ترامپ به من باخت

مهرداد رسولی

اسنوکر جزو ورزش‌های مهیج است و آرام‌آرام جای خودش را بین نسل جدید باز می‌کند اما خبرهای آن مثل بسیاری از رشته‌های ورزشی دیگر در گردوغبار برخاسته از هیاهوی فوتبال گم می‌شود و جایی بین تیترهای ریز و درشت رسانه‌ها ندارد. مثلا کمتر کسی می‌داند حسین وفایی که از نوجوانی عضو تیم ملی ایران بوده حالا یکی از ورزشکاران سرشناس و بین‌المللی این رشته ورزشی است و در 25سالگی افتخارات قابل اعتنایی در کارنامه ورزشی‌اش دارد. او با قهرمانی در مسابقات اسنوکر آماتوری جهان در سال2011 به‌عنوان نخستین ایرانی به مسابقات حرفه‌ای‌ها راه پیدا کرد و ماجراجویی‌هایش از همان موقع آغاز شد. اوج موفقیت جوان آبادانی در مسابقات اوپن چین رقم خورد که بزرگان اسنوکر جهان ازجمله جاد ترامپ انگلیسی، نفر سوم رده‌بندی جهانی را برد و به یک‌چهارم نهایی راه یافت. او سال2019 هم در یک‌هشتم نهایی مسابقات آزاد ولز، مارک سلبی، مرد شماره یک اسنوکر جهان را شکست داد و شگفتی‌ساز شد. وفایی به‌عنوان یکی از استعدادهای بالقوه اسنوکر جهان به تورنمنت‌های معتبر دعوت می‌شود و این روزها خودش را برای حضور در مسابقات جهانی انگلیس آماده می‌کند. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم قهرمانی اسنوکرباز ایرانی در مسابقات جهانی اسنوکر به اندازه قهرمانی تیم ملی فوتبال در یک تورنمنت مهم بین‌المللی شگفتی قلمداد می‌شود اما وفایی می‌گوید شکست دادن مارک سلبی، مارک کینگ، جاد ترامپ و سایر بزرگان اسنوکر جهان برایش دور از دسترس نیست و می‌تواند قهرمان جهان شود.

  آبادان معمولا فوتبالیست‌های خوبی به فوتبال ایران معرفی می‌کند. چطور یک بچه آبادانی قهرمان اسنوکر می‌شود؟
ماجرای علاقه‌مندی من به اسنوکر از این قرار است که روبه‌روی خانه ما در آبادان یک باشگاه بیلیارد باز شده بود و در 6سالگی مدام به جلوی باشگاه می‌رفتم تا بازی اسنوکربازها را ببینم. کنجکاوی من ادامه داشت تا اینکه یک روز از پدرم پرس و جو کردم و او هم دستم را گرفت و به داخل باشگاه برد تا اسنوکر یادم بدهد. من از همان روز، عاشق اسنوکر شدم و رهایش نکردم.
  اصلا به سمت فوتبال بازی کردن در کوچه پسکوچه‌های آبادان نرفتید؟
اتفاقا سراغ فوتبال هم رفتم و در تیم نونهالان صنعت نفت آبادان هم بازی می‌کردم.
  در چه پستی؟
در پست هافبک. یادش بخیر آن روزها امکانات چندانی نداشتیم و در زمین اسکواش، فوتبال تمرین می‌کردیم. من هنوز هم شیفته فوتبالم اما اسنوکر برایم چیز دیگری است.
  در چند سالگی وارد مسابقات اسنوکر شدید؟
اولین بار 8سالم بود که در بخش تیمی مسابقات استانی قهرمان شدم. بعد از آن مسابقات تا مدت‌ها در هیچ مسابقه‌ای شرکت نکردم چون اصلا نمی‌دانستم مسابقه‌ای برگزار می‌شود یا نه. از 11سالگی هم به اردوی تیم ملی دعوت شدم و برای نخستین بار مرا به مسابقات آسیایی آماتورها در هندوستان اعزام کردند. آن موقع اسنوکرباز کم‌تجربه‌ای بودم و به همین دلیل در گروه خودم سوم شدم و نتوانستم به مرحله بعد راه پیدا کنم. مهم‌ترین دستاوردم از آن مسابقات این بود که یاد گرفتم چگونه نبازم.
