اولویت با مترو و اتوبوس است نه تراموا

 کرونا ماهانه حدود 120میلیارد تومان به ناوگان حمل‌ونقل تهران خسارت وارد کرده است؛ آن هم در روزگاری که حمل‌ونقل همگانی بیش از هر زمان دیگری، نیازمند حمایت است و چنانچه هرچه سریع منابع مالی لازم نرسد، اتوبوس‌ها و واگن‌­های مترو روزبه‌روز شلوغ‌تر می‌شوند و چندی بعد معلوم نیست که اتفاقات ناگواری برای شهروندان رخ دهد.
به گزارش همشهری، مدتی پیش که طرح بازگشایی مشاغل کم خطر و بازگشت به روال عادی البته با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح شد، اول از همه موضوع شلوغی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران به میان آمد. طی مدت اخیر، این سؤال دائما پرسیده شده که اگر تنها راه‌حل لغو ممنوعیت به محدوده‌های طرح ترافیک باشد، بدون شک، شهر بیش از پیش شلوغ خواهد شد، آلودگی هوا افزایش خواهد یافت و مصرف سوخت بالا می‌رود. با این حال هنوز از سرنوشت وعده‌های تامین اتوبوس دولتی و کمک‌های نقدی به بخش مترو خبری نیست. به‌طور نمونه اینطور که محمود ترفع، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران اعلام کرده، تمهیدات خرید ۲۰۰دستگاه اتوبوس برای شهر تهران فراهم است اما هیچ‌یک از شرکت‌ها و تولید‌کنندگان داخلی در مناقصات شرکت نکرده‌اند. به گفته او پیرو ابلاغ متمم بودجه ابلاغی در بهمن‌ماه سال 1398، اعتبار درنظر گرفته شده برای توسعه ناوگان اتوبوسرانی اعم از خرید اتوبوس دوکابین، اتوبوس برقی و مینی بوس در سال گذشته برابر 616میلیارد تومان بوده است. ترفع گفت: «تمهیدات لازم برای خرید 200دستگاه اتوبوس گازسوز، 60دستگاه اتوبوس برقی و 10دستگاه خودروی ون سامانه جانبازان و معلولان از سوی شرکت واحد فراهم شده است، اما با وجود برگزاری مناقصات و تلاش‌های صورت پذیرفته متأسفانه هیچ‌یک از شرکت‌های مرتبط و تولیدکننده داخلی در مناقصات شرکت نکردند.»  مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران تأکید کرده: در سال 1399توجه ویژه‌ای به نوسازی ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران شده است؛ به‌گونه‌ای که طبق بودجه شهرداری تهران بالغ بر 90درصد بودجه سرمایه‌ای شرکت واحد اتوبوسرانی به امر نوسازی ناوگان اختصاص یافته اما اگر درصورت تأمین کافی و بموقع منابع، برنامه‌های پیش‌بینی شده برای امسال اجرا ‌شود.
محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران نیز معتقد است: حجم تردد بالای خودرو در شهر هم می‌تواند به شیوع کرونا دامن بزند. او گفت: «کرونا فقط در حمل ونقل عمومی شیوع ندارد. این حجم خودرو و سفرهای زائد و غیرضروری در مرکز شهر و فروشگاه‌ها باعث ایجاد تجمع و دامن زدن به بیماری می‌شود. در شرایط حاضر بسیاری از خودروهای حمل‌ونقل عمومی در حوزه درآمدی آسیب دیده‌اند و با این راهکار درآمد آنها بهبود می‌یابد؛ ضمن اینکه کمکی به حمل‌ونقل خواهند کرد، چراکه مردم از تاکسی‌ها بیشتر استفاده می‌کنند و کار آنها نیز رونق می‌گیرد. همچنین این روزها ترافیک شدید محدوده مرکزی شهر برای مردم و بخش‌های مختلف نظیر خطوط ویژه اتوبوسرانی و پارک خودروها مشکل‌ساز شده است.» علیخانی اضافه کرد: «حمل ونقل عمومی تهران در شرایط عادی روزانه ۵میلیون سفر را پوشش می‌داد که در شرایط شیوع کرونا کل سفر مترو و اتوبوس فعلا به۱میلیون سفر کاهش یافته است. به همین دلیل درآمد مترو و اتوبوس از محل فروش بلیت نیز به یک پنجم کاهش یافته است. البته در دوره شیوع کرونا به‌صورت مستقیم ماهانه ۱۲۰میلیارد تومان تنها به بخش حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری تهران خسارت وارد شده است که این جدای از هزینه‌های اضافه شده ازجمله ضدعفونی کردن روزانه ناوگان حمل‌ونقل است.»


ظرفیت تراموا یک‌چهارم مترو
در مورد مترو هم وضعیت بهتر از بخش اتوبوسرانی نیست و همه‌‌چیز به تزریق پول گره خورده است.البته چند روز پیش، بیژن زنگنه، وزیر نفت از پرداخت ۱۵میلیون دلار به شرکت مترو برای خرید واگن خبر داده بود. مدیرعامل شرکت متروی تهران نیز با وجود طرح راهکارهایی مثل احداث خطوط تراموا، همچنان راه‌حل‌های اصلی کمک به ترددهای درون‌شهری را تکمیل مترو دانسته است. علی امام به فارس گفت:
«در مورد مسئله حمل‌ونقل ریلی در پایتخت دارای سند بالادستی مصوب هستیم و در واقع طرح جامع حمل‌ونقل ریلی در سال 98به تصویب رسیده است. براساس این طرح، تهران باید دارای 11خط مترو، دو خط اکسپرس A و B مترو، 5خط LRT یا قطار سبک شهری باشد.»  او با بیان اینکه تراموا نوعی قطار سبک شهری محسوب می‌شود، افزود: «هزینه ساخت تراموا یک سوم هزینه ساخت مترو است ولی میزان انتقال مسافر از طریق تراموا بسیار کمتر از مترو خواهد بود و به نوعی می‌توان گفت، تراموا حمل‌ونقل انبوه‌بر محسوب نمی‌شود چرا که تنها از 2تا 3واگن تشکیل شده و نسبت به مترو حدود یک چهارم مسافر خواهد داشت.» مدیرعامل شرکت مترو تهران گفت: «در تهران براساس اسناد بالادستی و طرح جامع حمل‌ونقل ریلی، بودجه و اعتبار توسعه حمل‌ونقل عمومی اولویت‌بندی شده است چرا که منابع محدود است. بر همین اساس اولویت اعتبار برای تکمیل خط یک تا 7و راه‌اندازی خطوط 8، 9، 10و 11مترو درنظر گرفته شده است. اگر منابع مالی موجود باشد باید با اولویت برای ساخت مترو و نه LRT درنظر گرفته شود و سیاست شهرداری نیز همین مسئله است.» او در عین حال عنوان کرد که اگر سرمایه‌گذارانی، سرمایه لازم را ارائه کنند در مسیر مصوب و براساس طرح جامع حمل‌ونقل ریلی، ساخت تراموا انجام می‌گیرد. ولی به‌طور کلی ساخت تراموا از منابع شهرداری صورت نمی‌گیرد.