عفونت زیر پوست لاکچری

ایمان مهدی‌زاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار

طی یکی دو دهه اخیر، جامعه ایرانی که دستی در اقتصاد به‌ویژه رانت دارد، تبلوری از لوکس‌بودن و زندگی لاکچری راه انداخته است. متأسفانه جدای از فضای مجازی و شاخ‌های لاکچری، این فضا در فضای واقعی نیز گسترش پیدا کرده و روزبه‌روز، مسیر انحطاط و زوال بیشتری را برای نسل امروز و فردا مهیا می‌کند. این بیماری اقتصادی-اجتماعی در اغلب شهرهای ایران ظهور کرده و مدام فاصله طبقاتی را به رخ مردم شهرها و روستاها می‌کشد. این روند مغایر با ارزش‌های فرهنگی، سنتی و مذهبی ایرانیان است. این در حالی است که قشری مرفه و پولدار شکل گرفته که جز پول‌های بادآورده، ثروت دیگری ندارند و ماحصل رفتارهای اقتصادی و اجتماعی ایشان هشدار برای اخلاق و سرمایه اجتماعی به‌حساب می‌آید. در شرایط کنونی بیش از اخلاق و جامعه، نیاز به‌وجود زیرساخت برای زیستن محسوس است.
 شهرهای شمالی ایران در مازندران، گلستان و گیلان در محله‌ها و روستاهایشان به شهرک‌های کوچک و بی‌قواره تبدیل شده‌اند.
دیگر اثری از معماری زیبا و متناسب با اقلیم پربارش نیست. باغ و شالیزارهایی که مسکونی می‌‌شوند، تنها خبر از ویرانی‌ اشتغال سنتی ندارند. این تغییرات خبری هولناک‌تر دارد از ورود بی‌رویه جمعیتی که هیچ درباره زیست مناسب اقلیم البرز شمالی نمی‌دانند و صرفا می‌خواهند ویلایی داشته باشند تا در جمع دوستان و اقوام منزلتی بیابند. شهرهای شمالی طی 2دهه اخیر رشد قابل توجهی از مهاجرت داشته و درگیر جمعیتی شده که قدرت مدیریت آن را ندارد. از همه مهم‌تر زباله است. پشت این شهرک‌های گران‌قیمت که زیبایی خاصی ندارد و معماری مناطق را از منطق خود دور کرده، عفونتی غیرقابل مهار وجود دارد.
 شهرهای شمال البرز به‌دلیل بالا‌بودن سطح آب در زمین قادر به دفن و امحای زباله نیستند و درصورت انجام این کار، منابع آبی آلوده می‌شود. در این شهرها که معمولا فاصله جغرافیایی شمال تا جنوب چندانی ندارند، فضای مناسبی برای ایجاد سکوهای زباله یافت نمی‌شود.
زباله و زباله‌سازی‌ در شمال کشور یک روی دیگر سکه افزایش قیمت زمین است. با ادامه این روند، شوراهای روستا و شهر از مهاجرت منتفع می‌شوند اما شمال و زیست شمالی از بین می‌رود و ضربه مهلکی به امنیت غذایی و اجتماعی می‌خورد.