  یعنی بعد از مسابقات آسیایی هندوستان هیچ مسابقه‌ای را نباختید؟
یک‌سال بعد، در مسابقات جهانی آماتورها که در رده سنی جوانان و در کیش برگزار شد به جمع 8نفر برتر راه پیدا کردم و بعد از این مسابقات در رده جوانان به هیچ حریفی نباختم تا اینکه قهرمان آماتورهای جهان شدم. یعنی بعد از شکست در مسابقات آسیایی، قهرمان آسیا و یک‌بار هم بعد از شکست در مسابقات جهانی آماتورها، قهرمان جهان شدم.
  قهرمانی در مسابقات آماتورها می‌تواند برای یک نوجوان 16ساله سکوی پرتاب باشد. این اتفاق برای تو افتاد؟
برای قهرمانی در آن مسابقات خیلی تمرین کرده بودم. از 6ماه قبل به همه گفته بودم که اگر قهرمان نشوم اسنوکر را برای همیشه کنار خواهم گذاشت. روزی 8ساعت و بعضی روزها بیشتر از 8ساعت تمرین می‌کردم. از فدراسیون اجازه گرفته بودم و تنهایی در ورزشگاه آزادی تمرین می‌کردم. 3‌ماه قبل از شروع اردوی تیم ملی تمریناتم را شروع کرده بودم که باعث شد یک رکورد جهانی به‌نام خودم ثبت کنم. قبل از من هیچ اسنوکر بازی با 16سال سن در مسابقات آزاد آماتورها قهرمان جهان نشده بود. همین موفقیت‌ها باعث شد به مسابقات حرفه‌ای راه پیدا کنم.
  این رکورد چند سال پابرجا بود؟
حدود 3 سال رکورددار بودم تا اینکه اسنوکر باز 14ساله چینی رکوردم را شکست اما بازتاب کسب این مقام در رسانه‌های جهان برایم مهم‌تر از ثبت رکورد بود. کسی باورش نمی‌شد یک ایرانی قهرمان مسابقات جهانی اسنوکر شده باشد و بازتاب خبری زیادی داشت. یک روز وقتی می‌خواستم ایمیلم را چک کنم، عکس خودم را در صفحه اصلی یاهو دیدم. عکسی که همان موقع از صفحه اول یاهو گرفتم را به یادگار نگه‌داشته‌ام.
  البته یک رکورد دیگر هم در اسنوکر ثبت کردید که بعید می‌دانم به این زودی‌ها شکسته شود.
بله، در 19سالگی یک‌بار دیگر در رده سنی جوانان، قهرمان آماتورهای جهان شدم و بالاترین امتیاز را در اسنوکر کسب کردم. نخستین اسنوکر بازی شدم که بِرِک 147را در فینال جوانان جهان زد. این رکورد 6سال است که دست نخورده و خیلی سخت است یک اسنوکرباز بتواند چنین رکوردی را تکرار کند.
  برای رکوردشکنی به مسابقات رفته بودید یا اینکه ناخودآگاه، شرایط برای زدن برک 147مهیا شد؟
قبل از این مسابقات، بارها در تمرین 147 زده بودم.آن موقع در ایرلند تمرین می‌کردم. در مسابقه فینال دیدم شرایط مهیاست تا این رکورد را در یک مسابقه رسمی ثبت کنم. این مسابقات به‌طور زنده از شبکه تلویزیونی دبی‌اسپرت هم پخش می‌شد.
  از بین بازیکنانی که در رده جوانان شکست‌شان دادید کسی به جمع حرفه‌ای‌ها راه پیدا کرد؟
بیشتر اسنوکر بازهای چینی که بازیکنان حرفه‌ای و بزرگی شده‌اند، همیشه مرا با کاپ قهرمانی مسابقات می‌دیدند. آنها آرزوی‌شان این بود که قهرمان شوند اما با وجود من، این فرصت را پیدا نمی‌کردند. الان همان‌ها به واسطه حمایت اسپانسرها و داشتن امکانات عالی پیشرفت کرده‌اند و جلوتر رفته‌اند. آنها مثل من دغدغه اخذ ویزا ندارند. من با حداقل امکانات به این سطح رسیده‌ام و این دستاورد برایم دست‌کمی از رنک یک دنیا بودن ندارد.
  الان به‌عنوان اسنوکرباز موفق ایرانی چقدر در سطح دنیا شناخته شده‌اید؟
پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیونی جهان، مسابقات مرا پخش می‌کنند. مسابقات من به‌خصوص از شبکه‌های معتبر و بین‌المللی چین به‌طور مرتب پخش می‌شود و به همین دلیل در این کشور طرفداران زیادی دارم اما نمی‌دانم در دنیا چقدر مرا می‌شناسند.
