تمنای مذاکره

اسماعیل سلطنت‌پور _ خبرنگار

معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات اعلام کرد برخی چهره‌های سیاسی در آمریکا منتظر فوت مایکل وایت بودند. او به یک بیماری مزمن دچار بود. هرچه آمریکا به ایام انتخابات ریاست‌جمهوری نزدیک‌تر می‌شود، شوق ترامپ برای مذاکره با ایران بیشتر می‌شود. او همزمان با جلو بردن طرح‌های تحریمی، به‌تازگی سیگنال‌هایی را برای ترغیب طرف ایرانی به مذاکره ارسال کرده؛ هرچند پس از ترور سردار سلیمانی به دستور ترامپ، شکل‌گیری کانال مستقیم بین تهران و واشنگتن دست‌کم در آینده نزدیک بعید به‌نظرمی رسد.

آمریکا در انتظار فوت وایت بود
رئیس‌جمهور آمریکا در 72ساعت گذشته 2بار به تمجید ایران پرداخت؛ بهانه این ستایش، جلب موافقت ایران برای آزادسازی یک تبعه آمریکایی است که البته ایران در ازای آزادی او 2پژوهشگر را از بند آمریکا رها کرد. حالا اخباری منتشر شده که مایک وایت مبتلا به بیماری اچ‌آی‌وی بوده و ایران در یک اقدام پیشدستانه برای جلوگیری از بهره‌برداری آمریکا از مرگ احتمالی وایت، آزادی او را تسهیل و در این راه 2 شهروند ایرانی را هم آزاد کرده است. در این رابطه مدیرکل ضد‌جاسوسی وزارت اطلاعات ایران توضیح داده است: مایکل وایت یکی از نظامیان آمریکایی بود که 2سال قبل با پوشش توریست وارد کشور شد. مشارالیه قصد داشت برای تأمین فرصت جاسوسی با روش‌های فریبنده و ارتباط با اتباع ایرانی، پوشش حضور خود در کشور را به‌دست آورد که توسط ضد‌جاسوسی وزارت اطلاعات شناسایی و دستگیر شد؛ این درحالی است که همزمان با شکایت شاکی خصوصی نیز مواجه شد. نهایتاً پس از گذشت حدود 2 سال از محکومیت، مشارالیه به‌دلیل تشدید بیماری و دلایل انسانی و طی فرآیند قضایی از کشور اخراج شد. وی درخصوص پیام‌های پی‌درپی و سخنان تشکرآمیز ترامپ از ایران بابت آزادی وایت، اظهار داشت: ترامپ به‌شدت محتاج جلب حمایت افکار عمومی پس از استیصال و درماندگی در قضیه مدیریت بیماری کرونا و همچنین مدیریت اعتراضات علیه تبعیض و نژادپرستی است؛ لذا در اقداماتی غیرحرفه‌ای سعی دارد اختلافات مبنایی جمهوری اسلامی ایران با رژیم آمریکا را به مسائل سطحی تنزل داده و از هر موضوع بی‌ربط و کوچکی به‌عنوان بستر مذاکره با ایران بهره‌برداری حداکثری کند.
وی در ادامه اظهار داشت: اطلاعات معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات نشان می‌دهد که برخی سیاسیون در آمریکا از جمله برایان هوک در نظر داشتند از فوت مایکل وایت به‌دلیل بیماری مزمن حداکثر بهره‌برداری سیاسی را علیه جمهوری اسلامی ایران و در قالب یک بمب خبری به‌عمل آورند که با آزادی وی، این فرصت رفتار غیرانسانی نیز از آنان سلب شد.
اشاره مدیرکل ضد‌جاسوسی وزارت اطلاعات روز جمعه در توییت ظریف خطاب به رئیس‌جمهور آمریکا به کنایه مورد اشاره قرار گرفته بود. ظریف در آن توییت نوشت: ما، برخلاف اقدامات زیردستان شما به تبادل انسان‌دوستانه دست یافتیم. وزیر خارجه در رابطه با توییت ترامپ مبنی بر اینکه ایران و آمریکا می‌توانند توافق کنند و ایران نباید منتظر انتخابات آمریکا باشد کنایه‌ای هم به اخراج جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی ترامپ زده بود و خاطرنشان کرد: مشاوران شما که اکثراً تا الان اخراج شده‌اند قمار احمقانه‌ای انجام داده‌اند؛ اینکه چه زمانی بخواهید آن را اصلاح کنید، به تصمیم شما بستگی دارد.

