یادداشت
کاهش مصرف شیر و نگرانی‌هایی برای آینده
محمدرضا بنی‌طبا ـ عضو انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی
افزایش سرانه مصرف مواد لبنی در جامعه نیازمند فرهنگسازی است. در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم توسعه کشور، وزارت جهاد کشاورزی وظیفه داشت با افزایش قیمت اقلام خوراکی مضر مانند روغن و نوشابه، برای افزایش سرانه مصرف شیر تلاش کند. این موضوع آنطور که باید و شاید رعایت نشده است و وزارت جهاد کشاورزی منابعی را که باید صرف این اقدام می‌کرد، برای راه‌اندازی خطوط تولید شیرخشک صرف کرده است تا محصول تولید شده در این کارخانه‌ها را به خارج کشور صادر و به جای آن ارزآوری کند.
از سوی دیگر، در سرانه مصرف خانوارها نوشابه سهم بالایی دارد. هم‌اکنون قیمت یک بطری یک و نیم لیتری نوشابه 5هزار تومان است و اغلب خانوارها این محصولات را خرید می‌کنند، اما نخستین چیزی که با افزایش قیمت‌ها رخ می‌دهد، حذف شیر و لبنیات از سبد خانوارهاست به‌گونه‌ای که اکنون سرانه مصرف شیر در ایران در 20سال اخیر با 16درصد کاهش از 95کیلو به 80کیلوگرم کاهش یافته که 40کیلوگرم کمتر از استانداردهای جهانی است. این کاهش در حالی روی داده است که اخیراً بعد از یک سال بخشی از محصولات لبنی با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند. افزایش قیمتی که در سبد خانوار اثری معادل 7دهم درصد داشته است. این یعنی اینکه مصرف‌کننده ما حاضر نیست مصرف روزانه‌اش را براساس مدل‌های سلامت غذایی تنظیم کند و آگاهی لازم را برای این مهم ندارد. مصرف‌کننده حاضر نیست با جایگزین کردن دوغ به جای نوشابه و استفاده از شیر استریل که بهترین و باکیفیت‌ترین شیر موجود در بازار است به سلامت خود کمک کند.
ازسوی دیگر، جمعیت کشور به سمت پیری حرکت می‌کند و پیش‌بینی می‌شود در30سال آینده برای نگهداری از سالمندان نیازمند راه‌اندازی 26هزارخانه سالمندان باشیم. با توجه به این چشم‌انداز، اگر از دوره میانسالی فرهنگ استفاده از لبنیات در جامعه ترویج یابد، افراد در دوران سالمندی اتکای کمتری به کمک دیگران برای مراقبت از خود پیدا می‌کنند.
علاوه براین، در استانی مانند سیستان و بلوچستان، شاهد اتفاقی مانند کوتاه شدن قامت افراد هستیم؛ اتفاقی که ناشی از فقر کلسیم و نخوردن شیر است. شیر ارزان‌ترین منبع کلسیم است و این کمک زیادی به مردم می‌کند تا فقر خود را در این حوزه جبران کنند اما وقتی توزیع شیر در مدرسه را متوقف می‌کنیم و به جای حمایت از مصرف‌کننده نهایی از وارد‌کنندگان نهاده‌های دامی حمایت می‌کنیم، باید نگران کاهش مصرف سرانه محصولات لبنی در سبد خانوارها باشیم. یکی از راه‌هایی که می‌تواند این نگرانی را به حداقل برساند این است که دولت در بازار دخالت نکند و اجازه دهد بازار کار خود را انجام دهد.
در این زمان، دولت می‌تواند پولی را که برای حمایت از واردات نهاده‌های دامی صرف می‌کند، برای توزیع شیر در مدارس و توزیع مواد لبنی میان دهک‌های کم‌درآمد جامعه صرف کند. در این زمینه، شرکت‌های تولید‌کننده مواد لبنی آمادگی کامل دارند از این اقدام حمایت کرده و 2میلیون لیتر شیر را برای این منظور در سبد مصرف خانوارهای کم‌درآمد و شیر مدارس قرار دهند تا سلامت عمومی جامعه تضمین شود.
در همینه زمینه :