  در داخل ایران هم این قدر دیده می‌شوید؟
من اصراری به دیدن شدن در کشور خودم ندارم. اگر مردم دوست داشته باشند قهرمان ورزشی خودشان را می‌شناسند و مسابقاتش را دنبال می‌کنند. هیچ وقت برای کسب شهرت دست و پا نزدم و به اینکه مسابقاتم از تلویزیون پخش نمی‌شود انتقادی ندارم. آن قدر برنده می‌شوم تا بالاخره مرا نشان بدهند. وقتی در مسابقات حرفه‌ای قهرمان جهان شوم به اوج شهرت هم می‌رسم.
  شاید اگر به برنامه دورهمی نمی‌رفتید خیلی‌ها هنوز نمی‌دانستند ایران یک نماینده در مسابقات جهانی اسنوکر دارد.
صد درصد همینطور است. به همین دلیل از مهران مدیری تشکر می‌کنم که مرا به برنامه‌اش دعوت کرد و برایم سنگ تمام گذاشت. آقای مدیری خودش به‌طور حرفه‌ای اسنوکر را دنبال می‌کند و شاید به همین دلیل برایش مهم بود که مرا به برنامه‌اش دعوت کند. یک بخشی از شناخته شدنم در ایران را مدیون او هستم.
  در ورزش‌های پرتماشاگر مثل اسنوکر که جنبه نمایشی هم دارد، حامیان مالی نقش پررنگی ایفا می‌کنند اما معمولا بدون حامی مالی به مسابقات جهانی می‌روید. چرا حامیان مالی از یک اسنوکر باز ایرانی که وجهه بین‌المللی هم دارد حمایت نمی‌کنند؟
یکی از دلایلش این است که مسابقات من چند ساعت به‌طور زنده از پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیونی دنیا پخش می‌شود اما در تلویزیون کشور خودم نیستم. اسپانسر هم می‌گوید برند من در ایران شناخته می‌شود و اگر قرار است مسابقه ورزشکاری که مورد حمایت قرار می‌دهم از تلویزیون ایران پخش نشود برایش هزینه نمی‌کنم. نقش حامیان مالی در ورزش ایران هنوز مبهم است و خیلی از ورزشکاران ایرانی هنوز اسپانسر ندارند.
  با این حساب، حمایت حامیان داخلی پیش زمینه توافق با اسپانسرهای خارجی است؟
دقیقا همینطور است. وقتی در داخل کشور حامی مالی نداشته باشیم، اسپانسر‌های خارجی تصور می‌کنند در کشور خودت شناخته شده نیستی. بگذارید یک ماجرایی را تعریف کنم. یک‌بار آقای سالیوان که اسطوره اسنوکر دنیاست به من گفت می‌خواهم برایت اسپانسر بگیرم و برایم یک کمپانی چینی را جذب کرد. بعد هم گفت من برای تو اسپانسر گرفتم و اگر یک روز به ایران آمدم به من نشان بده که مارکت ایران چقدر تو را می‌شناسد. من هیچ جوابی ندارم که به او بدهم. اگر سالیوان بخواهد به ایران بیاید کدام کمپانی ایرانی با پیشنهاد من از او حمایت خواهد کرد؟
  تا امروز هیچ کدام از کمپانی‌های ایرانی به‌عنوان حامی مالی پا پیش نگداشته‌اند؟
من هیچ وقت کاسه گدایی دستم نگرفتم و نیازی هم به کسی ندارم اما اگر حامی مالی داشته باشم برای معرفی برندش همه تلاشم را می‌کنم. پیشنهادهایی بوده اما نه در حدی که حتی ارزش خواندن قرارداد را هم داشته باشد.
  حریفانت از نظر مالی چه وضعی دارند؟ درآمد بازیکنان سرشناسی که در مسابقات جهانی آنها را شکست داده‌ای از محل جذب حامی مالی چقدر است؟
بازیکنانی در حد سالیوان و جاد ترامپ سالی 2میلیون دلار با یکی از اسپانسرها قرارداد می‌بندند و هر کدام می‌توانند 3 اسپانسر داشته باشند. در مورد آسیایی‌ها اگر بخواهم صحبت کنم، دینگ چینی یک نمونه دم دستی است. دینگ به حدی در کشور خودش منتفع شده که اصلا نیازی به اسپانسر ندارد. کشور چین به تازگی ثروت او را 70میلیون پوند اعلام کرده است. من بارها با این بازیکن تمرین کرده‌ام و در تمرین او را برده‌ام.
