منتظر فردا نمانید؛ همین امروز ماسک بزنید

تهامه مهدوی ـ خبر‌نگار

 استفاده از ماسک از این هفته در همه اماکن عمومی و سرپوشیده، دست‌کم به‌مدت 2هفته و برای همه افراد اجباری است. ستاد ملی مقابله با کرونا زمان دقیق اجرای این مصوبه را از فردا، یکشنبه پانزدهم تیر اعلام کرده است. متخصصان می‌گویند با توجه به شیوع دوباره کووید-19و افزایش آمار ابتلا و بستری در روزهای اخیر همه افراد بدون سهل‌انگاری باید از ماسک استفاده کنند و گروه‌های آسیب‌پذیر مانند سالمندان و بیماران باید رفت‌وآمد بیرون از منزل را به حداقل کاهش دهند.
6روز قبل ستاد ملی کرونا اعلام کرد از نیمه تیر ماسک زدن در مکان‌هایی که تجمع وجود دارد یا سرپوشیده است، الزامی خواهد بود و چنانچه لازم شود مدت زمان اجرای این مصوبه تا پایان مرداد‌ماه هم تمدید می‌شود. همان زمان، ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت که سفری به آذربایجان‌غربی داشت در جلسه استانی ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد اداره‌ها و سازمان‌های دولتی به افرادی که از ماسک استفاده نکنند، خدماتی ارائه نخواهند کرد.
 2روز پس از این مصوبه، آمارهای ابتلا و بستری کرونا در بیمارستان‌ها به‌طرز نگران‌کننده‌ای رو به افزایش گذاشت. در تهران روسای 3بیمارستان شریعتی، امام‌خمینی و سینا هشدار دادند تخت‌های آنها در بخش مراقبت از بیماران مبتلا به کرونا و نیز بخش مراقبت‌های ویژه پر شده و روند افزایشی شیوع دوباره بیماری، آنها و همکارانشان را در این بیمارستان‌ها شوکه کرده است، در دیگر شهرها هم تمهیداتی برای تعطیلی دوباره درنظر گرفته شد.
آمار دیروز وزارت بهداشت، مرگ‌ومیر بر اثر کرونا را همچنان 3رقمی و آمار ابتلا و بستری را هم 4رقمی و روند کلی را افزایشی نشان می‌دهد. به گزارش همشهری، سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت گفته است: ۲۵۶۶نفر دیگر به کرونا مبتلا شده‌اند، از این تعداد ۱۴۸۳تن بستری شده‌ و ۱۵۴بیمار کووید-۱۹ هم جانشان را از دست داده‌اند. حالا مجموع جانباختگان این بیماری در ایران به ۱۱هزار و ۲۶۰نفر رسیده است.
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت ۳۱۲۳نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
 او با بیان اینکه استان‌های خوزستان، کردستان، کرمانشاه، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و ایلام در وضعیت قرمز قرار دارند، افزود:« استان‌های تهران، فارس، مازندران، همدان، زنجان، سیستان و بلوچستان و البرز در وضعیت هشدار قرار دارند. »
لاری همچنین با تأکید بر ضرورت استفاده از ماسک در زندگی روزمره، گفت: آمار مبتلایان کووید-۱۹ در دنیا از ۱۱میلیون نفر فراتر رفته و بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت، ۶۰درصد از مبتلایان مربوط به یک‌ماه اخیر بوده است.

