بیمه به جای پسماند

الهه بصیر:

منطقه 22

تفکیک زباله از مبدأ موضوع تازه‌ای نیست. بسیاری از شهروندان تهران با ویژگی‌های اقتصادی و زیست‌محیطی تفکیک زباله‌های تر و خشک آشنایی دارند. نداشتن فضای مناسب برای تفکیک پسماندها در خانه، آلودگی ناشی از جمع‌آوری و نگهداری از پسماندها برای مدت طولانی و دور بودن غرفه‌های بازیافت از جمله مشکلاتی است که مانع از اجرای کامل طرح تفکیک پسماند از مبدأ و مشارکت حداکثری شهروندان می‌شود. بر اساس تازه‌ترین برنامه‌ اداره پسماند شهرداری، اهالی منطقه 22 می‌توانند در ازای تحویل پسماند به غرفه‌های بازیافت از خدمات بیمه (انواع بیمه) بهره‌مند شوند.

اخیراً طرح جدیدی با عنوان «بیمه پسماند» در منطقه 22 به صورت منطقه پایلوت در حال اجراست. «امیر فرخی» کارگزار بیمه مرکزی، درباره جزئیات این طرح می‌گوید: «برخی از برج‌ها، مجتمع‌های مسکونی و ساختمان‌های منطقه 22 بیمه آتش‌سوزی، زلزله و سرقت از منزل ندارند. علاوه بر این بسیاری از اهالی منطقه بیمه خودرو یا بیمه‌های درمانی ندارند که از این به بعد با تحویل پسماندهای خشک به غرفه‌های بازیافت منطقه می‌توانند خدمات بیمه دریافت کنند. برج‌ها و مجتمع‌های مسکونی هم می‌توانند پسماندهای ساکنان را یکجا جمع کنند و در ازای آن از بیمه آتش‌سوزی یا سرقت از ساختمان بهره‌مند شوند.»

فرخی با اشاره به استقبال اهالی منطقه 22 از این طرح می‌افزاید: «اگر ارزش پسماندی که شهروندان به غرفه‌های بازیافت تحویل می‌دهند بیش از 10 هزار تومان باشد آنها می‌توانند در هر بیمه‌ای که تمایل دارند ثبت‌نام کنند. در نخستین روزهای اجرای طرح، نام 140 متقاضی برای بهره از خدمات بیمه حوادث، خودرو و سرقت از منزل در غرفه‌ها ثبت شده است. همچنین ساکنان مجتمع‌های مسکونی و ساختمان‌ها می‌توانند این کار را به مدیر ساختمان یا اعضای هیئت‌مدیره واگذار کنند. علاوه بر این اگر ساکنان منطقه 22 تمایل داشته باشند می‌توانند به‌صورت انفرادی به غرفه‌ها مراجعه و نامنویسی کنند.»


موفقیت طرح و اجرای آن در همه مناطق

زباله‌های خشک مانند بطری‌های پلاستیکی، مشمع‌ها، ظروف شیشه‌ای، کاغذ و مقوا، وسایل فلزی و... زباله‌های ارزشمندی هستند که اگر وارد چرخه بازیافت شوند، هم در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود و هم محیط‌زیست آلوده نخواهد شد. اما هستند شهروندانی که برای مشارکت در طرح‌های جمعی نیاز به تشویق مداوم دارند. طرح بیمه پسماند یکی از جدیدترین طرح‌های تشویقی در کشور است که برای نخستین بار در منطقه ما اجرا شده است.

اینها را رئیس اداره مدیریت پسماند شهرداری منطقه 22 می‌گوید و با بیان اینکه خدمات بیمه با حداقل قیمت برای اهالی فراهم می‌شود می‌افزاید: «وقتی حساب پسماندهایی که یک فرد به غرفه تحویل داده است به 10 هزار تومان برسد، می‌تواند خدمات بیمه دریافت کند. علاوه بر این مبلغی که برای بیمه می‌پردازد خیلی کمتر از زمانی است که خارج از این طرح برای دریافت بیمه اقدام کند. به‌عنوان مثال، برای بیمه آتش‌سوزی یک منزل 100 متری کافی است به مقدار 25 هزار تومان پسماند به غرفه‌ها تحویل بدهد یا مثلاً مجتمعی مسکونی را در نظر بگیرید که برای بیمه باید مبلغ 3 میلیون تومان بپردازند، اما با عضویت در طرح بیمه پسماند، کافی است به مقدار 200 هزار تومان پسماند خشک تحویل بدهند.»

«حسام مولایی» با اشاره به اینکه اکنون همه غرفه‌های بازیافت مستقر در منطقه برای اجرای طرح آمادگی لازم را دارند می‌گوید: «غرفه روژان به‌عنوان نخستین غرفه بیمه پسماند در کشور افتتاح شده است و کنار ایستگاه مترو وردآورد قرار دارد. بعد از این مجتمع‌ها غرفه‌های شهرک نگین و شریف فعال شده‌اند. در حال حاضر همه غرفه‌ها پذیرای شهروندان هستند؛ چنانچه این طرح موفق باشد، در دیگر مناطق پایتخت هم اجرا خواهد شد.»


تولید زباله را کاهش دهیم

تفکیک پسماندهای خشک و تر از مبدأ، علاوه بر فواید زیست‌محیطی با بازگرداندن بخشی از پسماندها به چرخه مصرفی میزان تولید زباله را نیز کاهش می‌دهد. رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه روزانه 7 تا 9 هزار تن زباله در تهران تولید می‌شود می‌گوید: «این حجم تولید زباله بسیار زیاد است و به صراحت باید گفت که منابع طبیعی زیادی را از دست می‌دهیم.
متأسفانه درصد کمی از زباله‌ها به چرخه بازیافت می‌رسد، به همین دلیل در کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری پنجمین دوره شورای اسلامی شهر تهران، برنامه‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران را با جدیت دنبال می‌کنیم.»

زهرا صدراعظم نوری می‌افزاید: «با همین رویکرد در اعتبارات سال 97 بودجه‌ای برای طرح جامع مدیریت پسماند لحاظ کرده‌ایم؛ طرحی که می‌تواند چرخه بازیافت را از ابتدا که تولید پسماند است تا انتها که به دفن زباله‌های تر، تبدیل آنها به کود کمپوست و استفاده از آنها برای تولید برق و همچنین بازیافت و استفاده دوباره از پسماندهای خشک ختم می‌شود، پوشش دهد. همچنین برای اجرای صحیح این طرح، برنامه‌های منظمی برای آموزش و تشویق شهروندان در نظر گرفته‌ایم که پیش از این هم در شهرداری مناطق اجرا می‌شده است. این قبیل طرح‌ها در کنار تشویق شهروندان به تفکیک زباله از مبدأ، به دنبال تغییر الگوی مصرف و تولید زباله کمتر هستند.»

وی با بیان اینکه اکنون چرخه بازیافت در پایتخت کامل نیست می‌گوید: «نداشتن برنامه‌ای جامع برای تفکیک زباله از مبدأ، از جمله نقاط ضعف چرخه بازیافت است. سال آینده با تغییر نگاه و رویکردها این خلأها را پر می‌کنیم. ابتدا با کاهش تولید زباله و سپس با مدیریت پسماند، از طلای کثیف به نحواحسن برای تولید برق و کود کمپوست استفاده خواهیم کرد.»