  با همین شرایط بازیکنان بزرگی را در مسابقات رسمی برده‌اید. مثل جاد ترامپ انگلیسی که یک موقعی شکست‌ناپذیر بود. چطور خودتان را برای مبارزه با اسطوره‌های اسنوکر جهان آماده می‌کنید؟
از هیچ حریفی نمی‌ترسم. در مسابقه با ترامپ هم ترس به دلم راه ندادم. قبلا یکی دو بار مرا برده بود اما در مسابقات جهانی 2017 بازیکنان بزرگی را برده بودم و نمی‌توانستم بپذیرم که باز هم به ترامپ ببازم. او آن موقع رتبه یک دنیا را داشت و قهرمان دوره قبل مسابقات بود اما به‌خودم گفتم اینجا دیگر جای باختن به ترامپ نیست. تماشاگران اصلا مرا تشویق نمی‌کردند اما هر توپی که جاد ترامپ می‌انداخت برایش دست می‌زدند. وقتی بازی را بردم دو بار فریاد کشیدم؛ یک‌بار برای بردن ترامپ و یک‌بار هم برای تماشاگران.
  بعد از سال2017 دیگر با ترامپ رودررو نشدید؟
چرا، یک‌بار دیگر در مسابقات تیمی بازی کردیم و باز هم شکستش دادم اما به اهمیت برد اول نبود. ترامپ جایی به من باخت که فقط برد می‌خواست. فکر می‌کنم باز هم می‌توانم در مسابقات انفرادی او را شکست بدهم.
  خیلی‌ها بازی با ترامپ را درخشان‌ترین بازی شما در مسابقات جهانی می‌دانند.بعد از این بازی چقدر مورد تحسین بزرگان اسنوکر جهان قرار گرفتید؟
احترام‌ها خیلی بیشتر شد و رقبا هم با ترس بیشتری با من بازی می‌کردند. مردم دنیا هم بیشتر مرا شناختند؛ چون اسنوکر برای انگلیسی‌هاست و من داشتم اسطوره‌های آنها را در کشور خودشان شکست می‌دادم.
  پیشنهاد تغییر تابعیت و بازی برای کشور دیگری هم از راه رسید؟
پیشنهادهای زیادی از کشورهای همسایه دریافت کردم اما ترجیح دادم در دنیای حرفه‌ای خودم بمانم و پیشرفت کنم. فکر می‌کردم پولی که کشورهای عربی به من می‌دادند را می‌توانستم فقط در یکی از مسابقات حرفه‌ای به‌دست بیاورم.
  الان چنین شرایطی را دارید؟
خدا را شکر وضع مالی‌ام بد نیست.
  الان فوتبالیست‌های ممتاز لیگ برتر دستمزد چند میلیاردی می‌گیرند. یک اسنوکرباز حرفه‌ای به اندازه ستاره لیگ برتری فوتبال دستمزد می‌گیرد؟
منبع درآمد من جوایزی است که در مسابقات مختلف می‌گیرم. مثلا اگر در مسابقات حرفه‌ای یک راند را ببرم دست‌کم 100میلیون تومان جایزه دریافت می‌کنم.
  به‌طور متوسط هر سال در چند مسابقه شرکت می‌کنید؟
سالی 12مسابقه. من معمولا به مسابقات بزرگ به‌خصوص مسابقاتی که در چین برگزار می‌شود، می‌روم.
  پس درآمدت از فوتبالیست‌های معروف هم بیشتر است؟
مگر این فوتبالیست‌ها چقدر دستمزد می‌گیرند؟
  می‌گویند برخی بازیکنان مطرح 10میلیارد تومان در سال دستمزد می‌گیرند.
من با قهرمانی در یک تورنمنت می‌توانم 10میلیارد تومان بگیرم. جایزه نفر اول مسابقات جهانی که 2‌ماه دیگر در انگلیس برگزار می‌شود 10میلیارد و 200میلیون تومان است.
  شانس قهرمانی در این مسابقات را دارید؟
 صد درصد، من همیشه برای قهرمانی به مسابقات جهانی می‌روم. اگر هم نشد باز فرصت دارم.
  در ورزش چه‌کسی را به‌عنوان الگو انتخاب کرده‌اید؟
تنها الگوی من رونی سالیوان است و از بین ایرانی‌ها علی کریمی و علی دایی را خیلی قبول دارم.