ماسک باید زودتر اجباری می‌شد
درست است که ستاد ملی کرونا از همین هفته و دقیقا از فردا استفاده از ماسک را در مکان‌های عمومی و سرپوشیده اجباری کرده است اما بسیاری از کشورها این تصمیم را خیلی زودتر گرفتند و یک‌ماه و اندی پیش بازگشایی مشاغل و کسب و کارها را مشروط به استفاده از ماسک کردند. آلمان جزو نخستین کشورهایی بود که پوشیدن ماسک در سراسر این کشور را اجباری اعلام کرد و دولت تا 500یورو جریمه نقدی برای سرپیچی از این قانون درنظر گرفت. هرچند که این تصمیم از جانب شماری از پزشکان، فعالان اجتماعی و نیز تعدادی از مردم آلمان با انتقاداتی مواجه شد؛ منتقدانی که می‌گفتند دولت نباید استفاده اجباری از ماسک را به سازوکارهای سختگیرانه قانونی گره بزند اما در نهایت دولت این کشور از تصمیمی که گرفته بود بازنگشت و بر آن اصرار کرد.  از آن زمان تاکنون بیش از 2ماه گذشته و بسیاری از کشورهای جهان سیاست بازگشایی تدریجی کسب و کارها و فضاهای عمومی را اجرا کرده‌اند. در عین حال تجربه این2‌ماه نشان داده که هرروز تعداد بیشتری از افراد استفاده از ماسک را کنار می‌گذارند و همین موضوع منجر به شکل‌گیری دوباره زنجیره کرونا در کشورهای مختلف ازجمله ایران شده است. تا پیش از این تصمیم‌، شهرداری‌ها در شهرهای مختلف اعلام کردند که مردم در زمان استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی مثل اتوبوس و مترو الزاما باید از ماسک استفاده کنند. این تصمیمات اگرچه در ایران همزمان با دیگر مصوبات ستاد ملی کرونا اجرا شده، اما آنچنان که باید اثربخش نبوده است. یک دلیل این است که مردم نه‌تنها ماسک زدن را جدی نگرفتند که پس از بازگشایی‌ها احتیاط‌ها را کاهش دادند و به‌رغم توصیه‌ها در تعطیلات خرداد جاده‌های کشور مملو از مسافرانی بود که با خطر کرونا، حاضر نشده بودند سفرشان را برای وقت دیگری به تعویق بیندازند. آنطور که مسعود مردانی، عضو ستاد ملی کرونا می‌گوید بسیاری از کسانی که به کرونا مبتلا شده‌اند در هفته‌های گذشته در سفر بوده‌اند.
 
بهترین راه پیشگیری، استفاده از ماسک است
دکتر مینو محرز، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه هم‌اکنون شرایط ابتلا به کرونا، طوری است که خانواده‌ها درگیر می‌شوند، گفت: «اکنون خانواده‌ها تصور می‌کنند که کرونا تمام‌شده و رفت‌وآمدها و دید و بازدیدها را آغاز کرده‌اند و همه با هم مبتلا می‌شوند.»
او در گفت‌وگو با ایسنا، درباره نحوه پیشگیری از ابتلا به کرونا   گفت:« هم‌اکنون در دنیا ثابت شده که بهترین راه در شرایط فعلی برای کنترل بیماری این است که همه افراد جامعه از ماسک استفاده کنند. در عین حال به‌صورت درست باید از ماسک استفاده کنند؛ به‌طوری که روی بینی را بگیرد و دست‌هایشان را هم به‌صورت مرتب بشویند.»
محرز با بیان اینکه مردم در موارد غیرضروری از منزل خارج نشوند، افزود: «اگر هم بیرون می‌آیند مهم‌ترین نکته این است که حتما ماسک بزنند و اگر این موضوع را رعایت کنیم بیماری کنترل می‌شود. اکنون طبق مطالعاتی که در دنیا انجام شده، به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از ماسک بسیار مؤثر است و بر همین اساس بسیاری از کشورها استفاده از ماسک را اجباری کرده‌اند.» محرز درباره وضعیت بیمارستان‌های تهران و احتمال کاهش تاب‌آوری مراکز درمانی با توجه به افزایش موارد بستری مبتلا به کرونا، گفت:« باید توجه کرد که هم‌اکنون تعداد تست‌های تشخیصی افزایش یافته است و بیماران بیشتری را شناسایی می‌کنیم. هرچند که تعدادی از این بیماران نیازمند بستری نیستند و در عین حال تجربه کادر درمانی هم بیشتر شده است، اما به هرحال تعدادی هم بد حال شده و به بستری نیاز دارند. حال وقتی تعداد مبتلایان به میزان بالایی افزایش یابد که هم‌اکنون این اتفاق رخ داده است، مشکلاتی در سیستم بیمارستانی ایجاد می‌شود.»
او تأکید کرد:«هم‌اکنون شرایط ابتلا به‌گونه‌ای است که خانواده‌ها درگیر می‌شوند. زیرا خانواده‌ها رفت‌وآمدها را آغاز کرده و ماسک هم نمی‌زنند. در ایام عید مردم رعایت می‌کردند و در خانه ماندند، اما اکنون فکر کردند که کرونا تمام‌شده و رفت‌وآمدها و دید و بازدیدها را آغاز کرده‌اند و همه باهم مبتلا می‌شوند.»
به گفته او کنترل کووید-19 تا حد زیادی با همراهی مردم و رعایت دستورالعمل‌های مطرح شده، باید انجام شود. هم‌اکنون در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که استفاده از ماسک بهترین راه پیشگیری از کروناست. وقتی این موضوع رعایت شود، بیماری مجددا کنترل می‌شود. مردم باید با قدرت و همراهی و دوش به دوش هم کمک کنند و برای پیشگیری از ابتلا به کرونا از ماسک استفاده کنند. 




