افزایش مصرف مواد پلاستیکی به‌خاطر شیوع کرونا
تهرانی‌ها هر روز 600تن پلاستیک دور می‌ریزند
آمار استفاده از پلاستیک در ایران به‌شدت بالاست؛ حتی در روزهای هفته‌ای به نام «بدون پلاستیک».به گزارش همشهری، اگرچه آمار دقیقی از میزان پلاستیک‌هایی که راهی زباله می‌شوند یا سر از طبیعت در می‌آورند، نیست اما مشاهدات عینی و میدانی و آمارهایی که از سازمان‌های مختلف منتشر می‌شود، نشان می‌دهد ایرانی‌ها، پلاستیک زیادی مصرف می‌کنند. درست مثل آماری که سازمان میادین میوه و تره‌بار ارائه و اعلام کرده است: «روزانه حدود 5000 تن کیسه پلاستیکی در ایران استفاده می‌شود.»امروز هفته «نه به کیسه‌های پلاستیکی» به پایان می‌رسد و به‌عنوان نتیجه مفید آن، از همین الآن می‌توان قرار گذاشت تا حواسمان به کمتر مصرف کردن کیسه‌های پلاستیکی باشد. برای این منظور بارها راه‌حل‌های ساده‌ای مثل همراه بردن کیسه‌های پارچه‌ای برای خرید نان، یا نه گفتن به فروشنده سوپرمارکتی‌ها برای گذاشتن اجناس کم در کیسه پلاستیکی و... توصیه شده است. با این حال همچنان زیاد پلاستیک استفاده می‌کنیم. در روزهای کرونایی نیز به‌خاطر افزایش مصرف دستکش، به‌تبع میزان پسماندهای پلاستیکی بالا رفته و تا جایی که هرچه تلاش شده بود تا میزان تولید پلاستیک تهرانی‌ها در هر روز به زیر 5000 تن برسد اما چند ماهی می‌شود که آمار خیز برداشته و دست‌کم به حدود 700- 600 تن رسیده است.
هر روز 600تن کیسه پلاستیکی
صدرالدین علیپور، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران با اشاره به اثرات تخریبی مواد پلاستیکی و اجناسی با ترکیب‌های شیمیایی مشابه گفت: «حدودا 10درصد از زباله‌های تهران را کیسه‌های پلاستیکی و دورریزهای شبیه به آن تشکیل می‌دهند. به‌عبارتی از میان 6هزار تن زباله روزانه پایتخت، دست‌کم600تن کیسه‌های پلاستیکی است.» به گفته او این عدد قابل توجهی است که باید برای آن چاره‌اندیشی شود. مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز به سایت شهر در این خصوص گفت: «براساس تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، فعالیت ایستگاه‌های میانی پسماند در شهر تهران متوقف و به تبع آن تفکیک پسماندی هم صورت نگرفت. به همین دلیل آمار موثقی از اینکه مواد پلاستیکی در مثلا فروردین و اردیبهشت امسال نسبت به‌مدت مشابه پارسال چه میزان افزایش پیدا کرده وجود ندارد، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد، میزان استفاده از محصولات پلاستیکی به‌خصوص دستکش و ظروف یکبارمصرف افزایش قابل توجهی داشته است.» شینا انصاری ادامه داد: «اگرچه در شرایط شیوع بیماری خطرناکی مانند کرونا، تبعیت از پروتکل‌های بهداشتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است ولی در سایه قرارگرفتن جنبه‌های محیط‌زیستی اقداماتی مانند مصرف گسترده فرآورده‌های پلاستیکی یکبارمصرف و بی‌توجهی به میزان تولید این پسماندهای زیانبار برای طبیعت، با توجه به مدیریت مصرف این محصولات در سایر کشورهای درگیر با بیماری کرونا، بیانگر این واقعیت است که می‌توان ضمن حفظ بهداشت فردی و رعایت تمامی موازین مدنظر، مصرف محصولات پلاستیکی را مدیریت و آلودگی کمتری به محیط‌زیست تحمیل کرد.»
کیسه‌های پارچه‌ای را جایگزین پلاستیکی‌ها کنیم
نتیجه چند سال آموزش و تبلیغ برای کاهش مصرف پلاستیک با هجوم بیماری کرونا از میان رفت. هر سال در میانه تیر‌ماه یک هفته برای استفاده کمتر از کیسه‌های پلاستیکی اختصاص پیدا کرده بود. امسال نه فقط مصرف کیسه به‌شدت زیادشده بلکه استفاده از دستکش‌های یکبارمصرف هم به‌شدت زیادشده است. در دیگر کشورهای جهان نیز زباله‌های پلاستیکی محیط‌زیست را به خطر انداخته‌اند اما آمار روزانه بیماری کرونا و خطر مرگ که انسان‌ها را تهدید می‌کند باعث شده که حفظ جان به رعایت اصول حفظ محیط‌زیست ارجحیت پیدا کند.
فروشگاه شهروند مانند هر سال در هفته بدون پلاستیک کیسه‌های پارچه‌ای را عرضه کرد. شهردار تهران نیز روز پنجشنبه و هنگام خرید از یکی از شعبه‌های شهروند، اظهار کرد: «با توجه به اینکه تجزیه و جذب شدن مواد پلاستیکی در طبیعت بیش از ۴۰۰سال طول می‌کشد، طبیعتا هرچقدر از کیسه‌های پلاستیکی کمتر استفاده شود به محیط‌زیست کمک بیشتری می‌کند.»
پیروز حناچی با بیان اینکه این مسئله نباید فقط در فروشگاه‌های شهروند رعایت شود و همه فروشگاه‌های شهر تهران باید این مسیر کلی را انتخاب کنند، افزود: «البته رعایت این مسئله با همکاری شهروندان امکانپذیر خواهد بود. اگر شهروندان کیسه‌های چندبارمصرف پارچه‌ای که در اختیارشان گذاشته می‌شود را نگه‌دارند و در خریدهای بعدی نیز از آن استفاده کنند طبیعتا نیازی به استفاده از کیسه‌های پلاستیکی به‌وجود نمی‌آید.»
در اسفند 98سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، کار تفکیک زباله‌ها را متوقف کرد زیرا عقیده بر این بود که جابه‌جایی مکرر پسماند و استفاده از کارگران برای جداسازی آنها می‌تواند باعث انتشار بیشتر بیماری شود. پیمانکاران سازمان مدیریت پسماند هم از این کار منع شدند و همه پسماند جمع‌آوری شده یکسره به محل دفن انتقال پیدا می‌کرد. این کار باعث شد که حجم زباله‌های دفن شده در آرادکوه تا دوبرابر افزایش پیدا کند. اگرچه بخشی از راه انتقال کووید19 با این شیوه کاری بسته شد اما امکان ادامه دادن آن برای مدت زمان طولانی نبود و از حدود ماه اردیبهشت تفکیک با رعایت شرایط بهداشتی دوباره آغاز شد. اکنون نیز تفکیک پسماند انجام می‌شود اما افزایش مصرف مواد پلاستیکی آن را دشوار کرده است مخصوصا که اجسامی مانند کیسه‌های خرید به هیچ‌وجه بازیافت نمی‌شوند و مانند بطری‌های نوشابه قابل استفاده مجدد نیستند.
