رؤیای علمی عضله‌سازی بدون ورزش

دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن مطالعه قانع‌کننده‌ای انجام داده‌اند که در آن مشخص شده مدلی از ژن‌درمانی می‌تواند به افرادی با اضافه‌وزن بالا کمک کند تا بدون رژیم و تمرین‌های فیزیکی، چاقی را درمان کنند و حتی به مرحله عضله‌سازی‌ برسند. البته این مطالعه هنوز به فاز انسانی نرسیده و به‌تازگی روی موش‌هایی انجام شده است که در رژیم غذایی پرچرب بوده‌اند.
به گزارش نیواطلس، پروتئین فولیستاتین که معمولا در بافت‌های بدن همه حیوانات یافت می‌شود، نخستین بار اواخر دهه 80میلادی کشف و تعریف شد. ابتدا این هورمون به‌عنوان یک هورمون بازتولید‌کننده مورد بررسی قرار گرفت اما کم‌کم مشخص شد که فولیستاتین روی تعدادی از فرایندهای سلولی ازجمله تکثیر ماهیچه تأثیر می‌گذارد.
مطالعات پیشین روی حیوانات ثابت کرد ژن درمانی‌های طراحی شده برای تقویت تولید پروتئین فولیستاتین می‌تواند به درمان برخی بیماری‌های دژنراتیو ماهیچه‌ای کمک کند. بیماری‌های دژنراتیو با زوال پیشرونده و تخریب تدریجی ماهیچه‌ها یا اعضای دیگر بدن همراه است.
 اما حالا این تحقیق جدید مشخص کرده است که این نوع از درمان می‌تواند با افزایش حجم ماهیچه و کاهش التهاب متابولیکی مربوط به چاقی باعث درمان آرتروز شود.

فرشید گیلک، محقق ارشد این تحقیق می‌گوید: چاقی رایج‌ترین خطر برای آرتروز مفصلی است. چاقی مفرط و اضافه وزن می‌تواند مانع توانایی فرد برای تمرین یا حتی انجام درمان‌های فیزیکی شود.
 در این مطالعه که در مجله Science Advances به چاپ رسیده است، برای درمان موش‌های جوان از ژن‌تراپی که با افزایش تولید پروتئین فولیستاتین طراحی شده بود، استفاد شد. به این حیوانات غذاهایی با چربی بالا داده شد و پیشرفت بهبود آسیب‌دیدگی مفصل آنها مورد بررسی قرار گرفت.
گیلک نتایج این آزمایش را عمیق می‌داند، چرا که حجم عضلات این حیوانات بدون گرفتن وزن اضافی باوجود رژیم غذایی پرچرب و ورزش‌کردن در حد معمول، افزایش یافته بود.
ژن‌درمانی به‌طور ویژه باعث کاهش تخریب غضروف، التهاب سینوویال و بازسازی استخوان در ارتباط با آسیب مفصل و آرتروز می‌شود. گیلک می‌گوید: ما در اینجا راهی برای استفاده از ژن‌درمانی برای ساخت سریع ماهیچه تعریف کرده‌ایم. این کار تأثیر عمیقی روی موش‌ها داشت و وزن آنها را در حالت ثابت نگه داشت و نشان داد که یک رویکرد مشابه شاید بتواند در برابر آرتروز، به‌ویژه با موردی مثل مرض چاقی مؤثر باشد.
این نخستین باری نیست که درمان ژنی فولیستاتین برای درمان انسان‌ها پیشنهاد می‌شود. این نوع درمان به‌عنوان درمان بالقوه برای سرطان، بیماری‌های کلیوی و فیبروز کیستیک مورد بررسی قرار گرفته است. فاز اول آزمایش انسانی برای سنجش امنیت درمان ژنی فولیستاتین برای دیستروفی عضلات بکر مشخص کرد که درمان، هیچ‌گونه عوارض جانبی به همراه نداشت اما کارایی آن در این مرحله نیز هنوز قابل تشخیص نیست.
فولیستاتین که با عنوان «پروتئین متصل‌شونده به اکتیوین» هم شناخته می‌شود، نام یک پروتئین است که در انسان توسط ژن «FST» کد می‌شود. این پروتئین در آزمایش‌های حیوانی، قابلیت تنظیم رشد سلول‌های عضلانی را دارا بوده و چندین کارآزمایی بالینی در حال انجام است تا از آن، جهت درمان برخی بیماری‌های عصبی همچون «آتروفی عضلانی نخاعی»و «میوزیت جسم انکلوزیونی» (IBM) و همچنین درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک استفاده شود.
این تحقیق جدید نشان می‌دهد که ژن درمانی فولیستاتین نه‌تنها بر توده عضلانی تأثیر می‌گذارد بلکه فعالیت‌های متابولیکی وسیعی را نیز به همراه دارد که به نوعی می‌تواند با دریافت کالری در رژیم‌های غذایی پرچربی مقابله کند. گیلک درباره اینکه این تیم تحقیقاتی با مراحل آزمایش انسانی این درمان فاصله زیادی دارد، کاملا واقع‌بین است اما این یافته‌های امیدوار‌کننده می‌تواند به چشم‌انداز انسان‌ها در آینده کمک کند؛ چراکه می‌تواند چاقی مفرط را بدون تغییر اساسی در رژیم غذایی و یا ساختن عضله در شرایطی که قادر به ورزش‌کردن نیستید، درمان کند. گیلک اشاره می‌کند که چیزی شبیه به این می‌تواند سال‌ها زمان ببرد تا به یک روش درمانی قطعی تبدیل شود اما آنها از اینکه می‌توانند به این ترتیب آسیب‌های مفصلی ناشی از آرتروز را کاهش دهند بسیار هیجان‌زده هستند؛ به‌ویژه اینکه این روش می‌تواند در زمینه درمان بیماری‌های شدید چاقی نیز کارآمد باشد.

درمان ژنی فولیستاتین
این نخستین باری نیست که درمان ژنی فولیستاتین برای انسان‌ها پیشنهاد می‌شود. این نوع درمان به‌عنوان درمان بالقوه برای سرطان، بیماری‌های کلیوی و فیبروز کیستیک مورد بررسی قرار گرفته است