مکث
جوانان ماسک نمی‌زنند

همزمان با موج اول کرونا سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای به‌عنوان اصلی‌ترین گروه در معرض آسیب اعلام شدند. حالا به‌نظر می‌رسد تأکید زیاد رسانه‌ها و متخصصان برای توجه بیشتر سالمندان به کرونا موجب شده که احتمال ابتلا به این بیماری نزد جوانان کمتر مورد توجه قرار بگیرد همانطور که درباره کودکان هم همین‌گونه شد و این برداشت نادرست که کرونا کودکان را مبتلا نمی‌کند، موجب شد مراقبت از کودکان به‌درستی انجام نشود و در نتیجه در موج جدید کرونا تعداد زیادی از افراد مبتلا هم جوان هستند و هم کودک. آنطور که محرز به همشهری می‌گوید، اگرچه کرونا ویروسی است که قابل پیش‌بینی نیست و رفتارهایش را تغییر می‌دهد اما مسئله دیگر این است که متأسفانه جوانان و کودکان کمتر از ماسک استفاده می‌کنند. ثابت شده است که اگر 2نفر کنار یکدیگر باشند و ماسک نزنند و یکی از آنها مبتلا به کووید-19باشد، با یک سرفه یا عطسه میلیون‌ها ویروس در هوا پخش می‌شود و فرد مقابل نیز به‌احتمال ۹۵ درصد مبتلا می‌شود. این درحالی است که اگر ماسک بزنند، احتمال ابتلای طرف مقابل به ۱.۵ درصد کاهش می‌یابد. به گفته محرز اشاعه کرونا و یا کنترل آن در دست مردم است: «باید توجه کرد تا زمانی که ویروس در حلق و بینی فرد مبتلا وجود داشته باشد، او می‌تواند ناقل باشد و اگر در تماس با دیگران باشد، آنها را مبتلا خواهد کرد. گفته می‌شود که کرونا معمولا بین 2تا 3هفته در بینی و حلق می‌ماند.»



