آپارتمان‌هایی که کلینیک و ناایمن می‌شوند

محمد سرابی ـ خبر‌نگار

3دهه قبل به پزشکان اجازه داده شد که در خانه‌ها کار کنند. احتمالا مقصود اصلی همان مطب‌های یکی دو اتاقه بود ولی استفاده از این مجوز قانونی به جایی رسید که حالا کل قسمت‌های یک کلینیک را در آپارتمانی جای می‌دهند که در اصل برای سکونت ساخته شده است.
‌‌براساس ماده واحده قانون محل مطب پزشکان مصوب سال 1366مجلس شورای اسلامی، فعالیت شغلی پزشکان و صاحبان حرف وابسته در ساختمان‌های مسکونی تجاری ملکی و اجاری بلامانع است اما در بعضی خیابان‌های شهر تعداد مطب‌ها، آزمایشگاه‌ها، عکسبرداری‌های پزشکی و کلینیک‌ها به حدی رسیده که از تعداد خانه‌های مسکونی بیشتر شده است. نه این ساختمان‌ها استاندارد‌های فنی یک مرکز پزشکی را دارند و نه معابر مجاور آنها برای رفت‌وآمد دائمی بیماران مناسب هستند.
حادثه کلینیک سینا اطهر (مرکز جراحی محدود سینا مهر شمیران) که از آتش‌سوزی شروع و به انفجار کپسول‌های گاز ختم شد یکی از این موارد است. با وجود نزدیک بودن این مرکز به ایستگاه آتش‌نشانی، امدادرسانی به آن دشوار بود و آتش‌سوزی در طبقات پایینی ساختمان مشکل را بیشتر کرد و نتیجه آن کشته شدن ۱۹نفر و مصدومیت ۱۴ نفر بود. بلافاصله ارگان‌های مختلف تحقیق درباره حادثه را شروع کردند و همه در انتظار نتایج تحقیقاتی هستند که باید مقصر را مشخص کند.
اخیرا رئیس سازمان بازرسی کل کشور از تدوین گزارش بررسی ۴۳۰ مرکز درمانی و بیمارستانی و صدور و ابلاغ اخطار برای مراکزی که ایمنی لازم را نداشته‌اند خبر داد. حجت‌الاسلام حسن درویشیان بر قصور شهرداری تهران و وزارت بهداشت نسبت به نظارت بر تغییر کاربری محل کلینیک سینا اطهر تأکید کرد.
ساختمان این کلینیک در ابتدا مسکونی بوده و ظاهرا از سال 70تبدیل به مرکز درمانی با کاربرد عکسبرداری پزشکی شده است. سینا اطهر در هنگام حادثه شامل بخش‌های جراحی زیبایی، رادیولوژی و داروخانه مجهز بود و 5طبقه داشت که آتش‌سوزی در طبقه منفی 2 آن رخ داد. مأموران سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران در سال‌های ۱۳۹۴، ۱۳۹۶، ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ سراغ این ساختمان رفته و بعد از بازدید، اخطارهای لازم در قالب دستورالعمل ایمنی به ساختمان ارائه شده است. اهالی کوچه ماهرو‌زاده و مراجعان به کلینیک سینا، شاهد حمل و دپوی کپسول‌های اکسیژن بودند و درنهایت همین کپسول‌ها ابعاد حادثه را چند برابر کرد.