توقف رسیدگی به پرونده یک زندانی ایرانی
با این حال، شواهدی وجود دارد که آمریکا در هفته‌های اخیر سیگنال‌هایی را برای تشویق ایران به مذاکره ارسال کرده است؛ ازجمله اینکه در 2هفته اخیر با چراغ سبز آمریکا مبلغ 400میلیون دلار از پول‌های ایران که به‌دلیل تحریم آمریکا در عراق بلوکه شده بود، آزادسازی شده است. از سوی دیگر عراق قراردادی 2ساله برای خرید برق از ایران بسته که این قرارداد نیز نمی‌تواند بدون جلب موافقت آمریکا عقد شده باشد.
همچنین روز گذشته خبری منتشر شد که دادستان‌های فدرال آمریکا در اقدامی که نادر توصیف شده خواستار توقف پرونده قضایی علیه علی صدر هاشمی‌نژاد شده‌اند که به نقض تحریم‌های آمریکا متهم شده بود.
خبرگزاری بلومبرگ روز جمعه ۱۶خرداد‌ماه، گزارش داد این بانکدار ایرانی ۴۰ساله در ‌ماه مارس گذشته، متهم شده بود که از طریق نظام بانکی آمریکا، ۱۱۵میلیون دلار را از ونزوئلا به‌صورت غیرقانونی به ایران منتقل کرده است.
روز جمعه، دادستان‌ها در دادگاه فدرال منهتن، از قاضی پرونده صدر هاشمی‌نژاد خواستند که به‌دلیل نبود شواهد کافی، تعقیب این پرونده را متوقف کند.
بعید نیست که توقف تعقیب قضایی صدر هاشمی نژاد باج دیگری از سوی دولت آمریکا به ایران برای آزادی مایکل وایت بوده باشد. آمریکا پیش از آزادی دکتر مجید طاهری که علنا با وایت تبادل شده بود، یک پژوهشگر ایرانی دیگر به نام عسگری را هم آزاد کرده بود.

پول‌های ناچیز
در هفته‌های اخیر شواهدی از نرمش آمریکا نسبت به برخی کشورهای شرقی ازجمله کره‌جنوبی منتشر شده بود تا این کشورها بتوانند تجارت‌های محدود با ایران داشته باشند که هفته گذشته سفارت کره‌جنوبی در ایران خبری مبنی بر ارسال یک محموله به ایران منتشر کرد؛ هرچند وزارت خارجه ایران اقدام کره‌جنوبی را ناچیز توصیف کرده است. تحرکات به ظاهر مثبت آمریکا در حالی است که به‌صورت همزمان دولت آمریکا طرح تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را که قرار است مهر‌ماه براساس قطعنامه2231 برچیده شود، بین اعضای دائم شورای امنیت توزیع کرده است. برایان هوک، مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا 2 روز قبل گفته بود اگر طرح تمدید تحریم‌های ایران به نتیجه نرسد، آمریکا مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد؛ درحالی‌که شرط مکانیسم ماشه عضویت در برجام است و آمریکا که اردیبهشت 2 سال قبل از برجام خارج شده مدعی است یک عضو برجام است و می‌تواند اسنپ بک کند؛ ادعایی که البته نه‌تنها از طرف چین و روسیه بلکه از طرف اروپایی‌ها هم مورد تشکیک قرار گرفته و رد شده است.
در ایران علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی و محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی هرگونه احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا را رد کرده‌اند.

درهای مذاکره باز است

برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با بیان اینکه در مذاکره‌های گسترده‌تر با ایران درباره برنامه هسته‌ای آن و دیگر مسائل هنوز باز است، گفت که تاکنون این مذاکرات محدود به آزادی زندانیان بوده‌اند. هوک در این راستا بیان کرد: (دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا) در دیپلماسی‌ را چند سال است که باز نگه داشته و در همین مقطع زمانی با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی 3بار دیدار کرده است. بنابراین، ما مایلیم ببینیم که ایران دیپلماسی ما را با دیپلماسی پاسخ دهد. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران مدعی شد که تعداد شهروندان آمریکایی که بازداشت شده‌اند و آزاد خواهند شد افزایش می‌یابد اما جزئیاتی درباره زمان و محل آن ارائه نداد.