  آینده اسنوکر را در ایران چگونه می‌بینید؟ می‌توانیم به ظهور حسین وفایی‌های دیگر خوش‌بین باشیم؟
آینده اسنوکر روشن است به شرطی که پایگاه‌های استعدادیابی تشکیل شود. به شرطی که مسابقات اسنوکر از تلویزیون پخش شود. چه اشکالی دارد که خانواده‌ها فرزندان خودشان را در باشگاه‌های اسنوکر ثبت‌نام کنند؟


حریف انگلیسی با حقه مرا برد و قهرمان جهان شد 
اولین حضور حسین وفایی در مسابقات جهانی حرفه‌ای‌ها با یک اتفاق تلخ همراه شد و اگر کم‌تجربگی او نبود می‌توانست بازیکن انگلیسی را شکست بدهد. اسنوکرباز تیم ملی می‌گوید مارک کینگ با حیله و نیرنگ آن بازی معروف را برد و مسیر قهرمانی‌اش هموار شد؛«در مسابقات جهانی سال2017 به جمع 8نفر برتر راه پیدا کردم و برای صعود به نیمه‌نهایی باید مارک کینگ را می‌بردم. او استاد راه انداختن جنگ‌های روانی است و در این کار تبحر خاصی دارد. سالیوان، اسطوره اسنوکر جهان که به‌طور افتخاری در مسابقات مختلف مرا کوچ می‌کند قبل از بازی درباره شگردهای مارک کینگ با من صحبت کرده بود. کینگ 32سال در مسابقات حرفه‌ای بازی می‌کرد. او در کارنامه‌اش قهرمانی نداشت و من باید به راحتی او را می‌بردم. وقتی بازی سه بر دو به نفع کینگ بود، روی 2توپ آخر برنده صد درصد بودم و باید سه بر سه را قبول می‌کرد. من هم با انجام کارهای نمایشی او را مقابل چشم تماشاگران تحقیر می‌کردم و صدای خنده تماشاگران را می‌شنیدم. در همان لحظات مارک کینگ از داور اجازه گرفت تا به دستشویی برود.من هم به داور اوکی دادم و او بدون اینکه باخت را بپذیرد به دستشویی رفت. کینگ بعد از نیم‌ساعت به بازی برگشت و تساوی را قبول کرد. او با این کار از نظر ذهنی مرا به هم ریخت و بازی را 5بر 3برد و بعد هم به فینال رفت و بعد از 32سال قهرمان شد». حسین وفایی باخت به یکی از بهترین بازیکنان جهان را یک تجربه تلخ اما با ارزش می‌داند؛ «الان جزو 32بازیکن اول دنیا هستم اما وقتی با کینگ مسابقه می‌دادم رتبه 80 را داشتم. من اعتماد به نفس داشتم اما کینگ انگلیسی با سیاست مرا برد. البته بازی‌های خوبی که در مسابقات سال2017 انجام دادم احترام همه بازیکنان و مربیان را برانگیخت و بعد از این مسابقات بود که چند بازیکن سرشناس دیگر را بردم و برای نخستین بار به نیمه‌نهایی مسابقات حرفه‌ای راه پیدا کردم».


از هیچ حریفی نمی‌ترسم. در مسابقه با ترامپ هم ترس به دلم راه ندادم. قبلا یکی دو بار مرا برده بود اما در مسابقات جهانی 2017 بازیکنان بزرگی را برده بودم و نمی‌توانستم بپذیرم که باز هم به ترامپ ببازم





نمی‌خواهم نقشه‌هایم لو برود 
شاید خیلی‌ها نمی‌دانند که ملی‌پوش اسنوکر ایران، سال‌هاست بدون مربی و در تنهایی مطلق تمرین می‌کند. تمرین در تنهایی یکی از شگردهای حسین وفایی برای رویارویی با بازیکنان سرشناس است. او می‌گوید در تنهایی تمرین می‌کند چون نمی‌خواهد مشتش برای رقبا باز شود؛«ترجیح می‌دهم در سکوت تمرین کنم و کسی تمرین کردن مرا نمی‌بیند. چه لزومی دارد کسی ببیند کجا و چگونه تمرین می‌کنم؟ یکسری نقشه‌هایی دارم که آنها را برای خودم نوشته‌ام و نمی‌خواهم رازهایم به‌راحتی فاش شود. هر کسی در زندگی‌اش رازهایی دارد و تمرین در سکوت هم بزرگ‌ترین راز زندگی من است. دلیل دیگرش این است که نمی‌خواهم کسی بفهمد چقدر سخت تمرین می‌کنم. قبلا حداقل روزی 8ساعت تمرین می‌کردم اما بعد از شیوع کرونا به ناچار 3‌ماه در قرنطینه ماندم. در این مدت دستم به چوب بیلیارد هم نخورد و سخت‌ترین دوره زندگی ورزشی‌ام را گذراندم اما آرام آرام به تمرین برگشته‌ام و خودم را برای مسابقات جهانی آماده می‌کنم».