدید با اشاره به این موضوع نوشت: جدول زمانی خروج نیروهای ائتلاف نشان‌‌دهنده اراده آمریکا برای حمایت از الکاظمی است. انتشار این اخبار در مقابل فشارهای مخالفان الکاظمی برای اجرای تصمیم خروج نیروهای خارجی از عراق، به دولت کمک خواهد کرد. البته در نهایت، نباید فراموش کرد که دو پایگاه حریر و عین‌الاسد در غرب و شمال عراق به‌عنوان میزبان نیروهای ائتلاف باقی مانده و دست‌کم تا پایان دولت اول ترامپ، برنامه‌ای برای تخلیه این دو وجود ندارد. در این میان منابع رسانه‌ای نزدیک به ائتلاف فتح (شاخه سیاسی حشد شعبی) اطلاعات غیررسمی اما مهمی را درباره فرایند خروج و جابه‌جایی نیروهای ائتلاف در پایگاه‌های عراق منتشر کرده‌اند. به گفته کریم المحمداوی، یکی از نمایندگان این ائتلاف، فرایند خروج از پایگاه‌های عراق شامل دو قسمت می‌شود:
 نیروهای آمریکایی که بلافاصله پس از ترک پایگاه اولیه، به حریر یا عین‌الاسد منتقل شده‌اند.
 نیروهای غیرآمریکایی که بدون استثنا به‌طور کلی از عراق خارج می‌شوند.
برای مثال، علاوه بر خروج نیروهایی اسپانیایی و پرتغالی، طی هفته گذشته نیروهای انگلیسی مستقر در پایگاه التاجی در جنوب بغداد هم به‌طور کلی عراق را ترک کرده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد نوعی دوگانگی و اختلاف در چشم‌انداز آمریکا با سایر متحدان این کشور، نسبت به ادامه حضور در عراق وجود دارد.
قطعنامه پارلمان عراق مبنی بر الزام دولت این کشور به اخراج نیروهای آمریکایی، محور اصلی فشارهای مخالفان الکاظمی بر دولت اوست. این جریانات به‌ویژه پس از عملیات تروریستی فرودگاه بغداد که در جریان آن، سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به همراه حاج ابومهدی المهندس، معاون سازمان حشد شعبی به شهادت رسیدند، حضور نیروهای آمریکا در عراق را نامشروع و نقض حاکمیت ملی این کشور به شمار آورده‌اند. در مقابل، اگرچه مصطفی الکاظمی همواره بر پیگیری برنامه خروج قانونی نیروهای ائتلاف از عراق تأکید کرده، اما به‌نظر می‌رسد تمایل چندانی به اجرای سریع این قطعنامه ندارد.
پیش از این، تامر بدوی، تحلیلگر امور عراق با اشاره به علل عدم‌تمایل الکاظمی برای خروج کامل نیروهای آمریکایی از عراق به همشهری گفته بود: دولت مصطفی الکاظمی با خروج کامل نیروهای خارجی موافق نیست، چراکه این تصمیم منجر به تضعیف تلاش‌ها برای نبرد با داعش و همچنین تقویت نفوذ ایران و متحدانش خواهد شد. الکاظمی آگاه است که رابطه نامتوازن با آمریکا، تضعیف دولتش را به همراه دارد. باید توجه داشت که الکاظمی از نیرویی در پارلمان که حامی وی باشد، برخوردار نبوده و بنابراین فضای محدودی برای مانور در اختیار دارد.