موتورسیکلت‌های رها
شاید ویروس کرونا از شهرها برود اما معضلات سخت‌تری همچون ترددهای قانون‌شکنانه و بی‌ضابطه موتورسیکلت‌ها همچنان در فضای شهر وجود دارند
سیدمحمد فخار _ خبر‌نگار
تهران سال‌هاست از کرونا رنج می‌برد. نه، این ایده داستان‌های تخیلی نیست. مگر قرار است کرونا با ما چه کند؟ همه بلاهایی که این ویروس بر سر ما می‌آورد را سال‌های سال موتورسیکلت‌های کاربراتوری به ما تحمیل کرده‌اند. اگر باور ندارید گزارش پیش‌رو را بخوانید. دلیل پرداختن به آنها در شرایط حاضر این است که در شرایط کرونا هم بیش از پیش رها شده‌اند.
این روزها بسیار می‌توان دید موتورسورانی که از چندسانتی‌متر هم عبور می‌کنند و تن هر بنی‌بشری را به لرزه می‌اندازند. تعداد اندکی از آنها ماسک بر صورت دارند اما کلاه ایمنی بر سر نه. تعداد انبوهی در مرکز شهر برای رسیدن به مقصد از هر گذرگاهی عبور می‌کنند؛ پیاده‌رو، خیابان یکطرفه و حتی گاهی از روی پل عابرپیاده! آنها در روزگار کرونایی به حال خود رها شده‌اند. بخشی زیادی از آنها با همین دوچرخ دودزا روزی‌آور خانه هستند و شاید به همین دلیل چند وقتی است نگاه اغماضی به تخلفات‌شان وجود دارد. اما این موضوع درست برعکس تفاهم سال گذشته پلیس راهنمایی و رانندگی با شهرداری تهران برای ساماندهی تردد موتورسیکلت‌ها در قالب پویش «موتورسوار خوب» است.
معاینه فنی؟
یک موتورسیکلت کاربراتوری، از همان‌هایی که حدود 2میلیون دستگاهش آزادانه در تهران تردد می‌کنند، هیچ‌گاه قادر به دریافت معاینه فنی نیست. این یعنی این وسایل از نظر ترمز، موتور و آلودگی هوا آزاد آزادند و هیچ نظارتی بر آنها نمی‌شود. موتورهای کاربراتوری دارای ژیگلورهایی هستند که به‌آسانی و در عرض چند ثانیه پس از یک تست معاینه فنی می‌توانند روند سوخت‌رسانی را عوض کنند و به آلوده‌ترین وسایل نقلیه شهری تبدیل شوند.
شوخی کلاه
طبق قوانین راهنمایی و رانندگی یک موتورسیکلت‌سوار و راکبانش باید کلاه ایمنی بر سر داشته باشند اما اگر دقایقی به مرکز شهر سر بزنید، خواهید دید که قوانین برای این وسایل نوشته نشده است. فصل گرما از راه رسیده و از هر 10موتوری، در بهترین حالت 2نفر کلاه بر سر دارند. بدین‌ترتیب این قانون بیشتر جنبه شوخی برای آنها دارد و به‌علت شمارگان میلیونی این وسایل، امکان نظارت کامل بر آنها از سوی هیچ نهادی وجود ندارد.
6ماه تعطیلی ساماندهی
پلیس راهور تهران هرازچندگاهی طرحی با عنوان ساماندهی موتورسیکلت‌های پایتخت را به اجرا در می‌آورد تا تردد افسارگسیخته این وسایل هنجارشکن را مدیریت کند. آخرین نوبه از اعلام این طرح به 4اسفند98 برمی‌گردد که آن هم به‌علت آغاز قرنطینه کرونایی، شرایط سختی برای اجرا داشت. آخرین طرح ساماندهی پیش از این به آبان سال گذشته بازمی‌گشت و هم‌اکنون 6ماه از آخرین طرح عملیاتی ساماندهی این وسایل می‌گذرد. البته اقدام پلیس هربار مؤثر بوده اما طی دوره‌ای کوتاه این وسایل باز به چرخه هنجارشکنانه خود بازگشته‌اند.
8رشته تخصصی
طبق اعلام پلیس راهور تهران موتورسیکلت‌های قانون‌گریز تهران در این 8رشته حکم استادی به‌دست آورده‌اند؛ حرکت در خلاف جهت خیابان، حرکت در خط ویژه، حرکت در مسیرهای ممنوعه، حرکت در پیاده‌رو، عبور از چراغ قرمز، همراه نداشتن مدارک، نداشتن و مخدوش‌بودن پلاک و حرکات مخاطره‌آمیز. البته برخی هم قوانین را به‌طور دائم رعایت می‌کنند اما شمار آنها برابر قانون‌شکنان به چشم نمی‌آید.
قاتلان نفس
یک موتورسیکلت کاربراتوری از آن نظر شبیه‌ترین وسیله به کروناست که راه نفس را می‌بندد و آلودگی هوایی که تولید می‌کند، مثال‌زدنی است. تولید آلودگی یک موتورسیکلت در هر کیلومتر تردد 15گرم است و این یعنی 7برابر یک خودروی یورو4! این عدد وقتی دهشتناک می‌شود که بدانیم این وسایل عامل 20درصد آلودگی هوای تهران هستند و سالانه 146هزار تن انواع آلاینده‌های سمی و مهلک را وارد هوای شهر و فضای تنفسی شهروندان می‌کنند.
این‌همه صدا
همه مشکلات موتورسیکلت‌های تهران به آلودگی هوا و هنجارشکنی در تردد ختم نمی‌شود. آنها در ترددهای روزانه خود به‌طور میانگین70دسی‌بل آلودگی صوتی تولید می‌کنند که 15دسی‌بل بیشتر از حد مجاز روزانه و 25دسی بل بیشتر از حد مجاز شبانه در محیط شهری است. این اعداد یعنی همین وسایل کوچک اما پرخطر، عامل بسیاری از بیماری‌های مغزی هستند که ریشه در برهم‌خوردن آرامش دارند.
یک‌سوم فوتی‌ها
حتما شما هم صحنه‌هایی از تصادف و واژگون شدن موتورسیکلت‌ها در معابر شهری به یاد دارید. مطابق آمار پزشکی‌قانونی تهران، یک‌سوم فوتی‌های تصادف در پایتخت در صحنه‌های تصادف با موتورسیکلت بوده‌اند. آمار 35درصدی آنها در شرایطی است که بدانیم استانداردی در این زمینه وجود ندارد و یک کشته هم زیاد است.
موتور یا کرونا؟
با ذکر دلایل فوق حالا شما به‌عنوان مسئول و شهروند به این فکر کنید کرونا که 3ماه است مهمان ناخوانده ما شده، مهلک‌تر و بیماری‌زا‌تر است یا 2میلیون موتورسیکلتی که ده‌ها سال است در شهر آزادانه تردد می‌کنند. با ذکر موارد فوق جای این پرسش بیش از پیش در اذهان احساس می‌شود که آیا نباید فکری عاجل به حال این وسایل کرد؟
