شهر صنعتی اراک بازار هنر ندارد

صبا خایانی| اراک- خبرنگار:

 منبت‌کاری از هنرهای ناب ایرانی است که امروزه جوانان بسیاری در کشور و استان به این هنر فاخر و اصیل مشغول هستند. این در حالی است که عده ای از این جوانان با این هنر امرار معاش می‌کنند. «امید مرادی» منبت‌کار اراکی یکی از این جوانان است و با وجود اینکه 30 سال بیشتر ندارد، اما با همین سن کم منبت‌کار چیره‌دستی است و نقش‌های پر رمز و راز فراوانی بر پیکر چوب می‌تراشد. برای شناخت بهتر هنر این هنرمند جوان، اما باتجربه و اینکه منبت‌کاری استان از دید این هنرمند چه جایگاهی دارد، با او به گفت‌وگو نشستیم.


چطور شد که به منبت کاری روی آوردید؟

از 15 سالگی به پیکرتراشی و نقش‌تراشی روی چوب یا همان منبت‌کاری علاقه‌مند شدم. این علاقه پیشینه خانوادگی نداشت و هیچ یک از اعضای خانواده منبت‌کار نبودند و این یک میل و ذوق فردی بود. بعد از علاقه‌مند شدن به این هنر کم‌کم آن را آموختم و در کنار تحصیل، منبت‌کاری هم می‌کردم. از 20 سالگی این هنر را به صورت حرفه‌ای پیگیری کردم و هر روز اشتیاقم برای آموختن بیشتر می‌شد تا اینکه امروزه به عنوان یک منبت‌کار در خدمت شما هستم. هم‌اکنون که 30 ساله هستم از طریق منبت‌کاری امرار معاش می‌کنم و تمام وقت روزانه‌ام صرف این کار می‌شود. البته به خاطر عشق به این هنر زمانی که برای این کار صرف می‌کنم از بهترین اوقات زندگی‌ام محسوب می‌شود. نقش تراشیدن بر پیکر چوب به دلیل ظرافت‌ها و دقت‌هایی که نیاز دارد تمامی مشغله‌های زندگی را از ذهنم دور  و آرامش عمیقی در ذهنم ایجاد می‌کند. 

از درآمد این حرفه هنری رضایت دارید؟

هنرمند معمولا حین انجام کار به درآمد فکر نمی‌کند. این ذات هنر است. هنرمند ناخواسته به حدی غرق کار می‌شود که به قیمت اثری که به وجود می‌آورد توجهی ندارد. در نهایت بعد از اتمام کار بحث بازار فروش و امرار معاش از این طریق مطرح می‌شود. امرار معاش مناسب از راه هنر در واقع 2 حسن دارد. اول اینکه هنرمندان شیفته این هستند که مردم آثارشان را ببینند و کارشان مورد استفاده قرار بگیرد و نکته بعد هم اطمینان خاطر هنرمند از تأمین مخارج زندگی است. این دو موضوع بر خلق آثار فاخرتر بسیار تأثیرگذار است. به همین دلیل ایجاد زمینه مناسب برای فروش آثار هنرمندان می‌تواند به ایجاد اشتغال مناسب از این طریق و تثبیت و حتی افزایش تعداد صنعتگران کمک کند. 

آثاری که خلق می‌کنید در کجا به فروش می‌رسد؟

آثاری که در کارگاهم تولید می‌کنم بیشتر به دیگر استان‌ها صادر می‌شود و در مرکزی چندان بازار خوبی ندارد. شاید یکی از دلایل این اتفاق نبود بازار فروش در استان به ویژه در اراک صنعتی است. مرکزی پیشینه قابل توجهی در بخش‌های مختلف هنری دارد، اما امروز بستر رشد و توسعه و نیز پرداختن به این هنرها و دیگر هنرهای ایرانی چندان مهیا نیست و شاید باید در کنار صنعت، بخش هنر استان نیز مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

چه اقدامی برای بهبود بازار صنایع دستی استان باید انجام شود؟

برگزاری نمایشگاه‌های فصلی کمک زیادی به معرفی و فروش صنایع دستی استان می‌کند. در کنار برگزاری نمایشگاه، نیاز به در نظر گرفتن مکان‌های مناسب برای نمایش و فروش دائمی آثار هنرمندان داریم. مردم در اغلب موارد از آثار هنری استان هیچ اطلاعی ندارند و حتی نام آثار هنری و تفاوت آثار را نمی‌دانند. به همین دلیل قادر به تشخیص اثر خوب از اثر ضعیف و کار ماشینی نیستند. تا به حال اقدام موثری برای رفع این معضل انجام نشده و چراغ کارگاه به همت خود هنرمندان روشن نگه داشته شده است، اما برای تداوم روشنایی این چراغ با توجه به رقابت بالایی که در بازار وجود دارد، باید از سوی مسئولان نیز برنامه‌ریزی و اقدام شود.

دلیل گرایش مردم به صنایع دستی ماشینی و خارجی چیست؟

یکی از دلایل گرایش مردم به کالاهایی با نمای صنایع دستی که در اصل به صورت ماشینی تولید می‌شوند و اغلب وارداتی هستند، تفاوت قیمت است. مواد و وسایل اولیه تولید صنایع دستی گران است و به همین ترتیب کار تمام شده نیز قیمت بالاتری نسبت به اجناس ماشینی خارجی دارد. شاید اگر مواد اولیه با قیمت مناسب‌تری در اختیار هنرمندان قرار بگیرد و از طرفی بازار فروش نیز رونق پیدا کند، هنرمند به تولید انبوه فکر کند و قیمت تمام شده نیز کاهش یابد. البته ایجاد زمینه صادرات و معرفی آثار در بازارهای جهانی نیز می‌تواند به رونق بازار کمک کند.

سخن پایانی
مردم امروز نیاز به شناخت، آگاهی و تأثیر روحی روانی هنر در زندگی دارند که زمینه این شناخت باید فراهم شود. امروز هم سن و سالان من و حتی جوان‌ترها میل به یادگیری هنر دارند. ایجاد زمینه امرار معاش از این طریق موجب ورود افراد به این عرصه می‌شود و به زنده نگاه داشتن هنرهای ناب ایرانی کمک می‌کند.