پلمب‌ ساختمان ناایمن
اگر در شرایط اقتصادی و اجتماعی ناشی از بیماری کرونا‍، شهرداری واحد‌های غیراستاندارد درمانی را پلمب کند واکنش پزشکان و بیماران چه خواهد بود؟ 
از مدتی قبل موضوع تغییر کاربری با توجه به استحکام بنا و شرایط ایمنی مورد تأیید آتش‌نشانی مطرح شده بود اما برای مدتی طولانی به مرحله عمل نرسید در نتیجه اکنون تعداد زیادی از کلینیک‌ها در بنا‌ و بافت مسکونی مشغول کار هستند. شهرداری نیز به جز صدور اخطاریه برای این واحد‌ها راه دیگری ندارد.
وقتی یک ساختمان برای کاربرد صرفا مسکونی ساخته شده یا به اندازه‌ای قدیمی و فرسوده است که بیم تخریب آن می‌رود، وزارت بهداشت یا اتحادیه‌ صنفی مرتبط می‌تواند هنگام صدور مجوز کار موضوع ایمنی ساختمان را مورد توجه قرار دهد. اما تنها اقدامی که شهرداری می‌تواند انجام دهد این است که برای واحد‌هایی که آلودگی و مزاحمت برای شهروندان ایجاد کرده‌اند، بنابر بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها از عنوان مزاحمت استفاده و حکم قضایی دریافت کند. در این صورت هم معمولا بعد از ٢۴ ساعت دستور فک پلمب صادر می‌شود.
عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران با اشاره به اینکه همه مدارک مربوط به حادثه سینا مهر و ابعاد آن توسط کمیته ویژه شورای شهر در حال جمع‌آوری است، گفت: «به‌نظرم دو قصور مشخص توسط شهرداری در این زمینه وجود دارد».
زهرا نژادبهرام ادامه داد: «اجرا نکردن رأی کمیسیون ماده 100و پیگیری نشدن تذکرها و اخطارها دو قصوری است که شهرداری انجام داده و سبب حادثه کلینیک سینا مهر در کنار سایر علل این حادثه شده است». عضو دیگر شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه هر نوع نظارت باید ضمانت اجرایی مؤثر داشته باشد، اظهار کرد: «در مورد خودرو همواره یک ضابط قضایی به نام پلیس وجود دارد که می‌تواند با خودرو‌های فاقد معاینه فنی برخورد کند. اما در مورد ساختمان‌ها که گستردگی بیشتری نسبت به‌خودرو دارند، ضابط قضایی همچون پلیس وجود ندارد».
بهاره آروین با بیان اینکه انتشار عمومی اطلاعات سبب می‌شود مردم درصورت مشاهده پلمب یک ساختمان ناایمن همراهی کنند، گفت: در این مسیر می‌توانیم از سیاست‌های تشویقی استفاده کنیم و اگر مالکین اقدام به ایمنی‌سازی‌ و اخذ گواهی معاینه فنی کنند، باید عوارض آنها کمتر از ساختمان‌هایی باشد که فاقد گواهی ایمنی ساختمان هستند.
به گفته رضا کرمی‌محمدی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، پایتخت 50بیمارستان بالای50سال دارد که شرایط ایمنی و استانداردهای لازم را ندارند. ظاهرا نزدیک نیمی از بیمارستان‌های تهران که باید در شرایط بحرانی نجات‌بخش شهر و شهروندان باشند، خود به درمان فوری نیاز دارند. مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران نیز از شناسایی 100ساختمان درمانی و مسکونی پرخطر در تهران خبر داده‌است که بعضا نوساز هستند. در زمانه کرونا مراکز درمانی و بیمارستانی بیشتر از هرجای دیگر مراجعه‌کننده دارند و به همین نسبت احتمال وقوع حادثه در آنها هم زیاد است؛ حوادثی که خسارات جانی بزرگی در پی خواهد داشت.


ادعاهای وزارت کار و بهداشت بررسی می‌شود



زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران
نمایندگان 2وزارت کار و بهداشت هنوز به ابهامات حادثه کلینیک جراحی محدود سینامهر شمیران پاسخ نداده‌‌اند. مرجع قضایی، تیم ۱۱نفره‌ای را برای بررسی علل حادثه برگزیده است.
تاکنون نمایندگان وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی پاسخگویی لازم را نداشتند و در جلسه‌ای که این نماینده وزارت کار به صحن شورا آمد هیچ فرصتی برای گفت‌وگو کردن و طرح سؤالات از سوی اعضای شورای شهر نبود. نماینده وزارت کار فرصت گفت‌وگو درباره ادعاهایی که مطرح شد را نداد و حتماً در کمیته ویژه بررسی ابعاد حادثه سینامهر، از نماینده این وزارتخانه دعوت می‌کنیم و موضوعات را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد. هم‌اکنون با توجه به مشخص‌نشدن ابعاد این پرونده در مرحله قضاوت نیستیم. مرجع قضایی تیم ۱۱نفره‌ای را برگزیده که در حال بررسی علل این حادثه دلخراش هستند. این گروه جلسه‌ای نیز با شورای شهر داشته‌اند و منتظر نتیجه گزارش نهایی‌شان هستیم و براساس این گزارش مرجع قضایی حکمش را خواهد داد. (مهر)