سلامت دهان در سالمندی

لاله خلیل‌آذر _ متخصص بیماری دهان، فک و صورت

با افزایش سن و رسیدن به سنین سالمندی، تغییراتی در سیستم بدن ایجاد می‌شود که به تبع آن شاهد تغییراتی در دهان، دندان، فک و صورت افراد سالخورده هستیم. برخی از این تغییرات می‌تواند برای افراد سالمند مشکلاتی را ایجاد کند. ازجمله این تغییرات می‌توان به تغییر بافت ماهیچه‌ای وعضلانی در ماهیچه‌های فک و صورت اشاره کرد.
 این وضعیت می‌تواند منجر به ایجاد شدن حالت افتادگی صورت شود. در این حالت، گازگرفتگی مکرر مخاط گونه یکی از مسائلی است که می‌تواند منجر به دامن زدن مشکلات در سالمندان شود. ازدست رفتن خاصیت ارتجاعی مخاط و نازک شدن مخاط دهان سبب می‌شود، فرد سالمند مستعد زخم‌های دهانی شود و با کوچک‌ترین تحریکی زخم‌ها در دهان ایجاد و سبب آزار سالمند درهنگام جویدن غذا و بلع آن شود. کاهش کمیت و کیفیت ترشحات بزاق یکی دیگر از شایع‌ترین مشکلاتی است که سالمندان در این سن با آن روبه‌رو می‌شوند. بزاق معمولاً غلیظ‌تر می‌شود وترشح آن کاهش پیدا می‌کند. در این حالت فرد سالمند مدام احساس خشکی دهان می‌کند و میل به نوشیدن آب در او افزایش پیدا می‌کند. این حالت را شاید بتوان یکی از شایع‌ترین مشکلات سالمندان دانست. در چنین شرایطی، صحبت کردن برای سالمند مشکل شده و زبان آنها به کام می‌چسبد و موقع حرف زدن مجبورند دهان خود را خیس کنند. به‌دلیل کاهش فعالیت سیستم ایمنی در کل بدن‌ ترمیم زخم در دهان به کندی اتفاق می‌افتد. به‌عنوان نمونه، زخم‌های دهانی در افراد عادی باید در مدت 2تا 3روز درمان شود اما، این زخم‌ها در فرد سالمند بین یک هفته تا 15روز زمان نیاز دارد و از این رو، افرادی که در خانه با فرد سالمند زندگی می‌کنند باید به این موضوع توجه کافی داشته باشند؛ چرا که این زخم‌ها مستعد عفونت‌های باکتریایی و خصوصاً قارچی است و باید مراقبت لازم را برای جلوگیری از ایجاد این عفونت‌ها در دهان فرد سالمند کرد. علاوه بر این، عفونت‌های قارچی موجب زخم‌های دور دهان، عفونت مخاط و سوزش اطراف آن و روی زبان می‌شود و بنابراین باید به محض اینکه علائم سوزش، زخم و عفونت را می‌بینند به پزشک مراجعه کنند که درمان لازم برای فرد اعمال شود تا از بروز ناراحتی‌ها و مشکلات بعدی جلوگیری شود.