ورزش
تربیت روح و جسم
روشنفکران ترویج ورزش می‌کنند
جواد نصرتی
در ابتدای قرنی که در آن هستیم، ورزش نه مفهومی گسترده و نفوذکرده به لایه‌های اجتماع، که پدیده‌ای منحصر به قشر کم‌جان طبقه متوسط و ابزاری در دست روشفنکران برای تربیت همان طبقه نوپا بود. تربیت چند نسل تحصیل‌کرده در مدارس مدرنی مانند دارالفنون و مدرسه آمریکایی‌ها و فربه‌تر شدن جامعه کارمندان و ارتشی‌ها، طبقه‌ای را به‌وجود آورده بود که در شکل و ذهن، به زندگی مدرن غربی نزدیکی زیادی داشت. ورزش به مفهوم مدرن آن در سال‌های انتهایی سلطنت قاجار در مدارس و ارتش، توسط معلمان و فرماندهان غربی به ایرانی‌ها معرفی شده بود و اعضای طبقه متوسط با ژیمناستیک، والیبال، شنا، وزنه‌برداری، شمشیربازی و بوکس آشنا بودند. در جنوب، افسران بریتانیایی تپانچه‌داران جنوب پارس، فوتبال را به ایران آورده بودند. از دیدگاه روشنفکرانی که آرزوی خود برای پیشرفت ایران را به قاطعیت و قدرت حاکمیت جدید گره زده بودند، ورزش راهی بود تا طبقه متوسط، انضباط و غرور ملی را بیاموزد و همچون جوامع اروپایی، در راه پیشرفت قدم بردارد. مجله کاوه، نماینده و صدای گویای این روشنفکران که در برلین منتشر می‌شد، در سال 1300در مقاله‌ای، کارمندان را به ورزش تشویق می‌کند و ورزش را نشانه‌ای از قدرت ملی، پیشرفت، استقلال، تمدن و رستگاری می‌خواند. تاریخ اما نشان داد که ورزش از طبقه متوسط عبور کرد و در قلب توده‌ها جای گرفت.