کرونا، مسئولیت اجتماعی  و تصمیمات فردی ما
فهیمه طباطبایی ـ خبرنگار


 چند روز پیش دوستی را دیدم که برای عروسی دختر‌خاله‌اش دنبال خرید کفش و لباس بود، می‌گفت از اینکه قرار است بعد از مدت‌ها مهمانی و عروسی برود حسابی خوشحال و هیجان‌زده است. تعجب من را که دید گفت: ‌ای بابا، باید کرونا رو پذیرفت و باهاش زندگی کرد. دیگه موندنی شد، سخت نگیر.» همان موقع یادم آمد که چندین بار دیگر در طول یکی دو‌ماه اخیر، این جمله آشنا را در توجیه رفتارهای پرخطر مانند عروسی رفتن از اطرافیانی که اتفاقا تحصیلکرده و پیگیر اخبار و اطلاعات هستند شنیده‌ام. از طرف دیگر، در شبکه‌های مختلف مجازی مانند اینستاگرام و توییتر دیده‌ام وقتی کسی رفتار شهروندان بی‌مبالاتی‌که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، نقد کرده، تعداد زیادی در پاسخ به او دولت را مقصر می‌دانند که پایان قرنطینه را اعلام کرد و باعث بازگشایی اماکن مذهبی، فروشگاه‌ها، رستوران‌ها، اماکن تفریحی و...شد. این افراد معتقدند که باید نوک پیکان انتقادات را به سمت اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا گرفت نه مردم عادی کوچه و خیابان. البته که این متهم کردن‌های پیوسته دو گروه تا به حال هیچ نتیجه‌ای جز بالارفتن آمار مبتلایان و کشته‌شدگان این بیماری نداشته و به جایی هم نرسیده است.
اما رفتار درست کدام است؟ آیا باید به عروسی برویم چون دولت اجازه باز کردن تالارهای جشن را داده یا خودمان سبک سنگین کنیم و تصمیم بگیریم که نرفتن برای ما و همه مهمانان بهتر است و حتی به دیگران هم توصیه کنیم که این ریسک را نکنند؟ آیا بپذیریم که کرونا ماندگار شده و به‌عنوان تفریح عصرانه با دوستانمان پاساژ گردی کنیم و به کافه برویم یا کمتر از خانه بیرون بیاییم و تلاش کنیم صرفا برای کارهای مهم و ضروری در اماکن عمومی ظاهر شویم؟ 
تعداد زیادی از افراد که در هیچ‌یک از دسته بندی‌های بالا نمی‌گنجند، در پاسخ به این سؤال، پای مسئولیت اجتماعی را وسط می‌کشند و می‌گویند قرار نیست اگر دولت تصمیمی سهل انگارانه گرفت، ما هم دقیقا مطابق رفتار او عمل کنیم بلکه باید در این مواقع تلاش کنیم با رفتار و عمل درست، ضرب تصمیمات غلط آنها را بگیریم. مثلا درباره برگزاری مراسم عروسی به این فکر کنیم که این جشن چقدر می‌تواند بالقوه عامل و کانون ویروس کرونا باشد و آیا می‌تواند از دل این جشن شادی یک عزاداری گروهی در بیاید؟ بعد با درنظر گرفتن همه احتمال‌ها درباره برگزار کردن یا نکردن آن تصمیم بگیریم.
یا درباره ماسک‌زدن به این فکر کنیم که چقدر این ابزار کوچک و ساده ابتدا از خود ما و سپس از محیط پیرامونمان حفاظت می‌کند؟ اگر واقعا آنطور که می‌گویند کرونا علائم پنهان دارد و من مبتلا باشم، آیا با زدن این ماسک می‌توانم از اطرافیانم محافظت کنم یا نه؟ پاسخ به این سؤال شاید تعداد زیادی از ما را قانع کند که رنج زدن ماسک در این روزهای گرم تابستان را به جان بخریم.
این روزها مقوله مسئولیت اجتماعی بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده، اینکه پا روی بسیاری از خواسته‌ها و تمایلات فردی‌مان بگذاریم تا جمعی بزرگ‌تر را از یک ویروس موذی و پرخطر در امان بداریم تصمیمات درست فردی بگیریم تا گروهی از عزیزانمان از خانواده گرفته تا دوست و همسایه کمتر در معرض آسیب باشند. این روزها همه نیاز داریم بیشتر فکر کنیم و بعد تصمیم بگیریم؛ حتی برای یک گردش عصرگاهی.